3-Mavzu. Faol galaktikalarning boshqa turlari Blazarlar

Radioshovqin va radiotinch faol galaktikalar
Faol galaktikalarni shovqin va tinch turlarga bo’lganda, ularga turli yorqinlikdagi galaktikalar kiradi. Rentgen diapazonida radioshovqin va radiotinch faol galaktikalar orasida keskin farqlanish bor. Buni akkretsion disklarnig ichki tuzilishi turli shakilda bo’lishi bilan tushuntiriladi. SHnday qilib, radiotinch galaktikalarga quyidagilar kiradi:
Spektrlarida tor emission chiziqli NL SyI galaktikalar
Keng yutilish chiziqli kvazarlar (BAL QSO),
Infraqilil diapazonda kuchili nurlovchi kvazarlar (IR QSO).
Radioshovqinlarga:
Keng nurlanish chiziqlarga ega bo’lgan kvazarlar (QSOI),
Keng nurlanish chiziqlarga ega bo’lgan FRII radiogalaktikalar (BL RG).
Oraliq turiga:
Keng nurlanish chiziqli SyI galaktikalar (BL SyI),
Tor nurlanish chiziqli radiogalaktikalar (NL RG),
Tor nurlanish chiziqli kvazarlar (QSOII).

Radiotinch faol galaktikalarnig srektrlarida issqlik-simon nurlanish kuzatiladi. Uning manbasi – nisbatan sovuq bo’lgan akkretsion disk va uning ancha issiqroq bo’lgan toji. Bunday turdagi galaktikalar uchun rang va ravshanlik orasida Gertsshprung-Ressel diagramasi singari bog’lanishlar topilgan edi. Bunda akkretsion diskning rangi sifatida unda shakillanadigan H_β va Fe(4570 Å) chiziqlarning ekvivalent kengliklarning nisbati olinadi. Ravshanlik sifatida esa H_β chizig’ining yarim-kengligi V_1/2 olinadi. U orqali Eddington ravshanligini M_VN baholasa bo’ladi:

M_BH/M_c = 4.57(λL_5100Å/10³⁷B_T)^0.5·(ΔV_1/2(H_β)/km/sek)² (erg/sek)
L_Edd = 1.38·10³⁸(M_BH/M_c) = 1.38 ·10