2-ma’ruza. Hamkorlikda ishlashni tashkil etish: Sanoat va

Bulutli ishlab chiqarishda o'zaro muvofiqlik 
O'zaro hamkorlik ham xizmat ko'rsatuvchi provayderlar, ham korxonalar 
uchun muhim talabdir. Birgalikda ishlashga ega bo'lgan xizmatlar ilovalarni bulutlar 
o'rtasida ko'chirishga yoki biznes ilovalari bulutdan yetkazilgunga qadar bir nechta 
bulutli infratuzilmalardan foydalanishga imkon beradi. Birgalikda ishlaydigan 

---

yechimlar turli xil bulutli xizmat ko'rsatuvchi provayderlar o'rtasida ilovalar va 
ma'lumotlarning migratsiyasi hamda integratsiyasini osonlashtiradi (Xu, 2012). 
Bulutga asoslangan tizimlar/ilovalarda birgalikda ishlashni ikkita asosiy 
guruhga bo'lish mumkin: 
•
Bulut tizimlarining o'zaro ishlashi (bulutli qatlam); 
•
Ilovalarning funksional muvofiqligi (Ilova qatlami – sanoatga xos, HW/SWga 
xos). 
Bulutga asoslangan ishlab chiqarish sohasida ko'plab yechimlar, tizimlar turli 
fokus maydonlari bilan ishlab chiqilgan. Yadgarova va Taratuxin (2016) virtual 
bulutli model va simulyatsiya bilan moslashtirilgan taqsimlangan tizimlar sinfi 
sifatida kelajakdagi ishlab chiqarish tizimlarini ishlab chiqishga imkon beruvchi 
bulutga asoslangan ishlab chiqarish muhitini yaratish uchun integratsiyalashgan 
asosni taqdim etdilar. Uskunaning o'zaro ta'siri uchun qaramlik modeli ham 
aniqlangan. 
Murod va boshqalar (2016) birgalikda ishlash qobiliyatini “bulutli ishlab 
chiqarish uchun asosiy vosita” sifatida aniqladi. Ular turli kompyuter quvvatli ishlab 
chiqarish tizimlari (SAPR va NC fayllari bilan ishlash) bo'yicha o'zaro ishlashni 
amalga oshirish uchun “C-MARS” deb nomlangan asosni taklif qilishdi. Ushbu 
asosdan foydalangan holda, ishlab chiqarish resurslari talablar va ustuvorliklar 
asosida ko'p sonli mijozlar tomonidan taqsimlanishi mumkin. 
Vang va Xu (2013) tomonidan xizmatga yo'naltirilgan, o'zaro ishlaydigan 
bulutli ishlab chiqarish tizimi taklif qilingan. Bulutli xizmat va tegishli 
xususiyatlarni tavsiflovchi standartlashtirilgan ma'lumotlar modellari bilan birga 
mijozlar va korporativ foydalanuvchilarni qo'llab-quvvatlash uchun xizmat 
metodologiyalari ishlab chiqilgan. ICMS dan foydalangan holda, bulutli muhitda 
hamkorlikdagi o'zaro ta'sirlarni qo'llab-quvvatlash uchun standartlashtirilgan 
(STEP-ga asoslangan) aloqa metodologiyalari qo'llanildi. 
Quyida bulutli ishlab chiqarishning umumiy kontseptual modeli (CMCM) 
ko’rib chiqiladi, bu boshqalar qatorida konteyner texnologiyasini qo'llaydi.