1. Tilning jamiyatda tutgan orni

12. Morfologik va sintaktik meyorlar
Grammatik me’yorlar morfologik va sintaktik me’yorlardan tarkib topadi. So‘zlarning morfologik shakli va ularning nutqda qo‘llanishini tartibga soluvchi qoidalar morfologik me’yorlar, so‘zlarning birikish yo‘llari, so‘z birikmasi va gap tuzilishi bilan bog‘liq qoidalar esa sintaktik me’yorlar deb yuritiladi. Taassufki, adabiy morfologik me’yorlarning nutqda buzilishi tez-tez uchrab turadi. Bu me’yorlarning buzilishidagi eng keng tarqalgan holatlardan biri qaratqich va tushum kelishiklarini qorishtirishdir. Aslida bu kelishiklarni qo‘llash bilan bog‘liq qoida kuchli me’yor bo‘lishi kerak edi, chunki tilimiz tabiatiga ko‘ra qaratqich kelishigi keng ma’noda ot turkumidagi so‘zlarni bir-biri bilan bog‘lashga (daraxtning bargi, O‘zbekistonning poytaxti kabi), tushum kelishigi esa keng ma’noda ot bilan fe’lni bog‘lashga (kitobni o‘qimoq, Vatanni sevmoq kabi) xizmat qiladi. Ammo bu me’yor shevalar va og‘zaki nutq ta’sirida kuchsizlangan. Aytish mumkinki, hozirgi kunda o‘zbek tilining yetakchi shevalarida qaratqich kelishigi tushum kelishigi bilan aynan bir xil shaklda qo‘llanadi (daraxtni bargi, kitobni o‘qimoq kabi).
13. Metonimiya hodisasining oziga xos xususiyatlari haqida yozing.
Metonimiya tomonidan ishlaydi qarama-qarshilik (assotsiatsiya) ikki tushuncha o'rtasida, "metafora" atamasi esa ularning o'xshash o'xshashligiga asoslanadi. Odamlar metonimiyani ishlatganda, odatda metafora kabi fazilatlarni bir referentdan boshqasiga o'tkazishni xohlamaydilar.[10] Muxbirlarda matbuotga o'xshash yoki monarx haqida tojga o'xshash narsa yo'q, ammo "matbuot" va "toj" ikkalasi ham keng tarqalgan metonimlardir.
Majoziy tilning ayrim qo'llanishlari ham metonimiya, ham metafora deb tushunilishi mumkin; masalan, "toj" va "qirol" o'rtasidagi munosabatni metafora bilan izohlash mumkin edi (ya'ni qirol o'zining oltin toji singari qattiq ko'rinishda, ammo oxir-oqibat egiluvchan, o'ta bezakli va doimiy harakatsiz bo'lishi mumkin). Biroq, "tojga tegishli erlar" iborasida "toj" so'zi, albatta, a metonimiya.