4-Modul: Ijro etuvchi qurilma – umumiy tushunchalar. 4.8-Mavzu: Pnevmatik mexanizmlarni dinamik hususiyatlari, differensial tenglamalari, uzatish funksiyalarini topish. Pnevmatik mexanizmlarni kompyuterda turli amaliy dastur paketlaridan foydalanib modellashtirish, konstruktiv parametrlarini ularni ishlashiga ta’sirini o`rganish (4 soat).
Chiziqli pnevmouzatmaning matematik modeli 1-rasmda tipik pnevmouzatmaning pnevmosilindr asosidagi hisoblash sxemasi ko’rsatilgan.
1-rasm. Pnevmouzatmaning hisoblash sxemasi
Ijro o’rganining harakat tanglamasi Umumiy holatda M massali harakatlanuvchi qismiga ega pnevmouzatmaning harakat tenglamasi Nyuton tenglamasidan topiladi:
(1)
bu yerda shtokli porshenga ta’sir qiluvchi kuchlar yig’indisi.
Shtokli porshenga ta’sir qiluvchi kuchni aniqlaymiz:
- porshenli boshliqdagi porshenga ta’sir qiluvchi kuch;
- shtokli bo’shliqdagi porshenga ta’sir qiluvchi kuch;
- pnevmosilindr tashqarisidan shtokning ko’ndalang yuziga ta’sir qiluvchi atmosfera bosimi kuchi;
- doimiy yuklama;
- tinch holatdagi ishqalanish kuchi;
- quruq ishqalanish kuchi;
- yopishqoq ishqalanish kuchi;
Kuchlarning barcha qiymatlarini (1) tenglamaga qo’yib, porshenning harakatini tavsiflovchi quyidagi tenglamaga ega bo’lamiz:
(2)
Ushbu tenglamani yechish uchun quyidagilarni hisoblash zarur:
bosimni oshirish bo’shlig’idagi va shtokli bo’shliqdagi p1 bosimlarning o’zgarish tenglamasi;
quruq, yopishqoq vat inch holatdagi ishqalanish kuchlarining o’zgarish qonunini aks ettiruvchi tenglamalar;
x koordinataning 0 dan S berilgan yurish yo’ligacha bo’lgan o’zgarish diapazonidagi porshenning chegaralovchi harakati shartlari.
