Tayanch so`zlar: Gulxaniyning “Zarbulmasal” asari. - 20 ball Gulxaniy XVIII asrning oxiri, XIX asrning birinchi yarmida yashab ijod qilgan o‘zbek mumtoz shoiri va yozuvchisidir.Gulxaniy XVIII asrning 70-yillarida tug‘ilgan va yoshligidan badiiy adabiyot bilan jiddiy shug‘ullanib,Qo‘qon adabiy muhitida e’tiborli o‘rin egallagan.Gulxaniy forsiy va turkiy tilda mahorat bilan qalam tebratgan zullisonayn shoir edi.O‘zbek mumtoz adabiyotida badiiy tasvir uslubiga ko‘ra Gulxaniy xalq tilini bilishda,uning so‘z boyligidan foydalanishda,nozik ifoda imkoniyatlarini ishga solishda yuksak mahorat sohibidir. Shoir “ Gulxaniy” va “Jur’at” taxalluslari bilan ijod etgan. Gulxaniy adabiy merosini, asosan, ikki turdagi asarlar forsiy va turkiy tillardagi lirik she’rlari hamda “Zarbulmasal” tashkil etadi. • Shoir “Zarbulmasal”dagi singari,lirik she’rlarida ham o‘ta an’anaviylik va kitobiylikdan qochgan,xalqona soddalikka intilgan. Gulxaniyning “Zarbulmasal” asari • XVIII- XIX asrlar o‘zbek nasrining nodir namunasidir. Asarda Yapoloqqush bilan Boyo‘g‘lining quda-anda bo‘lishi,Yapaloqqushning o‘g‘li Kulonkirga Boyo‘g‘lining qizi Gunashbonuning olib berilishi sarguzashtlari majoziy, o‘tkir hajviya tarzida tasvirlanadi.Gulxaniy qushlarning o‘zaro murakkab munosabatlari asosida o‘z davri ijtimoiy hayotining tanqidiy manzarasini yaratadi. Asarning “Zarbulmasal” deb nomlanishiga sabab,unda yozuvchi xalq tilidagi maqol va masallarni tasvirlanayotgan hayotiy voqealarga mutanosib ravishda zarblash usulida ish tutgan.”Zarbulmasal” mundarijasiga “Toshbaqa bilan chayon”,”Tuya bilan bo’taloq”,”Maymun bilan Najjor” kabi masal va 400 dan ortiq maqol, talay xalqona iboralar voqealar izchilligiga singdirib yuborilgan.
