14. Diamagnetizm va uning tabiati. Diamagnetiklarning asosiy xossalari: Diamagnetiklarda magnitlanish vektori I magnit induksiya vektori va maydon kuchlanganligi vektoriga qarama-qarshidir, qiymati jihatdan ularga proporsionaldir.
Diamagnetiklarning magnit qabul qiluvchanligi formula , dan ko‘rinadiki, temperaturaga bog‘liq emasdir.
Diamagnetiklar kuchsiz magnetiklardir. Ularning magnit qabul qiluvchanligi kichik: odatda , .
15. Paramagnetizm va uning tabiati Kyuri qonuni. Paramagnetizmning asosiy xossalari: 1. Nazariya va tajriba ko‘rsatadiki, uncha kuchli bo‘lmagan maydonlarda paramagnitlarning magnitlanish vektori magnit maydon kuchlanganligiga proporsional va shu bo‘yicha yo‘nalgan bo‘ladi:
χ >0 (70.2)
2. Nazariya va tajriba ko‘rsatadiki, paramagnetiklarning magnit qabul qiluvchanligi taxminan absolyut temperaturaga teskari proporsionaldir (Kyuri qonuni).
χ ~ 1/T (70.3)
Kyuri qonuninig ma’nosi quyidagicha: temperatura qancha yuqori bo‘lsa, shuncha issiqlik harakatining ta’siri kuchli bo‘ladi, demak, shuncha moddaning magnitlanishi berilgan maydonda kichik bo‘ladi.
3. Paramagnetiklar ham diamagnetiklar kabi kuchsiz magnetiklar
qatoriga kiradi. χ ~ 10-4 va undan ham kam. Siyrak yer
elementlarida, masalan, Godoliniyda magnit qabul
qiluvchanlik yetarlicha katta: ~10-1 Paramagnetiklarga tartib raqami toq bo‘lgan elementlar kiradi,
ularning atom magnit momentlari noldan farq qiladi. Ko‘pgina
metallar va suyuqliklar ham paramagnit xossaga ega bo‘ladi.
16.Ferromagnetizm va uning tabiati. Ferromagnit gisterezis hodisasi. Kyuri –Veyss qonuni. Birinchidan, ferromagnetiklar kuchli magnetiklardir, ularning
magnit qabul qiluvchanligi χ ~ 106 ga teng bo‘lib, dia- va
paramagnetiklarga nisbatan milliard marta kattadir. Shunga mos
ravishda ferromagnetiklarning magnitlanishi ham kattadir.
Ikkinchidan, ferromagnetik magnitlanganda magnitlanish vektori
kattaligi tashqi magnit maydon kuchlanganligiga proporsional
oshmaydi. Agar dastlab magnitlanmagan ferromagnetikni (I=0)
magnitlantirsak, uning magnitlanishi (115-rasm) murakkab
ko‘rinishga ega bo‘ladi. Bunga asosiy magnitlanish egri chizig‘i
deyiladi.
