11-sinf tarbiy

Darsdan ijobiy saboq chiqarib
?
Ijodiy faoliyat

---

36
8–9-MAVZU: KSENOFOBIYA
1. Ksenofobiya, xristianofobiya, yudofobiya, islamofobiya degan atamalarni 
eshitganmisiz? Ularning mohiyatini ochib berishga harakat qiling.
2. Qo‘rquvga qanday hodisalar ko‘proq sabab bo‘ladi?
3. Qo‘rquvni yengish uchun nimalarga e’tibor berish kerak?
4. Sun’iy qo‘rquv nimaligini bilasizmi? Biologik qo‘rquv bilan sun’iy 
qo‘rquvning farqi nimada?
Ksenofobiya – (yunon. 
ksenos – begona; fobos – 
qo‘rquv) begona, notanish 
bo‘lgan narsa yoki tushun
-
chadan qo‘rqish ma’nosini 
anglatadi.
Tibbiyotda bu so‘z in
-
sondagi notanish shaxs, 
narsa, hodisa va bosh
-
qalardan qo‘rqish yoki 
ulardan nafratlanish 
tuyg‘ularini bildiradi. Be
-
gona narsalardan yotsirab 
qo‘rqish, ayniqsa, yosh 
go‘daklarda yaqqol 
namoyon bo‘ladi. 
Ksenofobiya bu tabiiy bo‘lmagan, in-
sondagi biror notanish narsaga nisbatan 
haddan ortiq nafrat hissining yuzaga keli-
shi, asab tizimining izdan chiqishi holatidir. 
Insondagi ushbu psixologik xususiyat har 
qanday yangilikni, u yaxshi yoki yomon 
bo‘lishidan qat’i nazar, hadiksiragan holda 
qabul qilishdan iborat.
O‘z davrida Nikolay Kopernik (1473–
1543), Galileo Galiley (1564–1642), kabi 
olimlarning olamshumul ixtirolari katta 
shubha va qo‘rquv bilan qabul qilingan. 
XIX asrda mahalliy xalqlar o‘rtasida “Tu-
nuka tom yopilgan uyga farishta kirmaydi”, 
“kartoshka – musulmonning taomi emas” 
kabi mutaassibona fikrlar tarqalgan.
Bunday gaplarni eshitganda kulib qo‘ya-
siz. Ammo XXI asrdagi sivilizatsiya jarayon-
lari jadallashuvi davrida ham insonlar orasi-
da ijobiy yangilikka nisbatan qo‘rquv hissi 
yo‘qolmadi. Qo‘rquvning obyekti o‘zgardi, 
xolos.