10-mavzu: Inson resurslarini boshqarishda yetakchilik. Reja: Yetakchilik nazariyasi asoslari. Yetakchilik uslublari

Vrum — Yetton — Yago yetakchilik modeli. Qarorlar qabul qilishga asoslangan yetakchilik modeli V.Vrum, F.Yetton tomonidan taklif etilgan, so’ng Yago tomonidan to’ldirilgan. Bu modelning eng asosiy xususiyati–xodimlarni qaror qabul qilishda ishtirok etishga jalb qilishdir.
Modelda yuzaga kelgan vaziyatga eng mos keladigan yetakchilik uslubini aniqlash uchun o’ziga xos “qarorlar shohi”dan foydalanishni nazarda tutadi. Yetakchi bu modelni qo’llar ekan go’yoki “shoh”dan chapdan o’ngga tomon siljiydi. Natijada u 7 ta muammoli vaziyat (savol)ga duch keladi. Vaziyatni baholash bu savollarga “ha” yoki “yo’q” javoblari orqali amalga oshiriladi. Ana shu javoblar, pirovard natijada, yetakchiga maqsadga erishish uchun tavsiya etiladigan yetakchilik uslubini topish imkonini beradi (5-rasm).
Modelda vaziyatga qarab qabul qilish va qaror qabul qilishga xodimlarni jalb etish uchun oltita uslubni qo’llash tavsiya etiladi:
1-avtokratik (A1);
2-avtokratik (A2);
1-maslahatli (S1);
2-maslahatli (S2);
1-guruhiy (G1);
2-guruhiy (G2).



ha 13-G11

1	2	3	4	5	6	7
Qaror sifatiga va bir qarorning boshqalardanafzalligi darajasini belgilash imkonini beradigan talablar mavjudmi?	Men maqbul qaror qabul qilish uchun yetarlicha axborotga egamanmi?	Muammoga aniqlik kiritilganmi?	Xodimlarning tanlangan qarorga roziligi, uning samaradorligi bajarish uchun muhim hisoblanadimi?	Siz mustaqil qaror qabul qilishingiz kerak bo’lsa, bu qaroringiz xodimlaringiz tomonidan qo’llab–quvvatlanishiga ishonasizmi?	Xodimlar korxona maqsadlariga rozilarmi va ular mavjud muammoni hal etsalar bu maqsadga erishishlariga ishonadilarmi?	Qabul qilingan qarorlar xodimlar o’rtasida nizo keltirib chiqarmaydimi?