1. Tema: Kirisiw. Pán haqqında uliwma túsinik. Pánniń maqseti hám waziypaları. Reje

Dauriya shipovnigi. Bul ósimliktiń shaqları gúńgirt-qızıl reńli qabıqloq menen oralǵan. Tikenleri qayırılǵan bolıp, 2 den shaqlarınıń tiykarında hám japıraq qóltiǵiga órnashgan. Bargchalariniń tómengi tárepi siyrek túkler hámda sarı bóz menen oralǵan. Mıywesi sharsimon, diametri 1-1,5 santımetrga teń, ol tiykarınan Arqa Sibirniń qubla rayonlarında hám Uzaq Shıǵısda ushraydı.
Begger shipovnigi. Shaqları kógildir reńli, tikenleri iri, oraqsimon egilgan, tiykar bólegi keń, sarǵish reńli bolıp, japıraq tiykarında jup-jup bolıp jaylasqan. Topguli - kópgulli qalqan yamasa róvak. Kishkene kese bargi pútkil, ótkir ushlı, gullagandan keyin joqarıǵa qaray jónelgen. Mıywesi mayda, sharsimon, uzınlıǵı 0,5-1,4 sm, qızıl reńli, pıskennen keyin gulkosachasi tókiladi. Nátiyjede mevaniń joqarı bóleginde h'osil bolǵan tesikten ishindegi ǵozashaları hám túkleri kórinip turadı. Bul kiyizak tiykarınan Orta Aziya tawlarınıń qaptal baǵirlarida, tawlıq rayonlarda salma hám dáryalar arqalında, jol jaǵalarında ósedi. Tábiyat kórinisili puta retinde óstiriladi.
Fedchenko shipovnigi. Iri, boyı 2-3, bazan 6 m ge shekem bolǵan puta. Tikenleri iri, gorizontal jaylasqan, qattik, tiykar bólegi keńeygen bolıp, iri shaqlarında tıǵızraq jaylasqan. Quramalı japıraq bóleksheleri - bargchalari qalıń, kókroq, tuksiz. Gulleri iri, aq yamasa aqshıl qızǵılt reń reńli. Mıywesi iri (5 sm ge shekem uzınlıqta), etli, toq kizil, máyeksimon, chóziq máyeksimon yamasa butilkasimon. Tiykarınan Orta Aziyada (Tyan-Shan, Pomir-Oloy tawlarında ) taw janbawırlarında ósedi. Ózbekstannıń Tashkent, Ferǵana, Samarqand, Qashqadárya hám Surxondaryo wálayatlarınıń tawlıq teritoryalarida kóp tarqalǵan.
Búrisken shipovnik. Shaqları sertikan bolıp gorizontal jaylasqan. Quramalı japıraq bóleksheleri - japiraqshalari qalıń, burıwǵan, tómengi tárepi túkli. Gulleri qızıl yamasa qıp-qızıl reńli bolıp, jalǵız -jalǵız h'olda yamasa 3-4 ten paqal hám shaqlar uchiga jaylasqan. Mıywesi iri, sharsimon, jıltır qızıl reńli, joqarı bóleginde joqarıǵa qaray jónelgen kishkene kese japıraqları boladı. Uzaq Shıǵıs, Kamchatka hám Saxalinda teńizdiń qumlaq erli arqalında ósedi. Burınǵı İttifoqniń Evropa bóleginde baǵlar hám parklarda kóplegen egiledi.
Qoqan shipovnigi. Ǵarrı shaqları biynápshe gúli-gúńgirt, jasları - qızıl -bawırrang qabıqloq menen oralǵan. Sertikan, sheńgelleri qattı, tar úshmúyeshliksimon, tiykar bólegi keńeygen, bir az egilgan. Gulleri 1-2 den jaylasqan, sarı reńli. Kishkene kese japıraqlarınıń uchi bir az patsimon qırqılǵan, túkli, ústki bólegi bezli, pısken mevada joqarıǵa qaray jónelgen. Mıywesi sharsimon, diametri 1,5 santımetrge shekem, gúńgirt bawır reń yamasa derlik qara reńli. Orta Aziyanıń tawlıq teritoryalari (Batis Tyan-Shan, Pomir-Oloy tawları) dıń orta bólegineshe bolǵan taw janbawırlarında ósedi. Ózbekstannıń Tashkent, Namangan, Ferǵana, Samarqand, Qashqadárya hám Surxondaryo wálayatlarındaǵı tawlı jerlerde tarqalǵan.