1.A. Şagirdlər qarşısında öhdəliklərimiz Bütün dövrlərdə müəllim şəxsiyyətinə xüsusi ehtiram bəslənilmişdir. Azərbaycanda “müəllim” sözü xüsusi hörmətə malikdir. Bu sözü nəinki müəllimlərə, həmçinin müraciət mənasında təcrübəli və hörmətli insanlara şamil edirlər. Müasir dövrümüzdə müəllimlərin öhdəsinə xüsusi məsuliyyət düşür. Hesab edirik ki, müəllimlərimiz aşağıdakı keyfiyyətlərə malik olmalıdırlar:
Öz işini peşəkarcasına bilmək:
öz fənnini yaxşı bilmək və bu fənni maraq və sevgi ilə şagirdlərə aşılamaq;
imkan daxilində əlavə vaxt taparaq mənimsəmədə geri qalan şagirdlərlə işləmək;
şagirdlərdə fənnə maraq oyatmaq.
Gözəl tərbiyəçi olmaq:
şagirdlərdə düzgünlük, biliyə həvəs, insanpərvərlik, yaşlılara hörmət hisslərini aşılamaq;
şagirdlərdə vətəndaşlıq borcu hissini aşılamaq;
şagirdləri ölkələrinin fəal vətəndaşları olmağa inandırmaq, onlara konstitusyon hüquq və məsuliyyətlərini izah etmək, vətən sevgisi və qanun pozuntularına biganə qalmamağı aşılamaq;
şagirdlərdə, inandırıcı dəlillər gətirməklə çəkinmədən öz nöqteyi nəzərini müdafiə etmək bacarığını tərbiyə etmək;
şagirdlərdə insan dəyərlərinin, dini etiqadların və həyat tərzinin rəngarəngliyinə hörmət hissini aşılamaq.
Vicdanlı olmaq:
şagirdlər tərəfindən verilən çoxsaylı suallara cavab verməyə çalışmaq;
imkan daxilində bilikləri sayca daha çox şagirdlərə aşılamaq və bu zaman yalnız əlaçı uşaqlara dərs deməklə kifayətlənməmək;
hər bir şagirdin fərdi bacarıqlarını inkişaf etdirməyə səy göstərmək. Uşaqlara diqqətli münasibət hər bir şagirddə olan istedadı müşahidə etməyə və onu aşkar etməyə kömək edir.
Demokratik olmaq:
öz biliklərini mütləq həqiqət kimi hesab etməmək;
bütün şagirdlərin, hətta mənimsəmədə geri qalaniarın belə mülahizələrinə diqqətlə qulaq asmaq və imkan daxilində şagirdlərin qeyri-adi fikirlərini qeyd etmək.
Ayrıseçkilik hallarına yol verməmək:
şagirdlərin və ya onların valideynnlərinin mənşəyindən, milliyətindən, irqi, dini və ya partiya mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün şagirdlərə bərabər münasibət bəsləmək.
şagirdlərə hörmət bəsləmək və onlarda şəxsi ləyaqət hissini inkişaf etdirmək;
şagirdlərdə başqalarının fikirlərinə və hisslərinə hörmətlə yanaşmağı aşılamaq;
şagirdlərə öz fikirlərini zorla digərlərinə qəbul etdirməməyi inandırmağa çalışmaq.
Uşaqlara mənəvi dəyərləri aşılamaq:
uşaqlarda qarşılıqlı yardım, məsuliyyət və düzgünlük hisslərini aşılamaq.
Novator olmaq
hətta dərsə maraq göstərməyən şagirdlər üçün belə, hər bir dərsin maraqlı keçməsi üçün çalışmaq;
daima öncül pedaqoji təcrübələrlə maraqlanmaq;
daima dərs prosesinə yenilik gətirməyə çalışmaq və yeknəsək dərslərlə kifayətlənməmək;
beyin həmləsi, müzakirələr, rollu oyunlar və.s. bu kimi interaktiv tədris metodlarından istifadə etməklə dərsləri imkan daxilində daha maraqlı etmək.
Ləyaqətli olmaq
şagirdlərə münasibətdə müəllimlər tərəfindən kobudluq, söyüş, fiziki təhqirlər, ünvanlı təzyiq və hədələr kimi metodlardan istifadə edilməsi yolverilməzdir və qadağandır;
müəllimlərin sərxoş vəziyyətdə kollektivdə görünməsi yolverilməzdir və bu hal işdən qovulmaqla cəzalandırılır;
şagirdlərə münasibətdə seksual təqibetmə halları yolverilməzdir və bu hal caza ilə nəticələnir.
Özünütənqid
müəllimlər daima öz üzərində çalşmaqla, Sokratın “Mən onu bilirəm ki, heç nəyi bilmirəm” prinsipini əsas tutmalıdırlar.
qarşılıqlı öyrənmə prinsipinə əməl etmək və nəyisə bilməməyi uşaqlara etiraf etməkdə və ya şagirdlərdən yeni bir maraqlı məlumatı öyrənməkdə utanmamaq;
mübahisəli məsələlərin həllini şagirdlərlə bir yerdə axtarmaq.
Səliqəli olmaq:
Həmişə təmiz və səliqəli görkəmdə olmaq: biz hesab edirik ki, müəllimin xarici görünüşündən çox şey asılıdır. Bu məsələdə biz insanı geyimə görə qarşılayıb, ağlına görə yola salırlar prinsipini əsas tuturuq.
