24– son ixtisoslashtirilgan umum ta`lim maktabida “Yosh tarixchi” to`garagining ish rejasi

Tarix fani to’garak konspekti

Sana: ________________

Mavzu: 1946-1991-yillarda Hindiston va Pokiston

Mustaqillikning e’lon qilinishi. 1946-yil 9-dekabrda Ta’sis maj li si ochildi. Inglizlar Hindistonni ikkita davlatga – Hindiston va Pokistonga bo‘lish rejasini ishlab chiqdi. Aholining hind va musulmon diniy jamoalariga mansubligi bo‘linish uchun asos qilib olindi. 1947-yil 15-avgust kuni ikkita mustaqil davlat – H indiston va Pokiston tashkil topganligi e’lon qilindi. Hindiston hukumatini Javaharlal Neru, Pokistonnikini esa Liikat Alixon boshqardi.Hidistonning bo‘linishi ko‘plab muammolarni keltirib chiqardi. Bo‘li nish paytidagi mojarolarda odamlarning ommaviy o‘ldirilishi uzoq yillarga Hindiston va Pokist on o‘rtasida o‘zaro dushmanlik hissini shakllantirdi. O‘z yurtini tashlab, boshqa hududlarga ko‘chish ham millionlab kishilar hayotiga salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Musulmonl arni himoya qilganlikda ayblangan Maxatma Gandi hind-mutaassibi tomonidan o‘ldirildi.M. Gandining o‘limi hindlar uchun juda katta milliy fojia bo‘ldi. Bu fojia jazavaga tushgan olomonni biroz jilovladi, o‘ylab ko‘r ishga, qon to‘kishni to‘xtatishga majbur qildi. Eng katta islohot agrar sohada o‘tkazildi. Yer unda mehnat qiladigan dehqonlarga tarqatildi. Yerni ijaraga berib, undan foyda olishga asoslangan tizim bekor qilindi. Biroq mehnat unumdorligi o‘smadi, hosild orlik juda sekin o‘sdi, oziq-ovqat muammosi yana uzoq vaqt saqlanib qoldi. 1950-yillarning ikkinchi yarmi – 1960-yillar Hindistonda jadal industrlashtirish boshlandi. Davlatga qarashli yirik sanoat korx onalari qurildi. Ammo iqtisod iy o‘sish natijalari aholining o‘sish sur’atlari oldida juda past bo‘lib, yalpi milliy mahsulotning yarmidan ko‘pi ci hki iste’molga sarf qilin ar edi. Natijada 1960-yillarda sog‘liqni saqlash, ta’lim, fan va madaniyat sohalar id a erishilg an muvaffaqiyatlarga, iqti sodiyotdagi o‘zgarishlarga qa ra mas dan, aholi ning yashash darajasi, turmush madan iyati pastligicha qolaverdi.Zamonaviy siyosiy tiz imning shakllanishi. XX asrda mustaqill ikka erishgan Osiyo va Afrika mamlakatl ari ichida Hindiston muqim parlam ent demokratiyasini shakllantira olgan yagona davlat bo‘ldi. 1949-yili Hindis tonning yangi Kons ti tutsiyasi qabul qilindi. Konstitutsiya asosiy demok ratik erkinliklar, ins on huquqlari, kastalar tengligini, hokimiyatning bo‘linishi prinsipini e’lon qildi.1960 – 1970-yillardagi inqiroz. 1965-yil Hindiston bilan Pokiston o‘rtasida boshlangan urush Hindist onda ichki siyosiy barqarorlikka ham salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Urushni to‘xtatish uchun 1966-yili Toshkentda Hindiston va Pokiston o‘rtasida muzokaralar bo‘lib o‘tdi. Muzokaralar muvaffaqiyatli yakunlanib, Toshkent deklaratsiyasi qabul qilindi.Shu davrda iqtisodiy qiyinc hiliklar ham ortib bordi. 1966 – 1967-yillarda iqtisodda turg ‘unlik yuz berdi. Keyingi yill arda ham sanoat o‘sishi past darajada bo‘ldi. Mamlak atga ochlik doimiy xavf solib turdi. 1960-yillarda agr ar islohot o‘tkazild i. Ammo u ahvolni sez ilarli yaxshilamadi. Hind dehqonlari hali ham ochlik darajas ida kun kechirardi.Shunday holatda bosh vazir Indira Gandi 1970-yillarda bir qator muhim islohotl arni amalga oshirdi. Ular, asos an, iqtis odga davlat aral ashuvini kamaytir ishga qaratilgan edi. Natijalar yomon bo‘lmadi. Sanoat va qishloq xo‘jalig ining yillik o‘sishi keskin oshdi Tashqi siyosatda. 1950-yillari «J. Neru kursi» shakllandi. Bu buyuk davlatlar o‘rtasidagi mojarolardan chetda turish siyosati edi. J. Neru Qo‘shilmaslik harakatining tashabb uskorlaridan biri bo‘ldi. Qo‘shilmaslik harakati Hindistonning butun XX asrdagi tashqi siyosatini belgilab berdi.Pokiston. Islom dini Pokiston uchun millatni jipslashtiruvchi omil bo‘lib keldi. Ammo mustaqillikdan so‘ng mamlakat murakkab siyosiy jaray onlarni boshidan kechirdi.