E'tibor bering Markaziy Osiyodan yetishib chiqqan Daholar. Fan va texnika tarixida “Daholik
fenomeni”. Buyuk vatandosh allomalarimiz Muso al-Xorazmiyning “Bayt ul-
Hikma”dagi faoliyati. Uning “Al-jabr va al-muqobala” asari. Ushbu asarni XII asrda
Ispaniyada lotin tiliga o‘girilishi. Ahmad-al-Farg‘oniy va uning “Samoviy harakatlar
va umumiy ilmi nujum” kitobi asari. yevropada XII asrdayoq “Alfraganus” nomi
bilan tanilishi. Abu Nasr Farobiy Markaziy Osiyolik mashhur faylasuf. “Mualim-us-
Soniy” ijodida Bag‘dod davri. Uning o‘rta asr davri tabiiy-ilmiy va ijtimoiy
bilimlarning qariyib barcha sohalarida 160 dan ortiq asar yaratishi. Farobiyning “Ilm
va san'at fazilatlari”, “Fozil shahar aholisining maslagi” va “Musiqa haqida katta
kitob” asarlari. Xorazm Ma'mun akademiyasi va uning vujudga kelishidagi tarixiy
shart-sharoitlar Xorazm Ma'mun akademiyasida tabiiy va ijtimoiy fanlarning rivoji.
Mustaqil O‘zbekistonda Xorazm Ma'mun akademiyasining qayta tiklanishi va uning
bugungi kundagi faoliyati.
Ibn Sino va uning “Tib qonunlari” asari. Olimning 450 dan ortiq asar yozishi va
ularning ahamiyati. Uning “Shayx-ur-Rais” nomiga sazovor bo‘lishi. Ibn Sino
asarlarini XII asrdan boshlab lotin tiliga o‘girilishi va asosiy qo‘llanma sifatida
yevropa universitetlarida o‘qitilishi.
Abu Rayhon Beruniy Xorazm Ma'mun akademiyasining raisi. Beruniyning “Qadimgi
xalqlardan qolgan yodgorliklar”, “Hindiston”, “Saydana” va “Geodeziya”asarlarning
ilmiy ahamiyati. Beruniy ijodiy merosining musulmon Sharqi madaniyatiga ta'siri.
Mahmud Qoshg‘ariy yirik tilshunos olim. Uning “Devonu lug‘atit turk” asari.
Mustaqil O‘zbekistonda qomusiy allomalarimiz merosini qayta o‘rganish va targ‘ib
qilish.
122
8-mavzu. O‘rta asrlarda Yevropa fani Reja 1.«Karolinglar taraqqiyoti». Inson faoliyatining barcha sohalarida xristian dinining
hukmronligi.
2.Sxolastika (diniy-nazariy falsafa)-o‘rta asrlar davri fanining o‘ziga xos shakli
sifatida. 3.Amaliy ilmiy bilimlarning rivoji.
4.Ilk universitetlarning ochilishi. Jamiyat ma'naviy imkoniyatlarining o‘sishi.