Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 3 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7 1403
w www.oriens.uz March 2022 nafaqat bilim olish jarayonida, balki hayotda ham qoqilmay to‘g‘ri faoliyat
yuritishlariga sababchi bo‘lishi mumkin.
Ta’lim jarayonida muammoli ta’lim texnologiyasidan foydalanishdagi ta’lim
beruvchi va ta’lim oluvchining faoliyati taqsimoti quyidagi jadvalda berilgan.
Ta’lim beruvchi:
Talaba:
muammoli
vaziyatni
yaratadi;
mantiqiy
fikrlar
va
tadbirlarni tashkil etadi;
tadqiqot
faoliyatlari
qonuniyatlarini
shakllantirish
orqali
bilish
faoliyatini
jonlantiradi.
muammoli vaziyatni tahlil
qiladi;
umumlashtirish,
intelektual mashaqqatlarni hal
qilish va xulosa chiqarish orqali
bilishga
bo‘lgan
qiziqishini
qondiradi.
Yuqoridagi jadvalda ko‘rinib turibdiki, birinchi navbatda ta’lim beruvchi
mavzuga doir muammoli vaziyatni yaratishi lozim bo‘ladi. Bunda muammoli vaziyat
juda ham onson ham emas va ta’lim oluvchilar yecha olmaydigan juda ham qiyin
bo‘lmasligi lozim. Qo‘yilgan masala juda onson va jo‘n bo‘lsa, ta’lim oluvchilar
masalani juda ham onson hal qiladilar va uning mohiyati past darajada bo‘ladi. Agar
qo‘yilgan vazifa juda qiyin darajada bo‘lsa, faoliyat davomida ta’lim oluvchi uni
yecha olmasa ularda motivatsiya yo‘qolishi mumkin.
Ta’lim beruvchining 2-navbatda qiladigan ishi muammoli vaziyat bo‘yicha
ta’lim oluvchilarga kerakli yo‘nalishlar berib boradi. Buning mohiyatini bir misol
tariqasida tushintirish mumkin, masalan: avtomobilni boshqarib ketayotgan
haydovchiga yo‘llarga o‘rnatilgan yo‘l belgilari. Bu belgilarga qarab haydovchi ham
qoidalarga rioya qilib borish bilan birga, tegishli yo‘nalishga harakatlanishini amalga
oshiradi.
Muammoni hal etish davrida ta’lim oluvchilarda paydo bo‘ladigan to‘siqlarni
hal etishda ta’lim beruvchi ularga kerakli paytlarda motivatsiyalar hosil qilib borishi
lozim bo‘ladi. Bu ta’lim beruvchi faoliyatning 3-vazifasiga kiradi.
Muammoli ta’limda o‘qitish bosqichlari 6 tani tashkil etadi.
Muammoli ta’limda o‘qitish bosqichlari quyidagilardan iborat: