16 may 2016-cı il İş №1(106)331/2016 Şirvan şəhəri
Yüklə 199,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
HÜQUQİ MƏSƏLƏLƏR:
Azərbaycan Respublikasınin Cinayət Prosessual Məcəlləsinin 397.1-ci maddəsinə görə apellyasiya instansiya məhkəməsi birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən işin faktiki hallarının müəyyən edilməsinin, habelə cinayət qanununun və Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin normalarının tətbiq edilməsinin düzgünlüyünü yoxlayır. Azərbaycan Respublikasınin Cinayət Prosessual Məcəlləsinin 397.2-ci maddəsinə görə birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən müəyyən edilmiş faktiki hallar apellyasiya
4 instansiyası məhkəməsi tərəfindən yalnız apellyasiya şikayətinin və ya apellyasiya protestinin hüdudlarında yoxlanılır. Birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən cinayət qanununa və bu Məcəllənin normalarına riayət edilməsi apellyasiya instansiyası məhkəməsi tərəfindən apellyasiya şikayətinin və apellyasiya protestinin dəlillərindən asılı olmayaraq yoxlanılır. Qeyd edilən prosessual normaya görə hökmün və ya qərarın qanuni və əsaslı olmasını yoxlayarkən apellyasiya instansiya məhkəməsi qanunla müəyyən edilmiş hüquqları həddində apellyasiya şikayəti və apellyasiya protestində göstərilib- göstərilməməsindən asılı olmayaraq birinci instansiya məhkəməsinin tətbiq etdiyi cinayət və cinayət-prosessual hüquq normalarının, habelə bu normalarla bağlı olaraq başqa hüquq sahələrinə aid normaların düzgün tətbiq edilib edilməməsini yoxlamalıdır. Azərbaycan Respublikası Cinayət Prosessual Məcəllənin 144-cü maddəsinin tələbinə görə cinayət təqibi üzrə toplanmış sübutlar tam, hərtərəfli və obyektiv yoxlanılmalıdır. Yoxlama zamanı cinayət təqibi üzrə toplanmış sübutlar təhlil olunur və bir-biri ilə müqayisə edilir, yeni sübutlar toplanır, əldə olunmuş sübutların mənbəyinin mötəbərliyi müəyyənləşdirilir. Həmin Məcəllənin 145.1-ci maddəsinə görə hər bir sübut mənsubiyyəti, mümkünlüyü, mötəbərliyi üzrə qiymətləndirilməlidir. Cinayət təqibi üzrə toplanmış bütün sübutların məcmusuna isə ittihamın həlli üçün onların kifayət etməsinə əsasən qiymət verilməlidir. Qeyd edilən normaların tələbi baxımdan məhkəmə kollegiyası iş üzrə müəyyən olunmuş bütün sübutları tam, hərtərəfli yoxlayıb hər bir sübutu mənsubiyyəti, mümkünlüyü və mötəbərliyi baxımından qiymət verərək, cinayət işinin materiallarını, apellyasiya şikayətlərinin dəlillərini araşdıraraq, proses iştirakçılarının çıxışlarını dinləyib habelə cinayət qanununun və Cinayət Prosessual Məcəlləsinin normalarının tətbiq edilməsinin düzgünlüyünü yoxlayıb belə qənaətə gəlir ki, aşağıdakı əsaslara görə apellyasiya şikayəti təmin edilməməli, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 26 fevral 2016-ci tarixli hökmü apellyasiya şikayətinə əsasən dəyişdirilməməlidir. Cinayət işinin materiallarından göründüyü kimi, ibtidai araşdırma zamanı sadalanan sübutların əldə olunması və onların birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən tam, hərtərəfli və obyektiv araşdırılması zamanı hər hansı bir qanun pozuntusuna yol verilməmiş, işə Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsi tərəfindən ağlabatan müddətdə baxılmış, məhkəmə baxışı zamanı yolverilməz sübutlardan istifadə olunmamış, cinayət prosesinin iştirakçıları tərəfindən təqdim edilmiş sübutların tədqiqindən əsassız olaraq imtina edilməmiş və prosesin iştirakçılarına, o cümlədən məhkum edilmiş şəxs Əliyev Əlsafa Əlmusa oğlunun qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş