13-mavzu: Transport tarmoqlari. Reja

To’rtinchi bosqich – STM-64 (sinxron raqamli optik liniya traktidagi uzatish tezligi 9952 Mbit/s). 4 ta STM-16 transport modullarining birlashmasi.
Beshinchi bosqich – STM-256 (sinxron raqamli optik liniya traktda uzatish tezligi 39808 Mbit/s). 4 ta STM-64 transport modullarining birlashmasi.

13.8-rasm. Raqamli oqimlarning tarkibiy tuzilishi.
WDM Wavelength Division Multiplexing - to’lqin uzunligi bo’yicha ajratilgan optik multiplekslash , optik zichlash-tirish bo’yicha yangi texnologiyalar hisoblanadi.
Hozirgi paytda WDM, ma’lumotlarni uzatuvchi analog tizimlar uchun chastota bo’yicha multiplekslash (FDM), kabi optik sinxron tizimlarda ham xuddi shunday vazifani o’taydi.
Shu sababli WDM li tizimlar, chastota bo’yicha optik multiplekslovchi (OFDM) tizimlar nomini oldi.
Lekin bunday texnologiyalar bir-biridan keskin farq qiladi.
FDM da bir yon chastota oralig’iga ega bo’lgan amplitu-daviy modulyasiyalash mexanizmi qo’llaniladi.
OFDM modulyasiya mexanizmida esa, tashuvchi chastotalar alohida manbalar (lazerlar)da ishlab chiqiladi.

13.9-rasm. WDM li tizimlarning asosiy sxemasi.
DWDM (Dense Wavelenght Division Multiplexing) – transport texnologiyasi bitta optik juftlik orqali uncha katta bo’lmagan tezlikni ta’minlaydi.
Bunday yuqori tezlikga, to’lqin uzunligi bo’yicha multipleksorlash orqali erishiladi ya’ni har bir optik juftlik orqali bir-biriga bog’liq bo’lmagan bir necha oqim uzatiladi va ularning har biri o’zining optik diapozoniga ega.
Bunday qurilma 16128 kanalni qo’llash imkoniga ega va uning har birida shaffof holda tezligi 100 Mbit/sdan 100 Tbit/sgacha bo’lgan axborotli oqim uzatiladi.

13.10-rasm. DWDMning optik multipleksor va demultipleksorlarini ishlash prinsipi.
13.3-jadval. DWDM standarti

Tizim satxi
Xajmi, Gbit/s	100 (2.5 Gbit/s dan 40 ta kanal)
Format	OS – 48 (STM-16)/ OS- 48/ x STM-16
Chastotaviy rejasi	50 GGs
Mumkin bo’lgan konfigurasiyasi	5 seksiya 25 db (500 km) 2 seksiya 33 db (240 km)
Xatolik paydo bo’luvchi tizimli chastota	<10^-15