О‘simliklarning harorat omiliga qarab ekologik guruhlarga ajralishi Barcha о‘simliklarni haroratga bо‘lgan munosabatiga kо‘ra ikkita ekologik guruhga ajratish mumkin: yuqori harorat ta’sirida yaxshi о‘sib rivojlanadigan termofil о‘simliklar va past harorat ta’sirida yashovchi psixrofilо‘simliklar. Har ikki guruhga mansub о‘simlik turlari о‘ziga xos moslanish xususiyatlariga ega. Termofil о‘simliklar hujayrasi issiqlikka chidamliligi, organlar yuzasining kichrayishi, tuklarning yaxshi rivojlanganligi, efir moylariga ega bо‘lishi, о‘zidan ortiqcha tuzlarni ajratib chiqarishi, uzoq muddat davomida tinim davrini о‘tkazishi va boshqa xususiyatlari bilan tavsiflanadi. Psixrofil о‘simliklar sovuq sharoitni har xil holatlarda (ya’ni tinim yoki vegetatsiya davrida) anatomo-morfologik moslanish orqali о‘tkazadi. Bunday moslanishlarga poyasining yer bag‘irlab о‘sishi, novdaning yotiq yо‘nalishi, tо‘planish bо‘g‘ini va ildiz bо‘ynining yer ostida joylanishi, hazonrezgilik, pо‘kak qavatining yaxshi rivojlanishi, oq tanaga ega bо‘lish kabilarni kо‘rsatish mumkin.
Ishni bajarish tartibi 1. Matndan foydalanib, abiotik omillar va ularning asosiy turlarini aniqlash.
2. Yorug‘lik va harorat omilining о‘simliklarga ta’sirini о‘rganish uchun о‘simlik gerbariylaridan foydalaniladi. Bunda о‘simliklarning morfologik belgilari (barg shakli, о‘lchami, tuklanganlik darajasi, qalinligi) о‘rganiladi, qaysi guruhga mansubligi haqida xulosa qilinadi.
3. Natijalar asosida xulosa chiqariladi.
Topshiriqlar 1-topshiriq. Quyosh nuri ta’sirida organizmlardagi eng muhim jarayonlarni tahlil qiling va 1-jadvalni tо‘ldiring.
1-jadval
Jarayonlar
Tahlili
2-topshiriq.Gerbariylar asosida о‘simliklarning morfologik belgilariga qarab, yorug‘lik va harorat omili ta’siriga moslashgan о‘simlik guruhlarini ajrating va 2, 3, 4-jadvallarni tо‘ldiring.
2-jadval
