3– amaliy mashg‘ulot optik tolalarning sonli aperturasini tajriba yo‘li bilan aniqlash

4 – amaliy mashg‘ulot


OPTIK TOLADA SIGNALNING SO‘NISHINI HISOBLASH


4.1. Mashg‘ulotning maqsadi

Optik tolada signalning so‘nishini hisoblash ko‘nikmalarini shakllantirish.

4.2. Topshiriq

4.2.1. Mashg‘ulotga tayyorlanishda quyidagi o‘quv materiallarini o‘rganish va 4.3 paragrafda keltirilgan nazorat savollari (NS) ga javob tayyorlash zarur (ulardan 4 ta savolga javob yozma ravishda bayon etilishi kerak):

NS ning 4.3.1-4.3.8 bandlari bo‘yicha: o‘quv materiali [4.1] ning 66-71 betlarida, [4.2] ning 3-9, 24-27, 27-33, [4.3] ning 45-46 betlarida, [4.4] ning 57-58 betlarida bayon etilgan.
NS ning 4.3.9-4.3.10 bandlar bo‘yicha: o‘quv materiali [4.1] ning 79 betlarida, [4.2] ning 33-38 betlarida, [4.3] ning 46-53 betlarida, [4.4] ning 377-395 betlarida, [4.5] ning 136-145 betlarida bayon etilgan.
4.2.2. O‘zingizga tegishli variant (n) bo‘yicha 4.1- jadvalning 3-6 ustunlarida berilgan parametrlari bo‘yicha uning oxirgi ustunida ko‘rsatilgan parametrlari qiymatlarini aniqlang.

4.1-jadval. Topshiriq variantlari

n	Optik tolaning turi	n1	n2	Δn, (%)	, nm	Qiymatlari aniqlanadigan parametrlar
1	2	3	4	5	6	7
1	pog‘onali, ko‘p modali	1,54	1,52	-	850	αyut, αsoch, αxusus, αiq
2	pog‘onali, ko‘p modali	1,54	1,52	-	1310	αyut, αsoch, αxusus, αiq
3	pog‘onali, ko‘p modali	1,54	1,52	-	1550	αyut, αsoch, αxusus, αiq
4	pog‘onali, bir modali	1,468	-	0,36	850	αyut, αsoch, αxusus, αiq
5	pog‘onali, bir modali	1,468	-	0,36	1310	αyut, αsoch, αxusus, αiq
6	gradientli, ko‘p modali	1,468	-	0,36	1550	αyut, αsoch, αxusus, αiq
7	gradientli, ko‘p modali	1,46	-	1,25	850	αyut, αsoch, αxusus, αiq
8	gradientli, ko‘p modali	1,46	-	1,25	1310	αyut, αsoch, αxusus, αiq
9	gradientli, ko‘p modali	1,46	-	1,25	1550	αyut, αsoch, αxusus, αiq
10	gradientli, ko‘p modali	1,47	-	2,1	850	αyut, αsoch, αxusus, αiq
11	gradientli, ko‘p modali	1,47	-	2,1	1310	αyut, αsoch, αxusus, αiq
12	gradientli, ko‘p modali	1,47	-	2,1	1550	αyut, αsoch, αxusus, αiq

4.1-jadvalni tuzishda quyidagi belgilashlardan foydalanildi: n₁, n₂ lar – mos ravishda optik tola o‘zagi va qobig‘ining sindirish ko‘rsatkichlari; n - n₁ va n₂ sindirish ko‘rsatkichlarining foizlarda hisoblangin nisbiy farqi; λ – yorug‘lik nurining to‘lqin uzunligi; α_yut va α_soch – yorug‘lik nurlanishining optik tolada yutilish va sochilish jarayonlari tufayli so‘nishi; α_xusus – optik toladagi xususiy yo‘qotishlar.

4.3. Nazorat savollari:

4.3.1. Optik tola qanday fizik parametrlar bilan tafsivlanadi?

4.3.2. Yorug‘lik nurlanishining optik toladagi so‘nishiga ta’sir etuvchi omillarni sanab ko‘rsating.
4.3.3. Optik tolani so‘nish bo‘yicha baholashning zarurati nimada?
4.3.4. Optik toladagi xususiy va kabel yo‘qotishlariga ta’rif bering.
4.3.5. Optik toladagi xususiy yo‘qotishlar qaysi tashkil etuvchilardan tarkib topadi va ular qanday miqdoriy munosabatlar bilan aniqlanadi?
4.3.6. Toladagi yo‘qotishlar qanday omillar tufayli yuzaga keladi?
4.3.7. Optik tolaning xususiy yo‘qotishlari qanday hosil bo‘ladi?
4.3.8. Optik tolaning kabel yo‘qotishlari qanday hosil bo‘ladi?
4.3.9. Optik signalni uzatish sifatiga qanday omillar ta’sir qiladi?
4.3.10. Tolali optik kabellar vazifasi, tuzilishi va tayyorlangan materialiga bog‘liq ravishda qanday turlarga bo‘linadi?


4.4. Amaliy mashg‘ulotga yakun yasash

Optik aloqa tizimlarining uzatish muxiti - optik tolalarning tuzilishi, ish prinsipiga oid o‘quv materiallari o‘rganildi. Bir modali va ko‘p modali optik tolalarning geometrik va fizik parametrlarini hisoblash bo‘yicha amaliy ko‘nikmalar egallandi.

4.5. Foydalaniladigan adabiyotlar

4.1. Yunusov N.Yu., Isayev R.I., Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi – T.: Cho‘lpon nomidagi NMIU, 2014 – y. – 368 bet.

4.2. Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari: O‘quv qo‘llanma., t.f.n., dosent Isaev R.I. mas’ul muharrirligi ostida.-Toshkent, TATU bosmaxonasi, 2006.- 136 b.
4.3. Фриман Р. Волоконно–оптические системы связи: Перевод с английского под ред. Н.Н. Слепова.–М.: Техносфера, 2003.
4.4. Дмитриев С.А., Слепов Н.Н. Волоконно–оптическая техника: Современное состояние и перспективы. - 2-е изд., перераб. и доп. / Сб. статей под ред. - М.: ООО "Волоконно – оптическая техника", 2005.
4.5. Скляров О. К. Волоконно - оптические сети и системы связи: Учебное пособие. 2е изд., стер. — СПб.: Издательство «Лань», 2010. — 272 с.