Sun’iy yoritish va unga asosiy talablar. Sun’iy yoritish umumiy (yoritishni bevosita ish joyidan ta’minlovchi mahalliy yoritish umumiy yoritishga kiradi) va kombinasiyalashgan ko’rinishlarda bo’ladi. Bino ichida faqat mahalliy yoritishdan foydalanishga ruxsat etilmaydi.
Uskunalarning joylashishiga bog’liq holda yoritish teng taqsimlangan yoki ish joyini joylashishini hisobga olgan holda ma’lum maydonni yoritishga mo’ljallangan bo’lishi mumkin. Sun’iy yoritish ishchi va avariyaviy bo’lishi mumkin. Ishchi yoritishdan barcha hollarda normal ishlashni taminlash maqsadida foydalaniladi, bunday tashqari ular odamlar o’tish joyini, transport harakatini (tabiiy yoritish etarli bo’lmaganda) yoritishda ishlatiladi.
Avariyaviy yoritishdan asosiy yoritish tusatdan uchib qolganda portlash, yong’in, odamlar zaharlanishi, xavfli jarohatlanishlar, texnologik jarayonlar uzoq vaqt to’xtab qolishi va boshqa kungi lsiz hodisalar sodir bo’lgan hollarda foydalaniladi.
Evakuasion yoritish 0,5 lk 50 kishidan ortiq odam ishlaydigan joylarda va ishchi yoritish tusatdan o’chganda xonadan odamlarni chiqarish, jarohatlanish xavfi bilan bog’liq bo’ladigan ishlab chiqarish binolarining o’tish joylarida o’rnatiladi.
Ish joyida yoritilganlikni normalashni osonlashtirish uchun barcha ishlarni ularni aniqligini hisobga oluvchi razryadlarga bo’lingan. Farqlash ob’ektlari ishlovchi ko’zidan 0,5 m dan ko’p bo’lmagan masofada joylashganda belgilangan yoritish normalari quyida jalvalda keltirilgan.
SHunday qilib ko’rish ishining har bir razryadiga farqlash ob’ektining burchakli o’lchami o’l mos keladi.
ul = o / L , (9.20.)
bu yerda o-farqlash ob’ektining eng katta o’lchami; L-farqlash ob’ektining ishchi ko’zigacha bo’lgan masofa.
Ko’rishga yorug’lik pulsasiyasi ham salbiy ta’sir etadi. Xonalarni 50 Gs chastotali o’zgaruvchan tokda ishlaydigan gaz razryadli lampalar bilan yoritishda yoritilganlikning pulsasiya koeffisienti quyidagi jadvalda keltirilgan qiymatlardan oshmasligikerak.
jadval
