1. Mülki müdafiənin yaranma tarixi rolu və vəzifələri

26)Kimyəvi silah tətbiq edilərkən davranış və fəaliyyət qaydaları.

Dünyanın bir çox inkşaf etmiş ölkələrində kimyəvi kütləvi qırğın silahları mövcuddur. Bunların əsasını zəhərləyici maddələr təşkil edir. ZM insanların döyüş və əmək qabiliyyətini zəiflədir. Heyvanların zədələnməsinə və bitkilərin məhvinə səbəb olur.Kimyəvi silahın və GTZM-təsiri nəticəsində əhalinin,heyvanların və bitkilərin zədələnməsi ilə nəticələnən ərazi kimyəvizəhərlənmə ocağı adlandırılır. Düşmənin ZM işlətdiyinin və ya havada ZM olduğununəlamətləri aşkar edilərkən dərhal əleyhqazı taxmaq,vacib hallarda isə qoruyan paltarlarıda geymək lazımdlr.Əgər yaxında sığınacaq varsa,orada gizlənmək məqsədə uyğundur.Sığınacaqa girməzdən əvvəl üst paltarları çıxarıb sığınacaqındəhlizində qoyurlar,bu tədbir sığınacaqa ZM keçmə sinin qarşısını alır.Zm-lə zəhərlənmiş ərazidə sürətlə,lakin qaçmadan və tozqaldırmadan hərəkət edirlər.Burada binaların divarlarına söykənmək,ətrafdakı əşyalara toxunmaq olmaz,bunlar zəhərli ola bilər.Zəhərli sahədə əleyhqazı və digər mühafizə vasitələrini çıxarmaqqadağandır.

Zəhərli sahələrdə parklardan bağlardan,keçərkənbostan və zəmilərdə hərəkət edərkən xüsusən diqqətliolmaq tələb olunur.Bitkilərin yarpaq və budaqlarına düşmüş ZM damcıları onlaratoxunarkən paltar və ayaqqabıları zəhərləyə bilər,bu isə adamın zəhərlənməsinə səbəb olar.Zəhərli ərazidə gedərkən bədənin səthində,paltarın,ayaqqabıların, fərdi mühafizə vasitələrin səthində ZM damcıları aşkar edilən hallarda bunları dərhal tənzif tamponlahopdurub kənar etmək və zəhərli sahənifərdi paketdəki maye ilə silib təmziləmək lazımdır.Belə paket yoxdursa,onda ZM damcılarını, əsgi, cib yaylığı ilə hopdurmaq olar. Sonra zəhərli sahəni əlaltı vasitələrlə spirt, adekalon, ağ neft, benzin, kerosin və s. ilə silib zərərsizləşdirmək olar. Sinir iflicedici ZM ilə zəhərlənmə əlamətləri aşqar olduqda Aİ-2 aptekçənin 2Nli bölməsindəki qəbul edilirzəhərlənmiş sahə sabunla yuyulub təmizlənməlidir.

Kimyəvi zəhərlənmə ocağından çıxandan sonra mümkün qədər tez tam sanitariya təmizlənməsikeçirilir.