10-Amaliy Mavzu: O’zbek tilida ish yurtish. Ishdan maqsad

T u sh u n t i r i sh x a t i. Xizmat soxasidagi, xizmatga alokador masalani, uning ayrim jixatlarini yozma izoxlovchi va muassasa (bulim) raxbariga (ichki) yoki yukori tashkilotga (tashki) yullanuvchi xujjatdir.
X i z m a t x a t l a r i. Muassasalar orasida xizmat alokalarini amalga oshiruvchi asosiy xujjatdir. Xat orkali bajariladigan masalalar kulami juda keng bulib, bunday yozishmalar vositasida turli kursatmalar, surovlar, tushuntirishlar, javoblar, iltimoslar, takliflar, xabarlar, kafolatlar beriladi yoki kabul kilib olinadi. Mazmun jixatdan turlicha bulgan bunday xujjatlar umumlashtirilgan xolda xizmat xatlari deb yuritiladi. Xizmat xatlari tashkilotda ish yuritish jarayonida kullaniluvchi xujjatlarning umumiy mikdoriga nisbatan 80 foizni tashkil kiladi.
D a ‘ v o x a t. Ma’lum bir muassasaning boshka bir idora yoki transport tashkilotlariga nisbatan talab va e’tirozlari bayon kilingan xatlar – da’vo xatlar yoki da’vonomalar deb yuritiladi.
Da’vo xatlar ijara pudrati, kurilish ishlari, ijara, yuk tashish va shu kabi bir kancha ishlar buyicha tuzilgan shartnomalar bajarilmay kolganda uz konuniy xukuklarin va manfaatlarini ximoya kilish maksadida tuziladi.
I l o v a x a t. Xatni kabul kilib oluvchilarni junatilgan xujjatlar xakida yozma xabardor kilish uchun kullanuvchi kiskacha xabar kogozidir. Ilova xati ish yuritishda keng tarkalgan. Muassasalarda bunday xatlar shartnoma loyixalarini, ziddiyatli majlis bayonlarini, da’vo materiallarini junatishda kullaniladi.
I l t i m o s x a t. Muassasalar ma’lum bir ishni amalga oshirish yoki tugatish maksadida boshka bir muassasalarga rasmiy xat orkali iltimos kilishi mumkin. Muassasalar urtasidagi bunday uzaro yozishmalar iltimos xat vositasida bajariladi. Iltimos xat xizmat xatlari orasida eng kup tarkalgan turlardan xisoblanadi. Iltimos xatlar xam boshka xatlar kabi muassasalarning mos ish kogoziga yoziladi va albatta junatilish sanasi va junatma tartib rakami kursatiladi.
K a f o l a t x a t i. Muayyan bir shart yoki va’dani tasdiklash maksadida tuziladi. Xatlarning bu turi koidaga kura bajarilgan ish uchun xak tulashda, ishning bajarilish muddati xakida, turar joy bilan ta’minlashda, ishga kabul kilishda, bajarilgan ishning sifati xakida kafolat berish uchun tayyorlanadi va tashkilot yoki aloxida shaxslarga junatiladi.