bütün hüquqlarından tam həcmdə istifadə etmələri üçün kifayət qədər imkanlar və şərait yaradılmışdır. Məhkəmə kollegiyası apellyasiya şikayətində göstərilmiş «məhkum edilmiş şəxsin həmin narkotik vasitələrin satışı ilə məşğul olmaması, yalnız özünün istifadəsi üçün əkməsi» dəlillərini araşdıraraq qiymət verərkən məhkəmə baxışı zamana bu faktı təsdiq edən heç bir sübüt müəyyən etmədi. Bunun əksinə olaraq Əliyev Əlsafa Əlmusa oğlunun Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 234.4.3-cü və 237.2.3-cü maddələri ilə təqsirli bilinməsi həm məhkum edilmiş şəxsin qismən etiraf ifadəsi, həmçinin şahidlərin ifadələri, ekspertza rəyi, istintaq hərəkətlərini əks etdirən protokollar və iş materiallarında olan digər sübutların məcmusu ilə tam təsdiq olunur. 5 Məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsi düzgün olaraq cinayət təqibi ilə bağlı mühüm əhəmiyyətə malik olan halları araşdırıb, Azərbaycan Respublikası Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 124-cü maddəsinin tələblərinə uyğun olaraq məhkəmədə dindirilmiş şəxslərin ifadələrini, istintaq və məhkəmə hərəkətlərinin protokollarını, ekspertiza rəylərini, maddi sübutları və digər sənədləri sübut növü kimi qəbul etmişdir. Belə ki, iş materiallarına məhkəmə-bioloji ekspertizasının 03 sentyabr 2015-ci il tarixli rəyi ilə müəyyən olunur ki, tədqiqata təqdim olunmuş bir ədəd polietilen torbada təmiz çəkisi -750,0 qram olan bitki mənşəli kütlə, tərkibində narkotik maddələr olan çətənə (kannabis) bitkisindən kustar üsulla hazırlanmış narkotik vasitə-qurudulmuş marixuanadır. Habelə tədqiqata təqdim olunmuş 3 ədəd sintetik torbalarda ayrı-ayrılıqda 11 ədəd təmiz çəkisi-1200 qram, 4 ədəd təmiz çəkisi- 5500 qram, 4 ədəd təmiz çəkisi- 4500 qram, cəmi 19 (on doqquz) ədəd yaş vəziyyətdə, ümumi təmiz çəkisi-11200 qram (11 kq 200 qram) bitki nümunələri əkilib-becərilməsi qadağan olunmuş tərkibində narkotik maddələr olan eyni tərkibli çətənə (kannabis) bitkiləridir. Aqronomun (mütəxəssisin) rəyinə əsasən həmin bitkilərə aqrotexniki qaydada qulluq olunmuşdur. Tədqiqata təqdim olunmuş polietilen torbadakı qurudulmuş marixuana və sintetik torbadakı 19 ədəd çətənə bitkiləri eyni tərkiblidir. Marixuananın təmiz çəkisi-750,0 qram, tədqiqata istifadə olunmuşdur- 0,1 qram, qalıq-749,90 qramdır. Həmçinin məhkəmə kollegiyası Əlsafa Əliyevin apellyasiya şikayətində göstərdiyi və apellyasiya məhkəmə iclasında verdiyi ifadəsində göstərilən xüsusatlar, yəni “ona məxsus evin həyətyanı sahəsində aşkar olunmuş çətənə bitkilərini özünün istifadəsi üçün əkib- becərməsi, evinin zirzəmisində olan sellofan torpanın içərisinə yığdığı yarpaqların yararsız olması, torbada olan marixuananın çəkisinin 200-300 qram olması, qurudulmuş marixuananı yalnız özünün istifadəsi üçün saxlaması, kiməsə satmaq məqsədi ilə çətənə bitkilərinin yarpaqlarını sellofan torbaya yığıb saxlamamasına” dair dəlillərə qiymət verərək həmin dəlillərin məhkəmədə tədqiq olunmuş sübutlarla, habelə məhkəmə iclasında elan edilməklə tədqiq olunmuş digər sənəd və iş materialları ilə tam təkzib olunur. Məhkəmə kollegiyası Əlsafa Əliyevin məhkəmə istintaqı zamanı işin mahiyyəti üzrə verdiyi ifadəsinin yuxarıda qeyd olan xüsusatlara aid hissələrini obyektiv həqiqət kimi qəbul etmir, onun bu ifadəsini özünü müdafiə xarakteri daşıması kimi qiymətləndirir. Habelə məhkəmə kollegiyası Əlsafa Əliyevin qanunsuz olaraq külli miqdarda tərkibində narkotik maddələr olan çətənə bitkilərini əkmə, yetişdirmə, kultivasiya etmə və onların hissələrindən