16-mavzu. Mehnat bozori va korxonalarda mehnat resurslaridan foydalanish

A
" daromad turiga 
qaraganda "
V
" daromad turini tanlashi yaxshiroq bo`lardi. Foiz stavkasi 15% va undan yuqori 
bo`lganda, "
A
" daromad turi "
V
" daromad turiga nisbatan yaxshiroq bo`lar edi. 
Bu erda asosiy sabab, "
A
" daromad qiymati "
V
" daromadga qaraganda kam bo`lsa ham, u 
tezroq to`lanadi. 
Investitsiyani hisoblashdagi diskontirlangan qiymat. 
Investitsiya qo`yishdan maqsad, 
kelajakda olinadigan daromadlarni va qilinadigan xarajatlarni solishtirish orqali loyihaning 
qiymatini baholash mumkin bo`ladi. Investitsiyani baholashda sof keltirilgan qiymat mezoni 
ishlatiladi. Bu mezonga ko`ra, agar olinadigan daromad investitsiyaga sarflanadigan 
xarajatdan yuqori bo`lsa, investitsiya amalga oshiriladi. 
Faraz qilaylik, investitsiya hajmi boshlang`ich ishlab chiqarish yili uchun 
ga teng; 
-kutiladigan -yildagi 
daromadlar va xarajatlar. U holda sof keltirilgan 
qiymat quyidagiga teng: 
18
Rubinfeld I., Daniel L. Microeconomics.-Copyright 2015, Macmillan Publishing Company, a division of Macmillan, Inc.-P.-
528
i

0 05
,
i

0 10
,
i

0 15
,
i

0 20
,
(
)
NPV
(
)
t

0
I
R C
t
t
,
t
(
, ,..., )
t
T

1 2
NPV
I
R C
i
R
C
i
R
C
i
T
T
T
  





 


1
1
2
2
2
1
1
1
(
)
(
)
...
(
)
,

---

bu erda -diskont normasi (xarajatlarni bir vaqtga keltirish normasi). Diskont normasi foiz 
stavkasi yoki boshqa bir stavka bo`lishi mumkin. 
-loyihanifaoliyatko`rsatishmuddati. 
Ba`zihollardadiskontnormasiniasosiykapitalgaqo`yilganalternativxarajatsifatidaqarashmum
kin. 
Agar 
bo`lsa, investitsiya o`zini oqlaydi, ya`ni keltirilgan foyda qo`yilgan 
investitsiya qiymatidan katta. Agar 
bo`lganda investitsiya o`zini oqlamaydi. 
Loyihaning ishlash muddati cheksiz bo`lganda 
, sof keltirilgan qiymat quyidagicha 
hisoblanadi: