1. Tema : «Meniń janajan Qaraqalpaqstanım» Jumıstıń maqseti

9 - Tema :
«Ustaz atańday ullı» temasında sáwbet
Iskerlik maqseti: Ustaz atańday ullı gápine hám de ustaz túsinigine túsinik beriw. Balalardan ustaz -shákirt dástúrleri haqqında qısqasha túsinik payda etiw hám sol mazmundaǵı ráwiyattı oqıp beriw.
Kerekli buyımlar : temaǵa tiyisli súwret, reńli qaǵazlar, jelimler, qayshılar.
Iskerlik barısı :
Tárbiyashi: Balalar búgin biz siz benen ustaz, shákirt ádebi haqqında sóylesemiz. Xalqımızda «Ustaz atańday ullı» degen hikmet bar. Bul hikmette júdá tereń máni bar.
Ákeńiz sizdi tárbiyalap erjetkeredi, ustaz bolsa ónip-ósip kámalǵa jetiwińiz, ılım bilimli bolıwıńızǵa kómeklesedi. Ustaz óz omirin, aqılın, tájiriybesin hám bilgenlerin shákirtlerine úyretedi. Shákirttiń jetiskenliginen quwanadı, áwmetsizlikke ushırasa ruwxıy azap shegedi. Xalqımızdıń ustazdı dańqlı biliwinde hikmet kóp. Óytkeni kisi ata-anası sebepli dúnyaǵa kelse, ustaz tálimi sebepli ayaqqa turadı, úlken turmısqa qádem taslaydı. Ustaz biybaha, ullı, ǵamxor, mehriyban insan. Sonı da esapqa alıw kerek, ustazlar kópti kórip, kópti bilgen, bilimde, miynette, aqıl -ziyreklikte el, xalıq arasında belgili, óz tájiriybesi, bilimin basqalarǵa, atap aytqanda jaslarǵa úyretetuǵın adamlar bolıp tabıladı. Olar barlıq dáwirlerde de ózgeshe qádirlengen hám sózleriniń tásiri júdá kúshli bolǵan. Ayırım jaǵdaylarda, jaslar ustazlarǵa tereń húrmet hám sıylasıq penen qaraǵan, olardı da óz ata-anaları qatarı ızzet-húrmet etken.
Ustaz -shákirtlik múnasábetleri, olardıń óner babında bellesiwleri, óz ustazınan ótip ketken shákirtleri sheberligin súwretleytuǵın «Ushar ǵalı», «Ustazdan ótken shákirt», «Ustazımnıń aqlıǵı», «Ustaz hám shákirt», «Ustaz jumısın shákirt dawam etedi» sıyaqlı ańız, ráwiyatlar kútá qızıqlı bolıp tabıladı. Áne usılardan da kórinip turıptı, ol da, el, xalıq arasında ustazlarǵa húrmet sheksiz bolıp, buǵan olar ózleriniń bilimpazlıqları, tolerantlıqları, danalıqları, saqawatları sebepli erisken. Ustazlar húrmetin jayına qoyıw, olar isenimin aqlap, múnásip isin dawamlawshı bolıp qalıw hár bir shákirttiń múqaddes minneti. Shákirtlerdiń de ustazları aldında óz ádepleri bar. Bárinen burın ullı ustazlarǵa shákirt bolıw olar ushın úlken baxıt. Lekin shágirt ustazı aldında shákirtlik ádebin saqlaw kerek. Bular tómendegiler:
- shákirttiń ustaz aldında ózin kishipeyil tutıwı ;
- ustazdıń barlıq tapsırmaların joqarı dárejede orınlaw ;
- ustazdıń gáplerin dıqqat penen tıńlaw ;
- túsiney qalǵanda úzir sorap, túsintirip beriwlerin ótinish qılıw ;
- ustazın bárháma minnetdar qılıw ushın wazıypaların sapalı hám waqtında orınlaw ;
- Hesh qashan ótirik sóylemewi, ustazdıń kewlin renjitpewi kerek.
Siz tárbiyalanıp atırǵan baǵshada da shákirt hám ustazlar bar ma?
Olar kimler dep oylaysız?
Durıs biziń ustazımız – baǵsha opamız. Baǵsha apamız biziń ekinshi anamız tuwrı ma? Sebebi olar mehriyban. Bizdi óz balaları sıyaqlı súyedi. Bizdi sanalı, daa, ádepli bala bolıwımız ushın óz járdemlerin ayamaydı.
Baǵsha apamız bizge kitaplar oqıp beredi, ertekler aytıp beredi, hár qıylı oyınlar oynatadı. Kiyiniwimizge, juwınıwımızǵa járdemlesedi. Biz mudami baǵsha apamızdı húrmet etemiz, olardıń sózlerin dıqqat menen tıńlaymiz, túsinbey qalǵanda úzir sorap, túsintirip beriwlerin ótinish etiwimiz, aytqanların sózsiz orınlawımız kerek. Toparda baǵsha apamız joq waqıtlarında da ádep qaǵıydaların buzbawımız kerek. Sonda bizden baǵsha apamız minnetdar boladı.
Búgin sáwbetimiz ustazlar haqqında eken, men sizge ustazlar haqqında bir máseleni aytıp beremen.