toplayıb satış məqsədi ilə qanunsuz olaraq narkotik vasitə olan qurudulmuş marixuna hazırlama, əldə etmə, saxlama və daşıması ilə bağlı aşağıda göstərilənləri də nəzərə alır: Belə ki, Azərbaycan Respublikasının 28 iyun 2005-ci il tarixli ”Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının dövriyyəsi haqqında» Qanununun 1.0.6- cı maddəsinə əsasən tərkibində narkotik maddələr olan bitkilərin qanunsuz kultivasiyası dedikdə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydaları pozmaqla tərkibində narkotik maddələr olan bitkilərin əkilməsi, yetişdirilməsi və ya toplanması başa düşülür. Həmçinin Azərbaycan Respublikasının 28 iyun 2005-ci il tarixli Qanunu ilə təsdiq olunmuş «Şəxsin cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi üçün kifayət edən narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin miqdarına, habelə onların külli miqdarına görə» 6 Siyahılara əsasən beynəlxalq adı “marixuana-kannabis” olan (qurudulmuş və ya qurudulmayan) maddə narkotik vasitədir. Qurudulmuş marixuananın 5 qramdan artıq hissəsi şəxsi istehlak miqdarından artıq miqdar, 500 qramı və ya ondan artıq hissəsi isə (təmiz halda qramlarla) külli miqdar hesab olunur. Habelə həmin Qanunun III Siyahı üzrə (qanunsuz kultivasiya edilən, tərkibində narkotik maddələr olan bitkilər) Azərbaycan Respublikasında bitən, lakin kultivasiyası qadağan olunmuş tərkibində narkotik maddələr olan bitkilər siyahısına daxil olan «Çətənə növlü bitkilər»in ölçü vahidləri-sayı 15 ədəddən yuxarı olduqda külli miqdar hesab olunur. Eyni zamanda «Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və ya onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə dair cinayət işləri üzrə məhkəmə təcrübəsi haqqında» Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun 04 mart 2011-ci il tarixli 2 nömrəli qərarının 9-cu bəndinin 2-ci hissəsində qeyd edilmişdir ki, təqsirkar şəxsin narkotik vasitələri satmaq niyyətində olması müəyyən edilərkən, başqa sübutlarla və narkotik vasitələrin miqdarı ilə yanaşı, istehlakçı ilə əvvəlcədən razılıq əldə edilməsi, narkotik vasitənin çəkilib xırda bağlamalara bükülməsi, onların hazırlanması üçün avadanlığın olması və işin digər halları nəzərə alınmalıdır. Göründüyü kimi, təqsirləndirilən şəxs Əlsafa Əliyevə məxsus olan və polis əməkdaşları tərəfindən aşkar edilib götürülmüş 19 ədəd çətənə bitkiləri, həmçinin 750 qram narkotik vasitə olan qurudulmuş marixuana şəxsi istehlak miqdarından artıq olmaqla külli miqdar təşkil edir. Apellyasiya instansiya məhkəməsində məhkəmə baxışı zamanı məhkəmə kollegiyası cinayət işinin materiallarını bir daha təhlil edərək belə nəticəyə gəlir ki, Əliyev Əlsafa Əlmusa oğluna Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 234.4.3-cü və 237.2.3-cü maddələri ilə təqsirli bilinməsinə dair həm ibtidai istintaq orqanı, həm də işə baxan birinci instansiya məhkəməsi Azərbaycan Respublikasının Cinayət Prosessual Məcəlləsinin 143- 146-cı maddələrinin tələblərinə əməl edərək adı çəkilən məhkumun qeyd edilən cinayətin törədilməsində təqsirli bilinməsi haqda mötəbər nəticəyə gəlmək üçün kifayət qədər sübutlar toplamış və bu sübutların hər birinin mənsubiyyəti, mümkünlüyü və mötəbərliyi üzrə qiymətləndirərək işin faktiki hallarına uyğun olan yekun məhkəmə qərarı qəbul edilmişdir. Məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 29 yanvar 2016-ci tarixli hökmü ilə Əliyev Əlsafa Əlmusa oğlunun əməli Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin 234.4.3-cü və 237.2.3-cü maddələri ilə düzgün tövsif edilmişdir.
