1. Why study History?

22. Mathematical methods in Historical Research

The first writer whom we know to have been interested in historical chronology is the Greek historian Ephorus of Cyme who provided many dates in his work on universal history. His more famous predecessor Herodotus had been far less interested in placing events in time. Sextus Julius Africanus often called the first true chronologist, is considered the father of biblical history, an independent field from which the science of historical dating would later borrow its principles. In his work Chronologia, he put together dates from Hebrew, Egyptian, Greek, Persian, and other sources by connecting various pieces of information. Unfortunately the calculations are based on the unrealistic life spans mentioned in the Bible, such as Adam, 930 years; Noah, 950 years; Abraham, 175 years; or Moses 120 years, numbers upon which later chronologists built history.

Among the medieval researchers who followed this tradition were Martin Luther and Gerardus Mercator. The current consensus among researchers, as expressed by Denys Hay, a profes- sor at the University of Edinburgh, is that “[i]n classical antiquity there was virtually no system of chronology available to historians”. Apart from simple arithmetic operations aimed at understanding various calendars, the early use of mathematics in chronology was mostly reduced to the computation of eclipses. Scaliger based his method on the astronomical and calendrical information he gathered from ancient sources, aiming to fix some historical landmarks, which he could then connect to other events. A method he then devised, based on the twelfth-century work of Roger of Hereford and used extensively by Scaliger’s follower Dionysius Petavius, was that of combined cycles. Anatoly Fomenko also came up with a method for dating maps, in which he used the following assumptions. Once an error is corrected on a map, it does not appear on subsequent maps, and all the accurate features are maintained. Many criteria that involve some mathematics must be taken into account, including the type of map (globe, flat); the kind of projection (conical, cylindrical, azimuthal); orientation; the arrangements of poles, equator, and tropics; the representation of climatic zones; and so on.
Tarixi xronologiya ilə maraqlandığını bildiyimiz ilk yazıçı ümumbəşəri tarixə dair əsərində çoxlu tarixlər vermiş yunan tarixçisi Efor Kimdir. Onun daha məşhur sələfi Herodot hadisələrin vaxtında yerləşdirilməsi ilə daha az maraqlanırdı. Tez-tez ilk həqiqi xronoloq adlanan Sextus Julius Africanus, tarixi tanışlıq elminin sonradan öz prinsiplərini götürəcəyi müstəqil bir sahə olan bibliya tarixinin atası hesab olunur. “Xronologiya” əsərində o, müxtəlif məlumat hissələrini birləşdirərək İbrani, Misir, Yunan, Fars və digər mənbələrdən tarixləri bir yerə toplayıb. Təəssüf ki, hesablamalar İncildə qeyd olunan qeyri-real ömür müddətlərinə əsaslanır, məsələn, Adəm, 930 il; Nuh, 950 il; İbrahim, 175 yaş; ya da Musanın 120-ci ili, sonrakı xronoloqların tarixi qurduğu rəqəmlər.Bu ənənəyə riayət edən orta əsr alimləri arasında Martin Lüter və Gerardus Merkator da var idi. Tədqiqatçılar arasında mövcud konsensus ondan ibarətdir ki, Edinburq Universitetinin professoru Denys Hay tərəfindən ifadə edildiyi kimi, “klassik antik dövrdə tarixçilər üçün praktiki olaraq heç bir xronologiya sistemi yox idi”. Müxtəlif təqvimləri başa düşmək üçün sadə hesab əməliyyatları ilə yanaşı, xronologiyada riyaziyyatın erkən istifadəsi əsasən tutulmaların hesablanmasına qədər azaldı. Skaliger öz metodunu qədim mənbələrdən topladığı astronomik və təqvim məlumatları əsasında qurmuş və sonradan digər hadisələrlə əlaqələndirə biləcəyi bəzi tarixi məqamları düzəltməyi qarşısına məqsəd qoymuşdur. Sonralar, Skaligerin davamçısı Dionysius Petavius ​​tərəfindən geniş istifadə edilən, Herefordlu Rogerin XII əsr əsərinə əsaslanan bir üsul birləşdirilmiş dövrlər idi. Anatoli Fomenko, həmçinin aşağıdakı fərziyyələrdən istifadə etdiyi xəritələrlə tanışlıq metodu təklif etdi. Bir xəritədə səhv düzəldildikdən sonra o, sonrakı xəritələrdə görünməyəcək və bütün düzgün xüsusiyyətlər qorunub saxlanılacaq. Aşağıdakılar da daxil olmaqla riyaziyyatın aid olduğu bir çox kriteriya nəzərə alınmalıdır: Xəritə növü (kürə, düz); proyeksiya növü (konik, silindrik, azimut); oriyentasiya; qütblərin, ekvatorun və tropiklərin düzülüşü; iqlim zonalarının nümayişi; və belə.