3-Göksel Türközü (60-80 s.). docx
Saygı Dereceli Sözcükler
Yüklə 275,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
2.1. Saygı Dereceli Sözcükler
Korecede saygı derecesi olan sözcükleri Türközü S.G.(2009) tevazu ve hedef yüceltme sözcükleri olarak ikiye ayırmıştır. Saygı derecesi belirten sözcüklerin varlığı öğrencilerin Korece sözcükleri öğrenirken karşılaştıkları en büyük zorluklardan biridir. Bu dereceler içinde hedefin yüceltildiği sözcüklerle birlikte özneyi alçaltan yani tevazu sözcükleri de vardır. Yani hem hedefi yüceltip hem de özneyi alçaltma söz konusudur. Korecede iki tane birinci tekil şahıs zamiri ya da birinci çoğul şahıs zamirinin olması buna örnek teşkil eder 4 . Korecede iki tane ‘ben’ zamiri mevcuttur. ‘Cıo(저)’ ve ‘na(나)’. ‘Cıo(저)’ saygı gösterilmesi gereken kişiye kendimizden bahsederken kullanılır, ‘na(나)’ saygı göstermeye gerek olmadığı durumlarda kullanılır. ‘Cıo(저)’ muhataba yönelik tevazuu ifade eder. Bu durum sadece zamir ya da isimlerle sınırlı kalmayıp fiillerde de göze çarpar. Normal derecede ‘sormak’ ‘mudda(묻다)’ iken saygı gösterilmesi gereken bir kişiye bir şey sorarken ‘Yıoccubda(여쭙다)’ fiili aynı anlamda kullanılır. Örnek 1. a) Cıonın sıonsenğnimıl böbgo şipsımnida(저는 선생님을 뵙고 싶습니다). Ben öğretmenimi görmek istiyorum. b) Nanın çingurıl bogo şipda(나는 친구를 보고 싶다). Ben arkadaşımı görmek istiyorum. Yukarıdaki örnek 1a’da ‘cıo(저)’ zamiri ve ‘böbda(뵙다)’ fiili saygı içeren sözcüklerdir. 1b’de görülen ‘na(나)’ zamiri ile ‘boda(보다)’ fiilinde ise herhangi bir saygı unsuru söz konusu değildir. ‘Görmek, bakmak’ anlamındaki ‘böbda’ fiili saygı içeren bir sözcüktür. Örnek 1a’da ‘cıo’ zamiri konuşan kişinin tevazu gösterdiğini, ‘böbda’ fiili ise öğretmene saygı gösterdiğini ifade etmektedir. Saygı derecesi içeren sözcüklere Türkçeden bir örnek vermek gerekirse ‘vefat etmek’, ‘teşrif etmek’ ve ‘naaş’ gibi sözcükler karşıdaki kişiye yönelik saygıyı ifade ettiği gibi Korecede de bu şekilde muhataba yönelik saygı ifadesi olan sözcükler mevcuttur. Ölmek fiili ‘cugda(죽다)’ iken ‘vefat etmek’ ‘doragaşida(돌아가시다)’, ‘ceset’ sözcüğü ‘şiçe(시체)’ iken ‘naaş’ ‘şişin(시신)’dir. Bu tür sözcüklerin oldukça fazla olması Korece sözcük ediniminde zorluklar yaşanmasına sebep olmaktadır. 4 S. Göksel Türközü, Korece ve Türkçe Arasındaki Benzerlikler, Likya Yayınları, Ankara 2009, s. 68. