1 umumiy o ‘rta ta’limning milliy o‘ quv dasturi loyihasi

4. 
GO‘
 
GEOMETRIYA VA O‘LCHASHLAR
4. 
GO‘.1 
a) Nuqta
, to‘g‘ri chiziq, kesma, nur, burchaklar (to‘g‘ri, o‘tkir, o‘tmas) va 
perpendikulyar va parallel 
to‘g‘ri chiziqlarni chizish va ularni taniy olish; 
b) 
Parallel yoki perpendikulyar to‘g‘ri chiziqlar borligi yoki yo‘qligi yoki 
belgilangan o‘lchamdagi burchaklar borligi yoki yo‘qligiga asoslanib, 
yassi 
shakllarni 
tasniflash. 
To‘g‘ri 
burchakli 
uchburchaklarni 
uchburchaklarning bir toifasi sifatida tushunish va to‘g‘ri uchburchaklarini 
aniqlash; 
c) 
Yassi shakl bo‘ylab o‘tkazilgan uning simmetriya o‘qini - shaklni ikki teng 
bo‘lakka bo‘luvchi va bu bo‘laklarni o‘q bo‘ylab bukib ustma-ust qo‘yish 
mumkin bo‘lgan to‘g‘ri chiziq sifatida tushunish. Yassi shakllarning 
simmatriya o‘qini aniqlash va chizish.
d) Turli yassi shakllar va fazoviy jismlar (parallelepiped, kub, shar) ni 
tasavvur qilish, tanish va nomlash; 
e) 
Ko‘pyoq, to‘g‘ri burchakli parallelepiped, kub kabi sodda fazoviy 
shakllarning modellari va elementlarini aniqlash, chizmada bo‘yash, 
nomlash; 
f) Tevarak atrofdagi sodda obyektlarni geometrik shakllar modellari bilan 
bog
‘lash, ayrim elementlarini o‘lchash va chamalash. 
4. 
GO‘.3 
a) Burchakni ikki nur umumiy uchga ega b
o‘lganda hosil bo‘ladigan 
geometrik shakl sifatida tushunish va uni o‘lchash; 
b) 
Burchak kattaligi, markazi nurlarning umumiy uchida bo‘lgan aylana yoyi 
bilan ani
qlanishi va nurlar aylanani kesib o‘tgan nuqtalar o‘rtasidagi 
aylana yoyi bilan o‘lchanishini bilish. Aylananing 1/360 qismidan o‘tuvchi 
burchak “bir gradusli burchak” deyilishi va undan burchaklarni o‘lchashda 
foydalanishni bilish;
c) n ta bir gradusli bur
chakdan hosil bo‘lgan burchak n gradusli burchak 
kattaligiga ega ekanligini tasavvur etish; 
d) Trans
portir yordamida burchaklarni butun sonli graduslarda o‘lchash. 
Belgilangan o‘lchamdagi burchaklarni chizish. 
e) 
Burchak kattaligini additiv o‘lcham, deb tushunish. Agar burchak ustma-
ust tushmaydigan qismlarga ajratilsa, butun qismning burchak kattaligi 
qism
larning burchak kattaliklari yig‘indisiga tengligini bilish. Hayotiy va 
matematik masalalarda diagrammadagi noma’lum burchaklarni topish 
uchun qo‘shish va ayirishga doir masalalarni, masalan, noma’lum 
burchak o‘lchami belgisi bo‘lgan tenglamadan foydalanish orqali yechish; 
f) 
Koordinata boshi, koordinata o‘qlari, koordinata burchagi, nuqtaning 
koordinatalari kabi atamalardan foydalanib, koordinata to‘rini tuzish.