1. Turizm statistikasının vəzifələri haqqında anlayış

2.Sosial turizm
Turizmin sosial və iqtisadi baxımından xarakterizə edilməsi onun elmi-statistik yönlərinə nəzər salmağı da məqsədə uyğunluğunu zəruriləşdirir. Bu baxımdan mövzunun daxilində bu sahənin ilk növbədə ümumi iqtisadi anlayış və kateqoriyala- rinalarına nəzər yetirək. Bu siyahıda turizm, turizm xidməti, turizm məhsulu, turist, tur, turizm ehtiyatları, turizm sənayesi, turist paketi, sosial turizm və s. anlayışlar öz əhəmiyyəti ilə seçilir və onların məzmunca izah olunması sonrakı tədqiqatlarda istifadə üçün vacibdir.
Turizm (fransız sözü, mənası “səyahət, gəzinti") - istirahət növüdür, özündə ətraf mühiti, bu və ya digər regionun təbiətini, xalqlarını, onların yaşayışını, milli xüsusiyyətlərini öyrənmək məqsədilə edilən, həmçinin idman və bizneslə əlaqədar olan səfərləri əks etdirir.
Turizm məhsulu-turistlara göstərilən xidmətlər komplek- side Tarkibində yerləşdirilma, daşınma, qidalanma, ekskursiya, baladçi xidmatlari, hamçinin safarin maqsadindən asılı olaraq digər xidmətlər nəzərdə tutula bilər.Turist-sayahatçi qismində (iş axtarmaq və daimi yaşayış yerini dəyişmakdan başqa) istanilon maqsadla 24 saatdan az olmayaraq öz yaşayış yerindən kənarda olan şəxsdir. Bu anlayış, ilk növbədə asudə vaxt, pul gəlirləri, sosial vəziyyət, sosial qrup anlayışlanı ilə alaqəlidir. Bir qayda olaraq turist siyahısına ölkə- ya galan va gedən mühacirlar, sərhadyanı zonalarda işləyənlər, diplomatik korpus nümayandalari va harbçilər, qaçqın və köçgünlar, tranzit səyahatçilər daxil deyildir. Tur-konkret müddətdə konkret marşrut üzrə fərdi və ya qrup halında səfərdən ibarət olan, turizm məhsulunun satılan formasidir. Bu istiqamatda dövlətin sosial ehtiyaclar üçün ayır- dig vasait hesabına hayata keçirilan sayahatlar da farqlandirilir ki, bu da sosial turizm adı ilə bilinir. Turizm sahibkarlığın müxtəlif formalarını özündə birləş- diran sanaye sahələrini də əhatə edir. Onlar sahibkarlıq üçün asan mənimsənilən sahələrdən biridir. Bir çox müəssisələr, taş- kilatlar və şirkətlər öz fəaliyyəti istiqamətini turizm xidməti sahəsində tapırlar. Turizm sənayesi turizm səyahətini həyata keçirmə prosesində turisti zəruri olan xidmət, iş, məhsul və s. ilə təmin edən müəssisəbrin və sahibkarların qarşıhqlı əlaqə sistemi kimi başa düşülür. Başqa sözlə, bu tərkibə yerləşdirmə və nəqliyyat vasitələri, iaşə, əyləncə, dərketmə, işgüzar, sağlamlıq, idman və digər təyinath obyektlərin, turoperator, turagent, eks- kursiya və gid-tərcüməçi xidmətləri göstərən təşkilatların məcmusudur. Elmi-texniki inkişaf, beynəlxalq əlaqələrin genişlənməsi və məlumat məkanının intensivləşməsi zəminində, ötən əsrin 90-cı illərində çox iti bazarına sahibkarlığın daha bir növü daxil oldu. Bu, turizm bazarının bir çox subyektlərini əlaqələndirən bronlaşdırma və rezerv saxlama sistemi idi. Ha- zırda turizm bazarında müxtəlif kompyüter bronlaşdırma və rezerv sistemləri (aviasiya, dəmiryolu, memanxanalar və s.) fǝaliyyət göstərir. Hər bir sahənin öz funksiyalarını yeri- nə yetirməsi üçün müvafiq ehtiyatları (resursları) mövcud olur. Bu ehtiyatlar sahənin xarakterinə uyğun olaraq formalaşır. O cümlədən turizm sferasının da formalaşmasını və inkişafını təmin edən ehtiyatları vardır.