32. Kütləvi kommunikasiyanın sosial və psixoloji funksiyaları Kütləvi kommunikasiyanın sosial funksiyaları. Araşdırmalar kütləvi kommunikasiyanın
sosial planda 5 əsas funksiyasının olduğunu deməyə imkan verir.
İnformasiya funksiyası – kütləvi kommunikasiyanın əsas bilavasitə vasitəsidir. Bir çox
tədqiqat işlərində, eləcə də praktikada “kütləvi informasiya” anlayışının sinonim
qismində işlənməsi təsadüfi deyildir. Lakin bu yeganə funksiya deyil.
Sosiallaşdıran funksiya (və ya tərbiyə funksiyası) kommunikasiya prosesi vasitəsilə
auditoriyanın sosial-siyasi yönəlişliklərinin, dəyərlərinin, sərvət meyllərinin intensivlik və
istiqamətinin formalaşdırılması və ya dəyişdirilməsi ilə əlaqədardır. Bu norma, dəyər və
davranış obrazlarının öyrədilməsidir.
Təşkilati-davranış funksiyası auditoriyanın hər hansı fəaliyyətinin dayandırılması və ya
əksinə, hansısa fəaliyyətə təhrik edilməsi ilə, həmçinin onun konkret hərəkət və ya
bütünlükdə fəaliyyətinin dəyişdirilməsi ilə əlaqədardır.
Emosional-tonuslaşdırıcı funksiya. Kütləvi kommunikasiya optimizm və ya əksinə kədər
oyadır. O auditoriyanın emosional reaksiyalarını stimullaşdıraraq onun müəyyən
emosional səviyyəsini yaradır və saxlayır.
Kommunikativ funksiya, bir tərəfdən müxtəlif fərdlər və ya auditoriyanın ayrı- ayrı-ayrı
hissələri arasında əlaqələrin gücləndirilməsi, saxlanması və ya əksinə zəifləməsi ilə
əlaqədardır. Digər tərəfdən o kommunikatoru auditorya ilə bağlayır.
Kütləvi kommunikasiyanın psixoloji funksiyaları. Psixoloji nöqteyi nəzərdən mənzərə bir
qədər fərqli görünür. Burada da beş funksiya var.
Kütləvi psixologiyanın formalaşdırılması funksiyası və kütlə sosial-siyasi təsir subyekti
kimi kütləvi kommunikasiya üçün strateji hesab edilir. Bu onun məhz hansı formalarda
həyata keçəcəyindən asılı deyil. Qalan funksiyalar əsas məsələnin həllində alət rolunu
oynayırlar.
İnteqrativ-kommunikasion funksiya auditoriyanın ümumi emosional-psixoloji tonusunun
yaradılması ilə əlaqədardır.
İnformasiya funksiyası auditoriyanı müəyyən informasiya yığını ilə təmin edir, onun
qavrayışında yeganə koordinat sistemi yaradır.
Sosiallaşdırıcı-tərbiyələndirici funksiya vahid yönəlişlik, dəyər və sərvət meyllərini
formalaşdırır.
Davranışın təşkili funksiyası təşkil olunmuş kütlənin hərəkətlərini müəyyən istiqamətə
stimullaşdırır.