3-Mavzu. Tana skeletining tuzilishi

Dimog‘ suyagi noto‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi yupqa plastinkadan iborat toq suyak bo‘lib, burun to‘sig‘ini hosil qilishda qatnashadi.
Yonoq suyagi yuz suyaklari orasida eng qattig‘i bo‘lib, kallaning yuz qismini miya bo‘lagiga nisbatan mustahkamlab turadi. Yonoq suyagi chaynov muskuli boshlanadigan keng sathni hosil qiladi. Bu suyak lunj va ko‘zga qaragan ikkita plastinkadan iborat bo‘lib, o‘zaro ko‘z osti chakkasi orqali qo‘shiladi.
Pastki jag‘ suyagi kalla suyaklari ichida faol harakatchanligi, ya’ni chakka suyaklari bir juft bo‘g‘im hosil qilib qo‘shilishi bilan farq qiladi. Pastki jag‘ suyagining tishlar o‘rnashgan gorizontal qismi, tanasi va ikkita vertikal joylashgan shoxi bor, u ana shu shoxlar vositasida bo‘g‘im hosil qiladi va chaynov muskullari yordamida harakatlanadi. Chaynov muskullarining vazifalariga va yoshga qarab, pastki jag‘ burchagi o‘zgarib turadi. Yangi tug‘ilgan bola pastki jag‘ining burchaklari taxminan 150є bo‘lsa, o‘rta yoshli odamniki 130 - 110є gacha kamayadi.Yoshi ulg‘aygan qari odamlarda esa tishlari tushib ketishi munosabati bilan chaynov muskullari bir muncha bo‘shashadi. Natijada pastki jag‘ burchagi asta – sekin yassilashib, chaqaloqning pastki jag‘iga o‘xshab qoladi.
Til osti suyagi pastki jag‘ bilan hiqildoq o‘rtasida (til ostida) joylashgan. U taqa kabi bukilgan bo‘lib o‘rta qismi, tanasi va katta-kichik ikki juft shoxi tafovut qilinadi. Bular tanasi bilan tog‘ay orqali birikadi. Faqat 50 yoshdan keyingina suyaklanib birlashadi.
Bosh suyaklarining birikishi va yoshga xos xususiyatlari.
Yangi tugilg‘an chaqaloqlarda bosh suyagi o‘zaro birikmagan 23 ta alohida suyaklardan tashkil topgan bo‘lib, ular o‘rtasida yumshoq joylar (bo‘shliqlar) ya’ni liqildoqlar bo‘ladi. Katta liqildoq peshona va tepa suyaklari o‘rtasida joylashgan, uning uzunligi 3,5 sm, eni 2,5 sm bo‘ladi. Bu liqildoq bola 2 yoshga o‘tganda bitadi. Tepa va ensa suyaklari o‘rtasida kichik liqildoq va tepa - chakka suyaklari o‘rtasida 2 tadan 4 ta yon liqildoqlar bo‘lib, bolaning 2-3 oyligidan ular suyaklana boshlaydi. Bosh suyagi bolaning 3-4, 6-8 va 11-15 yoshlik davrida ayniqsa tez o‘sadi. Uning shakllanishi 20-25 yoshgacha davom etadi.