17-mavzu. Global biznesda axborot tizimi

(Sanoat o'rtacha bir 17-0 qo'rg'oshin nisbatan) ishlashi



AT (sanoat tarmog‘i bo‘yicha o‘rtacha nisbatan)
aksionerlik kapitali
O‘rtacha, axborot texnologiyalari sohasidagi sarmoyaviy ta'sir boshqa investitsiyalarga juda katta tasirda, firma o‘rtasida sezilarli farq bor.
(Brynjolfsson, 2003; Brynjolfsson and Hitt, 2000; Laudon, 17974)

17.3 jadvalda axborot texnologiyalariga firmalar kiritishi kerak bo‘lgan asosiy, qo‘shimcha investitsiyalar sanab, o‘tilgan. Bir qancha investitsiyalar binolar, mashinalar ish qurollari kabi moddiy aktivlar bilan bog‘langan. Lekin axborot texnologiyalarida investitsiyalar narxi ma’lum darajada boshqaruv va tashkilot sohasidagi qo‘shimcha investitsiyalarga bog‘liq.

Asosiy va qo‘shimcha investitsiyalar mahsuldor biznes – mahoratdir. Va u natija va samaradorlikni, munosib biznes – model, mahsuldor biznes – jarayonlarni baholab beradi, hokimyatning markazlashmaganligi, qaror qabul qilishga huquq berilishi va kuchli axborot tizimi (is) jamoani rivojlantiradi. Internet va internet ko‘mak- mahorat, ta’lim, tizimi, tarmoq va hisoblash standartlari, tartib- qoidalar va qonunlar, hamda servis firmalar va mavjud texnologiyalar muhim ijtimoiy investitsiyalar hisoblanadi (firmalar qilmagan).
Butun kitob davomida biz e’tiborimizni texnologiyani, boshqaruv va tashkiliy vositalarni, va ularning o‘zaro ta’sirini tahlil qilishga qaratamiz.


17.3-jadval. Investitsiyalash texnologiyasi uchun zarur bo‘lgan qo‘shimcha ijtimoiy, boshqaruv va tashkiliy aktivlar

Tashkiliy aktivlar	Natija va samaradorlikni baholaydigan tashkiliy ko‘mak mahorat, mos keluvchi biznes – model samaradorli biznes – loyiha qaror qabul qilish huquqining taqsimlanishi. Ishlab chiqaruvchi xodimlarning kuchli jamoasi.
Boshqaruv aktivlari	Katta rahbariyat tomonidan texnologiyani investitsiyalash uchun beriladigan kuchli ko‘mak Innovatsion menejmentini rivojlantirishga yo‘l ochib berish. Jamoa va hamkorlikda ishlash. Boshqaruv qarorlarini qabul qilish ko‘nikmalarini oshirish uchun o‘quv dasturlari. Bilimlarga asoslangan boshqaruvchanlik mahorati, madaniyati.
Ijtimoiy aktivlar	Internet va telekommunikatsiya infrastrukturasi, ta’lim dasturlari. Kompyuter savodxonligi yuqori bo‘lgan ishchi kuchiga ega - IT standartlar (davlat va xususiy sektor) Adolatli bozor muhitini yaratuvchi qonun va normativlar akti.

Menedjerlar axborot tizimdagi keng tashkiliy va aspektlarni ko‘rib chiqishlari, hamda axborot texnologiyalaridagi investitsiyalashdan olinadigan daromad muammolarini ham tushunishlari kerak.
Butun matnda ko‘rganingizdek, o‘rtachasini olganda, IT – investitsiya bilan bog‘liq muammolarni yecha oladigan firmalar yaxshigina mukofatlangan.

1 7.3

Axborot tizimlarini o‘rganishda qanday fanlardan foydalanamiz va axborot tizimi deganda nima tushuniladi?

Axborot tizimini o‘rganish bu bir qancha fanni o‘z ichiga oladigan soha, 17.9 chizmada axborot tizimlarini o‘rganishdagi muammolar va muammolarni yechishda yordam beradigan muhim fanlar ko‘rsatilgan.

Maydonnni butunligiga texnik va muomalaviy yondashuvga bo‘lish mumkin. Axborot tizimlari ijtimoiy texnik tizimlar hisoblanadi. Ular mashinalardan, qurilmalardan, hamda “qattiq” fizik texnologiyalardan tuzilganiga qaramasdan, ularning sheyoriga ishlashi uchun, muhim ijtimoiy, tashkiliy va intelektual investitsiyalarni talab qiladilar.