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:36 Yıl: 2014/1 (60-80 s.) 64 Günümüz Korecesinde artık çok kullanılmayan saygı dereceli sözcükler de vardır. Beden, vücut anlamına gelen ‘mom(몸)’ sözcüğünün saygılısı olan ‘ogçe(옥체)’ günümüzde fazla kullanılmamaktadır. ‘Ogçe’ ‘kralın bedeni’ anlamında kullanılmaktaydı. Yine Korecede içeriğinde saygı derecesi bulunan yani saygı eki ‘nim(님) 5 ’ alan sözcükler vardır ki bu sözcükler saygı eki olmadan pek kullanılmaz. Örneğin bir hocanın ya da bir büyüğün hanımına ‘samonim(사모님)’ hitabı kullanılır. Yine ‘sonnim(손님)’ sözcüğü saygı eki ‘nim’ almıştır ve ‘misafir/müşteri’ anlamındadır. Aşağıdaki tabloda özneyi alçaltan tevazu sözcüklerinin normal biçimleri ile saygı içeren biçimleri birlikte verilmiştir 6 . SÖZCÜK TÜRÜ NORMAL DERECE SAYGILI DERECE TÜRKÇE ANLAMI Sözcük Sesletimi Sözcük Sesletimi Zamir 나 na 저 cıo ben 우리 uri 저희 cıohıy biz Fiil 주다 cuda 드리다 dırida vermek, sunmak 묻다 mudda 여쭙다 yıoccubda sormak 보다 boda 뵙다 böbda görmek, ziyaret etmek 데리다 derida 모시다 moşida (insan)götür-/ağırla- 감사하다 gamsahad a 감사 드리다 gamsa dırida teşekkür etmek 부탁하다 butakada 부탁 드리다 butag dırida rica etmek 말하다 malhada 말씀 드리다 malssım dırida söylemek 미안하다 mianhada 죄송하다 cösonğhada özür dilemek İsim 말 Mal 말씀 malssım söz, konuşma Tablo 1. Özne Alçaltma Sözcükleri 5 Bu ek Korecede hitap ve unvanlara eklenen saygı ekidir. Bu ek dinleyici için kullanılabilecek en yüksek saygı derecesidir. İsmin sonuna eklenen ‘–nim’ saygı eki Korecede çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. bk. Türközü, age., s. 42. 6 Türközü, age., s. 79. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:36 Yıl: 2014/1 (60-80 s.) 65 Hedef yücelten sözcükler aşağıdaki tabloda normal ve saygılı halleri ile verilmiştir. Hedef Yüceltme Sözcükleri SÖZCÜK TÜRÜ Normal Saygılı Türkçe Sözcük sesletimi Sözcük sesletimi Fiil 먹다 mıogda 잡수시다 cabsuşida yemek 자다 cada 주무시다 cumuşida uyumak 죽다 cugda 돌아가시다 doragaşida ölmek/vefat etmek 말하다 malhada 말씀하시다 malssımhaşida söylemek/konuşmak İsim 사람 saram 분 bun insan, kişi 이름 irım 성함 sıonğham ad, isim 말 mal 말씀 malssım söz 집 cib 댁 deg ev 밥 bab 진지 cinci yemek 나이 nai 연세 yıonse yaş 생일 senğil 생신 senğşin doğum günü 어머니 ıomıoni 모친 moçin anne 아바지 abıoci 부친 buçin baba 어른 ıorın 어르신 ıorışin yetişkin 아내 ane 부인 buin eş, hanım 이/이빨 i/ibbal 치아 çia diş 병 byıong 병환 byıonğhoan hastalık 시체 şiçe 시신 şişin ceset/naaş Sıfat 있다 idda 계시다 geşida bulun-/var ol- 아프다 apıda 편찮으시다 pyıonçanışida hasta olmak Tablo 2. Hedef Yüceltme Sözcükleri Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:36 Yıl: 2014/1 (60-80 s.) 66 Saygı içeren sözcükler arasında 3 ayrı saygı derecesinin görüldüğü sözcükler de vardır. 3 ayrı derecede saygı içeren sözcüklere örnekler tablo 3’te verilmiştir. 1.Derece 2.Derece 3.Derece Türkçesi Sözcük sesletimi Sözcük sesletimi Sözcük sesletimi 먹다 mıogda 드시다 dışida 잡수시다 cabsuşida yemek 주다 cuda 드리다 dırida 올리다 ollida vermek 이름 irım 성함 sonğham 함자 hamca isim Tablo 3. 3 ayrı dereceli sözcükler Yüklə 275,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|