11-tema. Paskal tili programmalastırıw tiliniń álippesi, buyrıqlar sisteması hám operatorları

Paskal` tilinde programma strukturası: programma baslamasınan hám tiykarǵı bloktan ibarat boladı.Turbo Paskalda programma strukturası tómendegishe:

Program
;
Tiykarǵı blok ulıwma jaǵdayda 6 - bólimnen ibarat:

1. 
   Belgiler (label).
   
2. 
   Ózgermesler (const).
   
3. 
   Tipler(type).
   
4. 
   Ózgeriwshiler (var).
   
5. 
   Funkciya hám proceduralar (Function, procedure).
   
6. 
   Operatorlar.
   

End.
kórnisinde jazıladı. Ha`r bir bólimniń wazıypasın kórsetemiz.
1. Belgiler:
Label l1, l2, l3,..., lk kórinisinde jazıladı.
Bul jerde label – bólimniń atı bolıp, ol “metka - belgi“ degen mánisti ańlatadı. Metkalar programma tekstinde daǵazalanadı.
Mısal: label 24; … 24: k:=k+1;
2. Ózgermesler. Ulıwma jaǵdayda Const a1=s1; a2=s2;...; an=sn; kórinisinde jazıladı. Bul jerde const bólimniń atı bolıp, ózgermes degen mánisti beredi hám a₁, a₂, ..., a_n ózgermeslerge s₁, s₂, ..., s_n mánisler menshiklengen.
Mısal: const x=10; n=23.25; nmin=-n; s=”+”;
Ózgermes tipi menshiklengen mánisler tipi boyınsha anıqlanadı. Bul jerde:
x, nmin: integer tipi, n: real tipi, s:char tipine tiyisli. Eger programma ózgermeslerǵe iye bolmasa, bul bólim taslap ketiledi.
3. Tipler. Ulıwma jaǵdayda
Type t1=(tip mazmunı); t2=(tip mazmunı);...; tn =(tip mazmunı); kórinisinde jazıladı. Bul jerde type bólimniń atı bolıp, ol “tip” degen mánini beredi; t1, t2, ..., tn keltirilgen tip atları yamasa identifikatorlar dep aytıladı.
Mısal: Berilgen x₁, x₂, … , x₂₀₀ pútin sanlardı x₂₀₀, x₁₀₀, x₁₉₉, x₉₉, … , x₁₀₁ , x₁ tártibinde jaylastırıw ushın programma tekstin jazıń: