1. Tema: Kirisiw. Pán haqqında uliwma túsinik. Pánniń maqseti hám waziypaları. Reje

Shiraylı hám dárilik shipovnik.
Shipovnik yamasa jabayı atirgul dep atalatuǵın puta ό simligi jer júziniń derlik hámme jerinde, sonday-aq, Ózbekistanda da júdá tarqalgan. Shipovnik jay tańlamaydı, ol kupincha dárya jaǵalarında, jaylawlarda, orman shetlerinde putalıqlar ónim kilib usadi. Onıń 100 den artık túri bar.gulleri ok, aqshıl qızǵılt reń yamasa qızıl reńde boladı. Shipovniktiń kóplegen túrleri tábiyat kórinisili usimlik retinde qalanı kókalamzorlashtirish maqsetinde egiledi, boshka túrlerinen bolsa shıpabaxsh dárivor retinde paydalanıladı. Shipovnik injik όsimlikler qatarına kirmeydi. Sol sebepli de bir orınnan ekinshi jayǵa utkazib egiw, sonıń menen birge, onı qorıqpay putaw múmkin. Shipovniktiń birpara túrleri tikenli, geyparaları mayda yamasa iri gulli, basqaları xosh iyisi menen ajralıp turadı.
Shipovnik vitaminlerge bay όsimlik esaplanadı. Emlewde tiykarınan onıń miywelerinen paydalanıladı. Bilgenimizdey, vitaminlar aǵzalar iskerligin, organizmdiń element almasinuvi procesin normalastırıwtiradi.
Vitaminlar Organizmdegi element almasinuvi processinde ozuka birikpelerin uzlashtirishda, immunitetti jumıs kobiliyatini asırıwda áhmiyetli rol' uynaydi. Ádet quramında ol yamasa bul vitaminniń jetiwmasligi pútkil bir organizmdiń yeki ayrıqsha olzolar iskerliginiń aynıwına alıp keledi.
Namatak quramında C. A. V₂. K. RUTIN. organikalıq kislotalar (tiykarınan limon hám alma, kand hám basqa elementlar bar. Shipovnik quramındaǵı S vitamini limon hám de kora smorodina quramında ámeldegi bulgan áne sol az waqıt bir neshe ret kup. Shipovnik miyweleri quramında temir, mıs, marganets na tsink elementları da bar. Bul usimlikniń shaqları hám de japıraqları da organizm ushın paydalı esaplanadı. Bulardıń hámmesi na mata juqpa awırıwlarǵa qarsı kutii asırıwshı kem ushraytuǵın shıpabaxsh pa do tómen retinde tán alınǵan
Vitamin C askorbin kislota organizmd elementlar almasinu ishksa, oksidlerdi uzlashtirilishida biriktiruvchi tukimalarniń meberiy jaǵdayda tutıp turıw hám tikleniw zárúrli áhmiyetke iye Organizmde Sitamin jetispese kán tamırları utkazuvchanligi artadı. togay tukimalariniń dúzilisi buz'ladı. Ishekte temir statyasınıń jaqsı jılısıwına sidik joli keselliklerine qarsı gúresiwde, qandagi xolesterin mikdorin kemeytiwde júrek kesellikleri, anemiyaniń aldın alıwda C vitamin emleytuǵın qural retinde qollanıladı. C vitamini geypara dári ónimleriniń farmakologik tásirin kúsheytip, olardıń zaharli tásirin azaytadı.