8 variant
1. Vodorod bogʻlanish va London dispersiya kuchiKovalent va ionli bogʻlanishlar ikkisi ham odatda kuchli bogʻlanish hisoblanadi.
Ammo atomlar yoki molekulalar oʻrtasida boshqa vaqtinchalik sodir boʻladigan bogʻlar ham bor. Koʻpincha biologiyada
kuzatiladigan kuchsiz bogʻlarning ikki xil turi bu vodorod bogʻlanish va London dispersiya kuchidir.Juda mubolagʻa boʻlib tuyulsa
ham, biroq bu ikki turdagi bogʻlanishlar boʻlmaganida edi, biz bilgan bu jayot mavjud boʻlmagan boʻlar edi. Masalan, vodorod
bogʻlanishlar suvning tiriklik xususiyatini taʼminlab, hujayralar asosini tashkil qiluvchi oqsil va DNK tuzilishini
barqarorlashtiradi.Vodorod bogʻlanish Vodorodni oʻz ichiga oluvchi qutbli kovalent bogʻda (masalan, suv molekulasidagi O-H
bogʻlanishi) vodorod biroz musbat zaryadga ega boʻladi, chunki bogʻ elektronlari boshqa elementlarga koʻproq tortiladi. Ushbu
biroz musbat zaryad tufayli har qaysi qoʻshni manfiy zaryad vodorodni oʻziga tortadi. Ushbu oʻzaro taʼsir vodorod
bogʻlanish deyiladi. Vodorod bogʻlanish tabiatda, ayniqsa, suv molekulalarida koʻp uchraydi. Vodorodning alohida bogʻlari kuchsiz
va oson uziluvchi boʻlib, bir nechta vodorod bogʻlari bilan juda kuchli boʻla oladi. Ta'rif: Van der Waals kuchlari molekulalar
orasidagi molekulyar birikmalarga hissa qo'shadigan kuchsiz kuchlardir. Molekulyar energiyaga ega bo'lib, ularning elektronlari har
doim harakatga keladi, shuning uchun bir mintaqadagi elektronlarning vaqtinchalik kontsentratsiyasi yoki boshqa molekula
elektroniga jalb etilishi uchun molekula elektrokimyoviy hududlarining boshqa bir qismini jalb qiladi. Xuddi shunday, bitta
molekulaning salbiy zaryadlangan hududlari boshqa molekulalarning salbiy zaryadlangan hududlari tomonidan buziladi.Van der
Waals kuchlari atomlar va molekulalar orasidagi jozibali va jirkanch elektr kuchlarning yig'indisidir. Bu kuchlar kimyoviy
bog'lanishdan farq qiladi, chunki ular zarrachalar zaryadining zichligi o'zgarishidan kelib chiqadi.
Misollar: vodorod bog'lanishi , tarqalish kuchlari , dipol-dipolli o'zaro ta'sirlar
2 Takrorlanuvchanlikni ifodalashda dispersiyadan (S2) ko‘ra standart chetlanish (S) va nisbiy standart chetlanish (Sr) qiymatlaridan
keng foydalaniladi. Chunkixbilan S ningo‘lchov birliklari bir xil. Bu S bilan X ni (analiz natijasini) to‘g‘ridan to‘g‘ri solishtirish
mumkin. Srningqiymati o‘lchov birlikka ega emas. Bu nafaqat aniqanaliz natijalarini,balki turli usullarda olingan natijalarni ham
solishtirishga imkon beradi. Sning qiymati qancha kichik bo‘lsa, ishonchlilik oralig‘i tor va aniqlik yuqori bo‘ladi. Ishonchlilik
oralig‘i qancha keng bo‘lsa, natijalar shuncha sochilgan hisoblanadi va ularning qayta takrorlanuvchanligi yetarli emas deb
sanaladi.Demak, analizda to‘g‘rilik bu olingan natijani xaqiqiy qiymatga yaqin holati, takrorlanuvchanlik esa olingan natijaning
barqaror holatidir.
Dostları ilə paylaş: