2-modul. Inson salomatligi va zararli odatlar. Giyohvandlik va toksikomaniya

Salomatlikni saqlah muhiti tizimlarining dasturi.Salomatlikni himoya qilishga yo’naltirilgan bola huquqlari deqlarasiasi nizomlari.Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishdan iborat jinoyatlar. Axolining salomatligini saqlah muhitini tizimlarini mustahkamlash, sog’lom bola tug’ilishi, jismoniy va manaviy barkamol avlodni voyaga yetkazish borasidagi ishlarni yanada kuchaytirish  samorodorligini oshirish chora-tadbirlari dasturi»ni  qarorlarini amalga oshirish maqsadida «Tibbiy-ijtimoiy patronaj brigadasi tomonidan  maqsadli faoliyat ko’rsatib, ya’ni har bir oilaning, ayniksa cheka qishloq va axoli punktlaridagi oilalarning tibbiy-ijtimoiy va iqtisodiy halotlarini rejali ravishda o’rganib monitoring olib borildi va chuqur tibbiy ko’rikdan o’tkazilib ijtimoiy yordamlar berildi.  2011 yil 6 oy davomida jamgarmamiz tibbiy ijtimoiy patronaj brigadasi tomonidan  O’zbekiston viloyatlaridagi 86 qishloq, 190 mahallalarda oilalarning ijtimoiy  sharoiti, undagi psixologik muhit, oila a’zolarining ayniksa,  tugish  yoshidagi ayollar, bolalar va o’smirlarning sog’ligini tibbiy ko’rikdan o’tkazib, sog’lom turmush tarzini shaqillantirish bo’yicha targ’ibot va tashviqot ishlari olib borildi, shu bilan birgalikda oilalarga tibbiy va hayriya yordamlari ko’rsatildi. Bir yoshdan yetti yoshgacha bo’lgan bolalarni so’glom o’stirish. Bir yoshdan etti yoshgacha bo’lgan bolalarni so’glom o’stirishda oila va maktabgacha tarbiya muossasalarining vazifasiga kiradi. Oilada bir yoshdan yetti yoshgacha bolalarning so’gligiga , ovqatlanishiga,kiyinishiga uning har tomonlama rivojlanishiga katta e’tibor qaratilishi lozim. O’sib kelayotgan yosh avlodning sog’lig’ini saqlash masalasi keng ma’nodagi tushuncha bo’lib elarning charchashi—ya’ni, toliqishi va o’ta charchashining oldini olish vazifasini ham o’z ichiga oladi, bu esa birinchi navbatda o’quvchining o’ta toliqishiga yo’l qo’ymaslik bilan bog’liqdir. Bu masala maktabdagi pedagoglar va mediklar, ota-onalarning diqqat markazida turishi lozim. "Maktab kasalliklari" deb ataluvchi kasalliklarnint oldini olish xozirgi vaqtda o’quvchilar tarbiyasi bilan shug’ullanuvchi har bir kishining asosiy vazifasidir.

270-modda. Taqiqlangan ekinlarni yetishtirish. Taqiqlangan ekinlarni, ya’ni ko’knori yoki moyli ko’knori, kannabis o’simligi yohud tarkibida giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bo’lgan ekinlarni qonunga xilof ravishda ekish eng kam oylik ish haqqining yigirma besh baravaridan ellik baravarigacha ahloq tuzatish ishlari yohud uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadilar.

Ilgari giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalari bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishdan iborat jinoyatni sodir etgan shaxs tomonidan :

Bir guruh shaxslar tomonidan oldindan til biriktirib;

o’rtacha kattalikdagi ekin maydonida sodir etilgan bo’lsa, eng kam oylik ish haqining ellik baravaridan yuz baravar miqdorida jarima yoki olti yilgacha qamoq yohud uch yildan besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi

O’sha harakat:

O’ta hafli retsidivist tomonidan:

Uyushgan guruh yoki uning manfaatlarini ko’zlab:

Katta ekin maydonida sodir etilgan bo’lsa mol-mulki musodara qilinib, besh yildan o’n beshgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

Giyohvandlik vositalari yoki moddalarni qonunga xilof ravshida, o’g’irlik yoki firibgarlik yo’li bilan egallash uch yilgacha axloq tuzatish ishlari yoki olti oygacha qamoq, yohud mol-mulki musodara qilinib yoki musodara qilinmay besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

O’sha harakat:

Ilgari giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishdan iborat jinoyatni sodir etgan shaxs tomonidan:

Bir guruh shaxslar tomonidan oldinidan til biriktirib:

O’zlashtirish yoki rastrata (isrof) qilish yo’li bilan;

Talonchilik yo’li bilan;

Mansab mavqeini suistemol qilib;

Ta’magirchilik yo’li bilan;

Mol-mulki musodara qilinib, besh yildan o’n yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

O’ta hafli retsidivist tomonidan:

uyushgan guruh yoki uning manfaatlarini ko’zlab:

Bosqinchilik yo’li bilan sodir etilgan bo’lsa-da mol-mulki musodara qilinib, o’n yigirma yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

272-modda. Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni qonunga xilof ravishda o’tkazish (sotish).

Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni qonunga xilof ravishda o’tkazish (sotish) mol-mulki musodara qilinib besh yildan o’n yilgacha mahrum qilish bilan jazolanadi.

Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni ozginadan ko’proq miqdorda qonunga xilof ravishda o’tkazish (sotish) mol-mulki musodara qilinib, o’n yildan yigirma yilgacha ozodlikdan mahrum qilish yoki o’lim jazosi bilan jazolanadi. 273-modda. Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni o’tkazish (sotish) maqsadini ko’zlab qonunga xilof ravishda tayorlab, egallash, saqlash va boshqa harakatlar.

Giyohvandlik vositalari yoki psixtrop moddalarni o’tkazish (sotish) maqsadini ko’zlab qonunga xilof ravishda tayorlash, egallash, saqlash, tashish yoki jo’natish olti oygacha qamoq yoki o’n yildan besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan qilmishlar ozginadan ko’proq miqdorda sodir etilgan bo’lsa mol - mulki musodara qilinib, besh yildan etti yilgacha ozodlikdan mahrum yetish bilan jazolanadi.

Ushbu moddaning birinchi yoki ikkinchi qismida nazarda tutilgan qilmishlar:

Ilgari giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishdan iborat jinoyatlar sodir etgan shaxs tomonidan:

Bir guruh shaxslar tomonidan oldindan til biriktirib:Ozodlikdan mahrum qilish jazosini o’tash joylarida:o’quv yurtlarida yoki o’quvchilar, talabalar o’quv, sport yoki jamoat tadbirlarini o’tkazadigan boshqa joylarda.Ko’p miqdorda sodir etilgan bo’lsa, mol-mulki musodara qilinib, etti yildan o’n yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni laboratoriyalardan, yohud prekursorlardan mulki hisoblangan vosita va asbob uskunalardan yoki prekursorlardan foydalangan xolda qonunga xilof ravishda tayorlash yoki qayta ishlash, shuningdek, bunday moddalarni iste’mol qilish yoki ularni saqlab turish, shuningdek, ushbu moddaning ikkinchi yoki uchinchi qismida nazarda tutilgan qilmishlar: o’ta havfli retsidivist tomonidan:uyushgan guruh yoki uning manfaatlarini ko’zlab sodir etilgan bo’lsa mol-mulki musodara qilinib, o’n yildan o’n besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

Ushbu moddaning birinchi qismida nazarga tutilgan qilmshilarni sodir etgan shaxs o’z ixtiyori bilan aybini bo’iniga olish to’g’risida xokimiyat organlariga arz qilsa va giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni topshirsa, jazodan ozod qilinadi.

274-modda. Giyohvandlik vositalari, psixotrop yoki shaxsning aql idrokiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni har qanday shaklda suiste’mol qilganda jalb yetish uch yilgacha axloq tuzatish ishlari yoki uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

Ushbu harakat:Ilgari giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomila qilishdan iborat jinoyatni sodir etgan shaxs tomonidan:

Ozodlikdan mahrum qilish jazosini o’tash joylarida;

Ikki yoki undan ortiq shaxsga nisbatan sodir etgan bo’lsa olti oygacha yoki uch yildan besh yilgacha ozodliqdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

275-modda. Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar ishlab chiqarib yoki ulardan foydalanish qoidalarini buzish.Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar ishlab chiqarish, saqlash, hisobga olish, berish, tashish yoki jo’natishning belgilangan qoidalarini buzish eng kam oylik ish haqining yirirma besh baravaridan ellik baravarigacha miqdorda jarima yoki besh yilgacha muayyan huquqdan mahrum qilish yoki uch yilgacha axloq tuzatish ishlari yohud besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

276-modda. Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni o’tkazish (sotish) maqsadini ko’zlamay qonunga xilof ravishda tayorlash, egallash, saqlash va boshqa harakatlar.

Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni o’tkazish (sotish) maqsadini ko’zlamay qonunga xilof ravishda tayorlash, egallash, saqash, tashish yoki jo’natish eng kam oylik ish haqining ellik baravarigacha miqdorga jarima yoki uch yilgacha axloq tuzatash ishlari yohud olti oygacha qamoq yoki uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.O’sha qilmishlar:Ko’p miqdorda: ilgari giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishdan iborat jinoyatni sodir etgan shaxs tomonidan sodir etilgan bo’lsa uch yildan besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan qilmishlarni sodir etgan shaxs o’z ixtiyori bilan aybini bo’yniga olish to’g’risida xokimiyat organlariga arz qilsa va giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni topshirsa, jazodan ozod qilinadi.Nixoyat quyidagiga e’tibor berish shart:Giyohvandlik ustidan g’alaba qozonishlik. bu avvalo, sog’lom jamiyat xolatini yaratish asosida har bir inson uchun Sog’lom sharoit yaratish, islom va muqaddas quron ta’limotini diniy hamda dunyoviy ta’limotlarni, ayniqsa yoshlar ongiga singdirish demakdir.