DORI MODDALARINING QAYTA ISHLATILISHI Ba’zi dori vositalari organizmga qayta (takror) kiritiganda ularning ta’siri o’zgarishi mumkin. Tasirining kuchayishi moddalarning organizmda to’planishi ikki xil bo’lishi mumkin.
1. Moddiy kumulyasiya yoki moddiy to’plpnish – bu farmakologik moddaning organizmda to’planishi. Bu to’planish uzoq ta’sir ko’rsatuvchi va organizmdan asa-sekin chiqib ketuvchi moddalarga xosdir.U ko’pincha zaharlanishga olib boradi.
2. Funksional to’planish – dori moddallari ta’sirining ayrim samarasining jamlanishi natijasida yuzaga keladi.
Ba’zi dori moddallari takror kiritilganda ularning ta’siri susayadi, ya’ni tolerantlik – doriga o’rganish holati yuzaga keladi. Buning sababi modda so’rilishining sekinlashuvi, parchalanish va organizmdan chiqib ketish tezligining ortishi bilan bog’liq bo’ladi. Moddaga o’rganish holati yuz berganda uning dozasini oshirish yoki uni boshqa biror preparat bilan almashtirish kerak. Taxifilaksiya doriga o’rganishning alohida turi hisoblanadi. Bu hodisa dorilarni oz vaqt oralatib takror kiritilganda organizmni unga tez o’rganib qolishdir.
5.3. Mashg’ulot da qo’llaniladigan yangi pedagogik texnologiyalar: 5.3.1.“O’rgimchak ini” interaktiv o’yinining o’tkazilishi 1. Talabalarga o’tgan darslardan savollar tayyorlash uchun vaqt beriladi.
2. Ishtirokchilar doira bo’lib o’tirishadi.
3. Ishtirokchilarning biriga ip bilan bog’langan koptokcha beriladi, u hohlagan talabaga o’zi oldindan tayyorlagan savolni (javobni o’zi bilishi shart) berib, koptokchani topshiradi.
4. Koptokchani olgan talaba savolga javob beradi (savol bergan ishtirokchi javobni sharhlab turadi) va savolni boshqa ishtirokchiga beradi. Bu musobaqa ham ma ishtirokchilar “o’rgimchak ini”ga o’ralguncha davom etadi.
5. Ham ma talabalar savol berib bo’lgach, oxirgi talaba qo’lidagi koptokchani birinchi savol bergan ishtirokchiga qaytaradi va unga savol beradi va h.k., bu hol chigal echilgunga qadar davom etadi.
Eslatma: talabalardan har bir javobga e’tiborli bo’lish talab qilinadi, chunki oldindan qaysi talabaga koptokcha berilishi noma’lum.
