12 zamonaviy protsessorlar, turlari va xususiyatlari negmatova Nilufar Ergash qizi

 
19 
 
 
 
(Аniqrog’i o’rnatilgan videoga ega emas). Bugungi kunda i 845 PE chipseti eng ilgarilab ketgan 
hisoblanadi, uning sistema shinasi 533 MGts chastotada ishlaydi. Va yangi pentium 4 
protsessorlarini Hyper -Threading texnologiyasi asosida ishlaydi. SIS 645 (va 
modifikatsiyalari) chipsetlari ham yaxshi ishlaydi, biroq baribir i 845 chipseti eng yaxshisi 
hisoblanadi. 
AMD protsesorlari uchun — hammasi aksincha. AMD uz protsesorlari uchun chipsetlar ishlab 
chiqarsa ham ikki protsessorli sistemali platalar uchun ko’proq AMD-760 MRX chipseti 
qo’llaniladi. AMD Sockert A platformasi uchun eng yaxshi chipseti deb VIA chipsetlari 
hisoblanadi. Eng mash³ur va keng tarqalgan chipsetlar deb, VIA Apollo KT266 va uning 
modifikatsiyasi KT266 А chipsetlari hisoblanadi, ular plata konstruktsiyasiga qarab SDRAM PC-
133 yoki DDR 266(PC-2100) xotirasini ta`minlashlari mumkin hamda chipsetning 
modifikatsiyasiga qarab, videoadapter ham o’rnatilgan bo’ladi. 
Intel korporatsiyasiga 1968 yilda asos solingan. Birinchi I4004 protsessori korporatsiya 
tomonidan 1969 yilda ishlab chiqarilgan. U to’rt razryadli parallel xisoblash qurilmasi bo’lib 
2300 ta tranzistorlardan iborat edi. Uning imkoniyatlari to’rt arifmetik amallar bilan 
chegaralangan edi. Avvaliga I4004 cho’ntak kalkulyatorlarida ishlatildi. Keyinchalik uning 
ishlatilish sohalari turli xil boshqarish tizimlari xisobiga kengaytiridi, jumladan boshqaruvchi 
svetoforlar tizimi.
1972 yida 8 razryadli I8008 protsessori ishlab chiqaridi. Uning adres-lanadigan tashqi tezkor 
xotirasi 16 kilobayt edi. Ushbu protsessorning kutilmagan muvafaqqiyatlari Intel 
loyixachilarini keyingi izlanishlarga undadi. 
6-rasm I8080 protsessori 
1974 yida I8080 mikroprotsessori ishlab chiqaridi. Bu protsessor o’sha davr uchun rekord 
xisoblangan million ekzemplyarda tayyorlandi. Xozirgi zamon Intel ga mos keluvchi 
mikroprotsessorlar tarixini aynan shu modedan boshlangan deb xisoblanadi. Ushbu MP 8 
razryadliligidan tashqari 64 kilobaytli operativ xotirani adreslay olar edi. Keyingi revolyutsion 
jarayon Intel I8086 dan boshlanadi. Bu MP 1978 yida ishlab chiqaridi. Uning asosiy 
xarakteristikalari: 16 razryadli registrlar-ning mavjudligi, ma’lumotlarning 16 razryadli 
shinalari. Bundan tashqari xotirani segmentli tashkil qilish bilan birgalikda 20 razryadli shinali 
adreslash 1 Megabaytli xotirani adreslash imkonini berdi. Bunda doimo bir vaqtning o’zida 256 

---

`