3-Amaliy mashg’ulot Faoliyati xavfsizligini ta’minlashning ergonomika va psixalogik asoslari. Ishning mazmuni

Masalaning dolzarbligi: 
1.Avtomobilning dizayni e’tiborni jalb qiluvchi bo’lishi kerak. 
2.Haydovchining gavdasi tabiiy holatda turishi va ayni paytda u hamma boshqaruv 
qurilmalariga oson etishi kerak. 
3.Avtomobilni boshqarishda gavdani noto’g’ri tutish: 
- bo’yin va elkalarda;
- belda, oyoq va sonda org’riqlar paydo qiladi.
Avtomobilning vazifasini buzmagan holda bu talablarni jam qilish avtomobilsozlik 
ergonomikasining masalasidir.Ularni hisobga olmaslik tuzatib bo’lmaydigan oqibatlarga 
olib kelishi mumkin. 
Ergonomikaga nimalar ta’sir etadi: 
1.Kirish yo’li: 
-haydovchining bo’yidan qat’i nazar mashinaga kirish va chiqish yo’li (ostonalar 
balandligi, g’ildirak hisobiga yo’qotilgani fazo va boshqalar): 
-salon predmetlariga etish (tutashtiruvchi,oyna ko’targich , axlat qutisi, hands-free). 
-boshqaruv asboblariga etish. 
2.Qurilmalar holati (rul, o’rindiqlar): 
-qo’l bilan yoki avtomat tarzda rostlash; 
-rostlash uchun joiz masofa. 
3.Gavda holati: 
-gavdaning o’rindiqqa jiplashuvi; 
-o’rindiqning gavdaga aks ta’siri; 
-o’rindiq o’lchamlari. 
4.Asboblar: 
-boshqarish yengilligi; 
-ma’lumotlarni o’qiy olish imkoniyati. 
Haydovchi o’rindig’iga talablar 
Ergonomik o’rindiq quyidagi imkoniyatlarga ega bo’lishi kerak: 1.Asos balandligi 
va burchagini mustaqil va avtomatik rostlash; avtomatika gavdaning noto’g’ri holatini 
rad etishi kerak.

---

2. Asos uzunligi haydovchining sonini uzunligiga mos bo’lishi kerak. 
3.Asos, eni haydovchining tosi enidan kattaroq bo’lishi kerak. 
4. O’rindiq suyanchig’i elkalarga tegib turishi, orqaga qarashni qiyinlashtirmasligi, 
etarlicha baland va enli bo’lishi kerak. 
5. Oldinga-orqaga surib rostlash: 
- oyoqlar zo’riqmasdan pedalga etishi kerak; 
- asboblar ko’rsatishini yengil o’qish va boshqaruv dastalaridan qiynalmay 
foydalanish imkonini berishi kerak; 
-atrofni bemalol kuzatish imkonini berishi kerak. 
6.Suyanchiq elka va belga doim tegib turishi hamda materiali yoqimli, xavfsizlik 
kamari qulay bo’lishi kerak.