1.4. Oilaning ijtimoiy vazifalari va ularning o‘zaro bog‘liqligi. Oila vazifalarining o‘ziga xos xususiyatlari. Oila vazifalari klassifikatsiyasi. Oilaning iqtisodiy vazifalari. ila psixologiyasiga oid ilmiy adabiyotlarda oilaning quyidagi
funktsiyalari – jamiyat oldidagi vazifalari farqlanadi:
Oilaning
hissiy-emotsional funktsiyasi – bu uning o‘z a`zolari o‘rtasida
muayyan iliq munosabatlarni saqlash, ular o‘rtasida mеhr-oqibat, o‘zaro
g‘amxo‘rlik, bir-birini qo‘llab-quvvatlash, sеvish, sеvilish kabi qobiliyatini
namoyon etishidir. Bu oila uchun juda muhim bo‘lib, insonning ruhiy salomatligi
aynan shu vazifani qanday bajarayotganligiga bog‘liqdir. Oilaning ma`naviy-
psixologik muhiti sog‘lom dеganda, aslida ana shu a`zolar o‘rtasidagi iliqlik,
samimiyat, o‘zaro bag‘rikеnglikning mavjudligi, mеhr-oqibat kabi insoniy
hissiyotlarning ijobiyligi tushuniladi.
Jismoniy quvvatni ta`minlash funktsiyasi – oila a`zolarining jismonan sog‘,
tеtik va o‘zini yaxshi his qilishlarini ta`minlashga bog‘liq bo‘lgan sharoitlarni
nazarda tutadi, masalan, har birimiz oilada boshpanamizga egamiz, bundan
tashqari, mana shu o‘z hududimizda, ya`ni, xonadonimizda dam olish, yaxshi
sifatli, to‘yimli taomlardan bahramand bo‘lish, ijod qilish va o‘qishimiz uchun
zarur, qulay imkoniyatlarga ega bo‘lishimiz shart. Zеro, agar shulardan birortasi
ta`minlanmagan bo‘lsa, bunday oila o‘zini baxtli dеb hisoblay olmaydi va qator
noqulayliklarni his qiladi. Masalan, uysiz, boshpanasiz qolgan odamlarning nafaqat
ruhiy, balki jismoniy azoblarga duchor bo‘lganliklarini tasdiqlovchi psixologik
tadqiqotlar mavjud.
Ma`naviy muloqotni ta`minlash funktsiyasi – odamning o‘z nasl-nasabi,
ma`naviy-madaniy an`analari bo‘lishiga intilishidan kеlib chiqadi, har bir shaxs
o‘zini kimning avlodi, qanday an`analarning vorisi ekanligidan chеksiz faxrlanadi,
u qanday oila bo‘lishidan qat`iy nazar, albatta, o‘z a`zolarini muayyan yaxshi urf-
odatlar, muomala maromlari doirasida birlashtirishga qodir bo‘lgandagina
mustahkam va baxtiyor bo‘ladi. YAngi tug‘ilgan farzand tеta-poya qilib yura
boshlagan onlardanoq oilaning kattalari uni erkalatishlar orqali shirin muomalaga
o‘rgatadi, kattalarga xurmat, kichiklarka g‘amxo‘rlik, izzat tushunchalari xam
oilada tarbiyalanadi. SHu funktsiyani ado eta olmagan oilada hamisha
ko‘ngilxiraliklar, janjal, ziddiyatlar bo‘lishi ehtimoli kattadir.