Məhkəmə kollegiyası həmçinin məhkum edilmiş şəxsə cəza təyin edilməsi məsələsini də müzakirə edərək, həmçinin cəza təyini ilə əlaqədar apellyasiya şikayətində göstərilən dəlillərə qiymət verərək hesab edir ki, birinci instansiyada işə baxan məhkəmə bu məsələnin həlli zamanı Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 58-ci maddəsinin tələblərinə əməl etməklə törətdiyi cinayətin xarakterini və ictimai təhlükəlilik dərəcəsini, təqsirkar şəxsin şəxsiyyətini, onun cinayətin törədilməsində iştirak dərəcəsini, cəzasını yüngülləşdirən və ağırlaşdıran halları nəzərə almış, Cinayət Məcəlləsinin 41.2-ci maddəsində tələblərinə uyğun qanuni və ədalətli cəza təyin etmişdir.
Məhkum edilmiş Əliyev Əlsafa Əlmusa oğlunun barəsində cəza təyin edilməsi məsələsini müzakirəsi zamanı aydın oldu ki, birinci instansiya məhkəməsində işə baxılarkən Əliyev Əlsafa Əlmusa oğlunun yaşadığı yer üzrə müsbət xarekterizə olunmasını nəzərə almış Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 59-cu
7 maddəsinə əsasən onun cəzasını yüngülləşdirən hal və Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 61.1-ci maddəsinə əsasən onun hərəkətlərində cəzanı ağırlaşdıran hal müəyyən edilməmişdir. Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun «Məhkəmələr tərəfindən cinayət cəzalarının təyin edilməsi təcrübəsi haqqında» 25 iyun 2003-cü il tarixli 04 saylı Qərarının 1-ci bəndində məhkəmələrə tövsiyyə olunmuşdur ki, hər bir konkret halda təqsirləndirilən şəxslərə cəzaların təyin edilməsinə fərdi yanaşılmalı, cinayət qanununun vəzifələri və cəzanın məqsədindən bəhs edən Cinayət Məcəlləsinin 2 və 41-ci maddələrinin müddəalarının həyata keçirilməsini sözsüz təmin etməlidirlər. Azərbaycan Respublikasının CM-nin 8.1-ci maddəsinin tələblərinə görə cinayəti törətmiş şəxs haqqında tətbiq edilən cəza və ya cinayət-hüquqi xarakterli tədbirlər ədalətli olmalıdır, yəni cinayətin xarakterinə və ictimai təhlükəlilik dərəcəsinə, onun törədilməsi hallarına və cinayəti törətməkdə təqsirli bilinən şəxsin şəxsiyyətinə uyğun olmalıdır. Azərbaycan Respublikası CM-nin 58.1-ci maddəsinə görə cinayət törətməkdə təqsirli bilinən şəxsə, bu Məcəllənin Ümumi hissəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla Xüsusi hissəsinin müvafiq maddələrində nəzərdə tutulmuş hədlərdə ədalətli cəza təyin edilir.
Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinnin 58.3-cü maddəsinə görə cəza təyin edilərkən törədilmiş cinayətin xarakteri və ictimai təhlükəlilik dərəcəsi, təqsirkarın şəxsiyyəti, o cümlədən cəzanı yüngülləşdirən və ağırlaşdıran hallarla yanaşı, təyin olunmuş cəzanın şəxsin islah olunmasına və onun ailəsinin həyat şəraitinə təsiri nəzərə alınır. Məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, qeyd edilən normaların tələbləri baxımdan birinci instansiya məhkəməsi düzgün olaraq məhkuma cəza təyin edərkən onun yalnız təqsirli bilindiyi maddənin sanksiyasında nəzərdə tutulmuş yuxarı həddə yaxın azadlıqdan məhrum edilməklə islah olunması qənaətinə gəlmişdir. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Prosessual Məcəlləsinin 398.1.1-ci maddəsinə görə apellyasiya instansiyası məhkəməsi birinci instansiya məhkəməsinin hökm və ya qərarını dəyişdirmədən, apellyasiya şikayətini və ya apellyasiya protestini isə təmin etmədən saxlanılması haqqında qərar qəbul etməyə haqlıdır. Göstərilənlərə əsasən məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, məhkum edilmiş şəxs Əliyev Əlsafa Əlmusa oğlu tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayəti təmin edilməməli, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 26 fevral 2016-cı il tarixli, №1(089)-96/2016 saylı hökmü apellyasiya şikayətinə əsasən dəyişdirilməməlidir. Qeyd olunanlara əsasən və Azərbaycan Respublikası Cinayət Prosessual Məcəlləsinin 397.1, 397.2, 398.1, 398.1.1, 407 və 408-ci maddələrini rəhbər tutaraq Şirvan Apellyasiya Məhkəməsinin Cinayət Kollegiyası, Yüklə 199,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|