12-Mavzu: Bo’lg’usi o’qituvchi shaxsi va pedagogik qobiliyatlar

5) Tashkilotchilik malakalari:
-bolalar jamoasini uyushtira bilishi;
-turli sharoit va vaziyatlarda bolalar jamoasini boshqara olishi;
-bolalarni biror narsaga qiziqtirib, ularni faollashtira olishi;
-amaliy masalalarni hal etishda o‘zining bilim va tajribalarini ustalik bilan tez ko‘llay olishi.
6) Kommunikativ malakalari:
- bolalarii o‘ziga jalb etishni bilishi;
- bolalar va ota-onalar bilan maqsadga muvofiq pedagogik
munosabatlarni tiklashni bilishi;
- bolalarning jamoalararo va jamoa ichida o‘zaro munosabatlarini
tartibga solishni bilishi;
- bolalar va ota-onalar bilan tashqaridan aloqa bog‘lashni
bilishi.
7) Gnostik malakalari:
- bolalarning asab-psixik taraqqiyoti darajasini aniqlay
bilishi;
- o‘zining tajribasi va pedagogik faoliyati natijalarini tankidiy tahlil kila olishi;
- boshka shkituvchilarning tajribalarini o‘rganib, undan nazariy va amaliy tomondan to‘g‘ri xulosa chikara olishi;
- psixologik va pedagogik adabiyotlardan foydalanishni bilishi;
- o‘quvchilarni to‘g‘ri tushunib, ularning xulk-atvor sabablarini tushuntirishni bilishi.
8)Ijodiy xislatlari:
- pedagogik mahoratini takomillashtirishga intilishi;
- o‘quvchilarni tarbiyalash dasturini ishlab chikish va uni amalga oshirish qobiliyati;
- o‘zini o‘quvchi o‘rniga ko‘yib, bo‘lib o‘tgan hodisalarga uning nazari bilan karay olishi;
- o‘zining o‘quvchiga pedagogik ta’siri natijalarini oldindan ko‘ra bilishga intilish;
SHunday kilib, ko‘rsatib o‘tilgan modelning asosiy tuzilishi tarikasida quyidagilar keltiriladi:
-shaxsning jamoatchilik va kasbiy yo‘nalishi;
-pedagogik mahorat va qobiliyati;
-xarakterining psixologik xususiyatlari;
-bilish faoliyati;
-o‘kituvchi shaxsining bolalarni kasbga tayyorlash ishlari darajasidagi umumiy tarakkiyoti.
Professiogramma yoshlarga o‘zlarining kelgusida o‘kituvchilik kasbini to‘g‘ri va ongli ravishda tanlab olishlariga yordam beradi.
Professiogrammani kasbga xos ravishda o‘kitishni tashkil kilishda ta’limning samaradorligi va uning muvaffaqiyati kanday bilim va ko‘nikmalarga,ayniksa, shaxsning kanday qobiliyat va shaxsiy xislatlariga bog‘lik ekanligini albatta ko‘rsatish zarurdir.
Mana shu professiogrammaga asosan bo‘lajak mutaxassis – o‘kituvchilarning sifat jihatidan o‘z kasbiga nakadar tayyorligi hakida bir fikrga kelishimiz mumkin.
Tayyorlangan o‘kituvchi shaxsining yukoridagi ana shu talablarga mos kelish yoki kelmasligi, oliy pedagogika maktablarining kanday o‘kituvchi tayyorgarligini ko‘rsatib beradi.
Pedagogik kasb, ma’lumki, har kimning ham ko‘lidan kelavermaydi. Pedagogik faoliyatdan yutuklarga fakat shu kasbga kizikkan, shu faoliyat bilan shug‘ullanishga moyil, okibat natijada esa, pedagogik qobiliyatga ega bo‘lgan kishilargina erisha oladi.