10-mavzu. Mutaxassisliklarga ixtisoslashgan tizimlar va dasturlar Reja

 
1.6-chizma. Berilgan oraliqdagi funksiya grafigi. 
Rekursiv funksiya. 
Mathcad dasturida rekursiv funksiyalar hosil qilish imkoniyatiga ham ega. Funksiyani 
rekursiya orqali qiyMatni hisoblash deganda funksiyani qiyMatni hisoblashda funksiya ichida 
yana shu funksiyadan foydalanish tushiniladi. Buni n! ni hisoblash misolida ko‟rib chiqamiz. 
fakt(n):=if(n=0,1,n∙fakt(n-1)) fakt(3)=6, fakt(5)=120. 
Satr ustida bajariladigan funksiyalar.

---

 Mathcad dasturida o‟zgaruvchilarning satrli tipi mavjud bo‟lib ularning qiymatlari 
qo‟shtirnoq ichida beriladi va ular ustida bir qancha amallarni bajarish mumkin. Quyida satr 
ustida bajariladigan funksiyalar keltirilgan: 
-concat(s1,s2) – s1 va s2 satrlarni birlashtiradi; 
-num2str(z) – z sonni satrga aylantiradi; 
-str2num(s) – s satrni songa aylantiradi; 
-str2vec(s) – s vektorni songa aylantiradi; 
-vec2str(v) – v vektorni satr ko‟rinishda aniqlaydi; 
-strlen(s) – s satr uzunligini aniqlaydi; 
-search(s,s1,n) – s satrda s1 belgini n-marta qatnashgan o‟rnini aniqlaydi; 
-substr(s,n,m)- s satrni n- belgisidan boshlab m- belgisigacha qirqib oladi. 
Satr ustida bajariladigan funksiyalarga doir misollar. 
Uch o‟lchovli grafiklar. 
Mathcad dasturida uch o‟chovli grafiklarni ham tasvirlash mumkin. Uch o‟lchovli grafik 
sohani hosil qilish uchun
1. Menyu satridan Insert – Graph-Surface plot ni tanlang. 
2. Klaviaturadan Ctrl+2 ni tanglang.
1.7-chizma. Uch o’lchovli grafiklarni hosil qilish. 
1.2.2. Mathcadda asosiy operatorlar 

---

 Mathcad dasturida +, *, -, / ga o‟xshash oddiy operatorlardan tashqari yana bir qancha 
operatorlar mavjud. Masalan matrisani Transponirlash, determinantini hisoblash yoki integral va 
hosilani hisoblashning maxsus operatorlari qo‟llaniladi.
Operatorlar ro‟yxati. 
Ko‟pgina operatorlarni operatorlar palitrasidan foydalanib ishchi hujjatga kiritish mumkin. 
Quyida operatorlarni klavishlar yordamida qanday hosil qilish mimkinligi keltirilgan. Bu 
keltirilgan jadvalda quyidagi belgilashlar ishlatiladi: 
- A va B massivlarni ifodalaydi. (vektor va matrisalar); 
- u va v haqiqiy va kompleks elementli vektorlar; 
- M kvadrat matrisani ifodalaydi; 
- z va w haqiqiy va kompleks sonlarni ifodalaydi;
- x va y haqiqiy sonlarni ifodalaydi; 
- m va n butun sonlarni ifodalaydi; 
- i- diskret argumentni ifodalaydi; 
- t- ixtiyoriy o‟zgaruvchi; 
- f funksiyani ifodalaydi; 
- X va Y o‟zgaruvchi yoki turli ifodalar.