1,Adabiyot (Bolalar adabiyoti) fanining maqsad va vazifalari

1,Adabiyot (Bolalar adabiyoti) fanining maqsad va vazifalari
Ijodkor xalq badiiy so`zning yosh avlod tarbiyasidagi kuchi va jozibasiga qadim zamonlardanoq ishongan . U o`zining eng noyob asarlarini so`z mo``jizasi bilan dunyoga keltirgan. Hali yozuv nimaligini bilmagan vaqtlarda ham odamlar o`yin-kulgini, surat chizishni bilganlar. Xalqimiz orasidan buyuk iste`dod sohiblari baxshilar, naqqoshlar, sangtarolar va roviylar yetishib chiqqanlar.Ularning asarlarida ko`hna tarix izlari, xalq termalari, dostonlarida ona allalari va bola o`yinlarida saqlanib qolgan. Ertaklar, maqollar, topishmoqlar, tez aytishlar bolalarning dunyo qarashini kengaytiradi, bolaning ma`naviy dunyosini shakllantiradi. Bolalar endi o`z harakatlarida kattalarga taqlid qiladilar.
Bolalarni yoshligidanoq foydali ishlarga o`rgatish mashg`ulotlar, qo`shiqlar, ertaklar orqali amalga oshiriladi. Bola allalagan ona o`ziga xos poeziya yaratadi. U beshik ustida bugun aytgan so`zlarini ertaga takrorlamaydi, nimadir qo`shib boyitibroq aytadi. Shu yusinda allalar, ermaklar, qo`shiqlar, termalar, topishmoqlar yig`ilib katta bir dengizni hosil qiladi. Bolalar folklori bola uchun ilk tarbiya darsligi, ma`naviy boyliklarning bitmas tuganmas xazinasidir.
Har bir xalq bolalar adabiyotining vujudga kelishi o`sha xalqning ma`naviy tafakkuri bilan bog`liq. Shu tariqa xalqning o`zi farzandlari uchun maxsus adabiyotni maydonga keltirish tashabbuskori bo`lib chiqqan.
Rus xalqi orasida jodugar kampir YaGA, yalmog`iz uchar ilon, TO`G`RI va EGRI to`g`risidagi ertaklar; turkiy xalqlar orasidagi ShIROQ, TUMARIS, GULDURSUN haqidagi afsonalar shuhrat qozongan. Xolbuki, bu ertaklarning yaratilishi eramizdan avalgi 6-4 asrlarga borib taqaladi.
Shuningdek, turkiy xalqlar orasida hind va arab folklori namunalari ham keng yoyildi. Masalan: ”PANCHATANTIRA”, ”KALILA va DIMNA”, ”Romayana”, ”MAXOBXARAT”, “MING BIR KECHA” shular jumlasidandir. Bu holat yangi eraning boshlanishiga to`g`ri keladi.
Eng qadimiy janrlardan biri bu qo`shiq janridir. Qo`shiqlarning ham eng qadimiysi bu beshik qo`shiqlari hisoblanadi. Bola tug`ilib tili chiqqunga qadar kattalar ularga Alla aytib beradilar, tarbiyachilar turli mashg`ulotlar o`tkazadilar, turmushga zarur bo`lgan dastlabki hayotiy qoidalarni o`rgatadilar.
Beshik qo`shiqlari hamma xalqlarda bor. Xususan, ming yillar ilgari ham beshik qo`shiqlari bo`lgan. Beruniy, Ibn Sino asarlari orqali juda ko`p qo`shiqlar yetib kelgan. Beshik qo`shiqlarini kengroq ma`noda allalar, ovunmachoqlar, ibrat-o`gitlar deb aytiladi.