Əmi! Dayı! Əzizim! Eloğlu! Ay oğlan! Qadası! Dərdin alım! Başına dönüm! və s. kimi müraciət formaları da vardır. Müraciət etiketləri rəsmi və qeyri-rəsmi olur. Məsələn: Cənab nazir, cənab rəis (rəsmi), oğlum, əzizim (qeyri-rəsmi ) və s.
2. Görüş etiketləri: Salam! Salam-əleyküm! Əleyküm-salam! Xoş gördük! Sabahınız xeyir! Xoş gəlmişsiniz! və s.
3. Ayrılma etiketləri: Xudahafiz! Əlvida! Salamat qalın! Sağ olun! Allah amanında! Görüşənədək! Yaxşı yol! Uğur olsun! və s.
4. Təbrik etiketləri: Təbrik edirəm! Gözünüz aydın olsun! Mübarəkdir! Mübarək olsun! Sağlığınıza qismət olsun! və s. (hamısının cavabında: Sağ olun!)
5. Alqışlar (xeyir-dualar): Allah köməyiniz olsun! Həmişə ayaq üstdə! Allah rəhmət eləsin!
6. Qarğışlar (bəd dualar): Allah cəzanı versin! Allah evini yıxsın! Gözün tökülsün! Qapında ot bitsin!
7. Söyüşlər: Səni yerə soxum! Üzünə lənət! və s.
Bəzi nitq etiketləri minilliklər boyu sabit qalmış, bəziləri də müəyyən dövrdə işlənib sonra ünsiyyətdən çıxmışdır. Məsələn, son illərə qədər fəal işlənən Yoldaş! Vətəndaş! müraciət formaları artıq qeyri-fəaldır. Ancaq son illərə qədər işlənməyən cənab sözü artıq geniş miqyasda yayılmışdır.
Nitq etiketlərindən yerli-yerində istifadə olunması ünsiyyətin normal gedişinə, anlaşmaya kömək edir, səmimi münasibət yaradır.
Dostları ilə paylaş: |