1Fövqaladə hallarda Mülkü müdafiyənin rolu və vəzifələri

2 Təbii və texnogen xarakterli fövqaladə hallar-

Təbii xarakterli fövqaladə hallar-

Təbii fəlakətlər – insan iradəsinə tabe olmayan, təbiət qüvvələrinin hərəkəti nəticəsində qəflətən ba

ş verən, çoxsaylı insan itkisi, böyük maddi zərər və başqa ağır nəticələrə səbəb olan faciəli təbii təzahür və ya proseslərdir.

Təbii fəlakətlərə zəlzələlər, vulkan püskürmələri, sellər, sürüşmələr, uçqunlar, daşqınlar, quraqlıqlar, qasırğalar, tufanlar, qar basqınları və uçqunları, uzun müddətli güclü yağışlar, güclü davamlı şaxtalar, genişmiqyaslı meşə və torf yanğınları aiddir. Bura həm də 1974-ci ildə Venesuella Konfransında epidemiyalar, epizootiyalar, epifitotiyalar, meşə və kənd təsərrüfatı zərərvericilərin kütləvi yayılması da daxil edilmişdir. Təbii fəlakətlər davametmə müddətinə görə iki cür olur:

1)qəflətən baş verənlər (zəlzələlər, qasırğalar, tornadolar);

2) uzunmüddətli davam edənlər (epidemiyalar, daşqınlar, epizootiyalar və s.) Təbii fəlakətlər yaranma səbəblərinə görə də iki cür olurlar:

1) təbii amillərlə bağlı olanlar (vulkan püskürməsi, dəniz səviyyəsinin güclü ləngəri,

güclü daşqınlar, qasırğalar, güclü hərarətli hava, buzlaşma və s.). Bunlar əsasən maddələrin sürətli ye r dəyişməsi (zəlzələ və sürüşmələr), yerdaxili enerjinin üzə çıxması (vulkanlar), çaylarda, göllərdə

, dənizlərdə suyun səviyyəsinin qalxması (daşqınlar, sunamilər), qeyriadi güclü küləyin təsiri (qasırğa, urağan, tornadolar).

2)antropogen amillərlə bağlı olanlar (toz burulğanları, eroziya)

Bir çox təbii fəlakətlərin yaranması isə həm təbii, həm də antropogen amillərlə bağlı olur (yanğı nlar, torpağın eroziyası, uçqunlar Texnogen xarakterli fövqaladə hallar- Bu halların əsas səbəbkarı insandır (90% qəzalar məsuliyyətsizliyin, səhlənkarlığın, həddən ziyadə istismarın nəticəsidə baş verir yaxud qəsdən törədilir).

Texnogen xarakterli fövqəladə hallar aşağıdakılar nəticəsində əmələ gəlir:

1)qəzalar; 2) yanğınlar; 3)partlayışlar