guruhlarning bevosita ta’rifi berilib, unga ko'ra, ro'yxatdan o'tuvchi (agar u
ishlayotgan bo'lsa), o'zining mavjud holatiga ko'ra, agar ishla- mayotgan bo'lsa,
aytaylik pensionerlikka o'tgan bo'lsa, awalgisini yoki agar qaramog'ida bo'lgan
kishi voyaga yetmagan bo'lsa, kimning qaramog'ida bo'lsa o'shaning
holatiga
asoslanib ko'rsatishi kerak va h.k.
Yuqoridagilardan kelib chiqib, dasturning ushbu qism masalalari shunday
shakllantirilishi kerakki, bunda awalambor mash- g'ulotga ega bo'lgan,
daromad
keltiruvchi, mustaqil daromad ko'rish manbalariga ega bo'lgan va boshqa
shaxslaming, davlatning yoki jamoat tashkilotlarining qaramog'ida bo'lgan odamlar
guruhlarini ajratib ko'rsatish mumkin bo'lsin. So'ngra ish bilan band bo'lganlarni
iqtisodiyot tarmoqlari yoki ijtimoiy faoliyatning u yoki bu tarmog'iga taalluqligini
ob’yektiv mashg'ulotlar bo'yicha ajratish zarur. Oddiygina qilib bunga ish joyi
haqidagi savolni qo'yish yo'li bilan erishiladi. Ishlab
chiqish jarayonida bandlar
tarmoqlar bo'yicha korxona yoki muassasaning tavsifi asosida guruhlanadi. Bunda
mustaqil ish joyi nima ekanligi haqida aniq ko'rsatmalar kiritilishi kerak. Ularsiz,
masalan, zavodning bolalar bog'chasida ishlaydigan ishchilar ma’lum bir hollarda
ushbu sanoat tarmog'i ishchilari tarkibida bo'lib qolishi (agar ishchilar o'z ish joyini
zavod deb aytadigan bo'lsa), boshqa holda esa maorif ishchilari tarkibida bo'lib
qolishi mumkin (agar ular o'zlarini bog'chaning ishchilari,
deb hisoblaydigan
bo'lsa). Shuningdek, shaxsiy funktsiyalar tavsifini ham aniqlab olish kerak, chunki
ular ish joyi bo'yicha aniqlanmaydi: masalan slesar sanoatning istalgan tarmog'ida,
qishloq xo'jaligida, uy xo'jaligida va h.k.larda band bo'lishi mumkin.
1989 yildagi ro'yxatdan o'tkazishda ijtimoiy-iqtisodiy tavsiflar quyidagi to'rt
savol bilan aniqlangan:
1.
Mavjud mablag' manbalariga ko'ra, ya’ni bu savolga so'ralayotgan shaxsdan
korxona yoki muassasada, tomorqa xo'jaligida ishlashini ko'rsatishi yoki pensiya,
nafaqa, stipcndiya oladimi (davlat qaramog'ida) yoki xususiy shaxs qaramog'ida
ekanligini ko'rsatishi talab qilingan.
2.
Ish joyi (korxona, tashkilot, muassasa yoki xo'jalik nomi);
3.
Ish joyi bo'yicha mashg'uloti, bunda lavozimi yoki bajaradigan mashg'uloti
ko'rsatilgan;
4.
Ijtimoiy guruhi, bu yerda quyidagi guruhlar ajratilgan: ishchi,
xizmatchi,
hunarmand, yakka tartibdagi dehqon, madaniyat xodimi va h.k.
Ko'pincha dasturning ko'rib chiqilayotgan qismida aholini ijtimoiy-iqtisodiy
jihatdan yanada aniqroq tavsiflash imkonini beruvchi savollar nazarda tutilgan,
masalan, ikkinchi (yordamchi) mashg'uloti yoki avvalgi mashg'uloti (nogironlar va
nafaqaxo'rlar uchun). Oxirgi vaqtlarda ro'yxatga olishda
daromad miqdori haqida
ham ma’lumotlar olishga bo'lgan harakatlar uchrab turibdi.
Dostları ilə paylaş: