3. Yangilangan konstitutsiyaning hayotga tatbiq etilishi. Yangi tahrirdagi konstitutsiyaning qabul qilinishi

Yangi tahrirdagi konstitutsiyaning qabul qilinishi va unga bo’lgan hayotiy zarurat
Reja:
1. Yangi tahrirdagi konstitutsiyaning qabul qilinishi.
2. Yangi tahrirdagi konstitutsiyani o’zgartirish uchun bo’lgan hayotiy zarurat.
3. Yangilangan konstitutsiyaning hayotga tatbiq etilishi.


1. Yangi tahrirdagi konstitutsiyaning qabul qilinishi.
Yurtimizda 2023-yil 30-aprel kuni o‘tkazilgan referendumda yangi tahrirdagi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi ishtirok etgan fuqarolarning 90,21 foizi tomonidan yoqlab ovoz berish orqali qabul qilinganligi unda xalqimizning Yangi O‘zbekistonni barpo etish bo‘yicha orzu-umidlari va intilishlari o‘z aksini topganligidan dalolat bermoqda.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiya Yangi O‘zbekiston strategiyasini amalga oshirishning siyosiy-huquqiy asoslarini yaratib, milliy davlatchilik taraqqiyotining tarixiy muhim bosqichida davlat va jamiyatni yanada rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlarini belgilab berdi.
Referendum ko‘p millatli buyuk xalqimizning birdamligi va hamjihatligi, suveren, demokratik, huquqiy, ijtimoiy va dunyoviy davlat qurishga qat’iy qaror qilganligining ishonchli ifodasi bo‘ldi.
Xususan, Konstitutsiyada davlat qurilishining yangi strategik maqsadi – ijtimoiy davlat qurish ekanligi belgilab berildi, ijtimoiy adolat va birdamlik prinsiplari joriy etildi, inson huquq va erkinliklarini himoya qilishning mutlaqo yangi mexanizmlarini nazarda tutuvchi konstitutsiyaviy asoslar mustahkamlandi.
Hokimiyatlar bo‘linishi prinsipi hamda o‘zaro tiyib turish va manfaatlar muvozanati tizimining zamonaviy konsepsiyasini hisobga olgan holda, Oliy Majlis, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Hukumati o‘rtasida vakolatlar qayta taqsimlandi. Joylarda hokimlar va xalq deputatlari Kengashlari vakolatlari taqsimlanishiga asoslangan davlat hokimiyatini tashkil etishning yangi modeli nazarda tutildi.
Yangi tahrirdagi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini so‘zsiz va to‘liq amalga oshirish, unda mustahkamlangan ustuvor prinsiplarni Yangi O‘zbekiston ulug‘vor g‘oyasiga hamohang tarzda ro‘yobga chiqarish, davlat organlarining faoliyatini yangicha konstitutsiyaviy-huquqiy sharoitlarda yo‘lga qo‘yish, fuqarolar o‘z hayotida xalq Konstitutsiyasi ruhini yaqqol his etib turishini ta’minlash maqsadida:
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyani so‘zsiz va to‘liq amalga oshirish barcha darajadagi davlat organlari va tashkilotlarining birinchi navbatdagi ustuvor vazifasi etib belgilansin.
Belgilab qo‘yilsinki:
davlat organlari va tashkilotlarining rahbarlari yangi tahrirdagi Konstitutsiyani amalga oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar ijrosini o‘z vaqtida ta’minlash uchun shaxsan javobgar hisoblanadi;
yangi tahrirdagi Konstitutsiya oliy yuridik kuchga ega ekanligidan kelib chiqib, davlat organlari va tashkilotlari, shu jumladan, sud va huquqni muhofaza qiluvchi organlar faoliyatida to‘g‘ridan-to‘g‘ri va so‘zsiz qo‘llaniladi;
yangi tahrirdagi Konstitutsiya normalarini ularni amalga oshirish uchun boshqa qonunchilik hujjatlarining mavjud emasligi yoki qonunchilikka Konstitutsiyaga muvofiq o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilmaganligi vaji bilan qo‘llashni rad etish qat’iyan taqiqlanadi.
Yangi tahrirdagi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasidan kelib chiqadigan vazifalarni amalga oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar dasturi (keyingi o‘rinlarda – dastur) 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
Yangi tahrirdagi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining ustuvor g‘oyalarini ro‘yobga chiqarish va normalarini hayotga tatbiq etish bo‘yicha Davlat komissiyasi (keyingi o‘rinlarda – Davlat komissiyasi) 2-ilovaga muvofiq tarkibda;
Yangi tahrirdagi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasidagi suveren, demokratik, huquqiy, ijtimoiy va dunyoviy davlat prinsiplarini izchil amalga oshirish bo‘yicha ekspertlik kengashlari (keyingi o‘rinlarda – ekspertlik kengashlari) 3–7-ilovalarga muvofiq tarkiblarda tuzilsin.
Belgilansinki, Davlat komissiyasi:
yangi tahrirdagi Konstitutsiya va dasturni amalga oshirishga qaratilgan chora-tadbirlar o‘z vaqtida va sifatli o‘tkazilishini ta’minlaydi;
davlat organlari va tashkilotlari, ekspertlik kengashlarining yangi tahrirdagi Konstitutsiya va dasturni amalga oshirish borasidagi faoliyatini muvofiqlashtiradi;
yangi tahrirdagi Konstitutsiya va dasturni amalga oshirishda keng jamoatchilik, fuqarolik jamiyati institutlari, ilmiy doiralar va xorijiy ekspertlar ishtirok etishi uchun shart-sharoitlar yaratadi;
yangi tahrirdagi Konstitutsiyani amalga oshirish doirasida qilingan ishlarni kengaytirilgan tarzda yiliga kamida ikki marotaba tanqidiy muhokama qilib boradi hamda davlat organlari va tashkilotlari, ekspertlik kengashlari rahbarlarining hisobotlarini eshitadi.
Ekspertlik kengashlari (T.Narbayeva, N.Ismoilov, N.Yo‘ldoshev, J.Qo‘chqorov, A.Tashkulov):
2024-yil 1-yanvarga qadar o‘rta va uzoq istiqbolli suveren, demokratik, huquqiy, ijtimoiy va dunyoviy davlatni rivojlantirish konsepsiyalari ishlab chiqilishi va Davlat komissiyasiga kiritilishini ta’minlasin;
yangi tahrirdagi Konstitutsiyada mustahkamlangan suveren, demokratik, huquqiy, ijtimoiy va dunyoviy davlatning ustuvor prinsiplari ishlab chiqilayotgan normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarida aks ettirilishi ustidan monitoring olib borsin;
yangi tahrirdagi Konstitutsiya va dasturning amalga oshirilishi yuzasidan har chorakda Davlat komissiyasiga hisobot kiritib borsin.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Qonunchilik va huquqiy siyosat instituti yangi tahrirdagi Konstitutsiyani amalga oshirish jarayonini axborot-tahliliy, ilmiy va ekspertlik jihatdan ta’minlash uchun mas’ul etib belgilansin va uning zimmasiga quyidagi qo‘shimcha vazifalar yuklatilsin:
yangi tahrirdagi Konstitutsiyaga muvofiq ishlab chiqilgan normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini ilmiy ekspertizadan o‘tkazish;
davlat organlari, ayniqsa, sud va huquqni muhofaza qiluvchi organlar faoliyatida yangi tahrirdagi Konstitutsiya normalarining to‘g‘ridan-to‘g‘ri qo‘llanishi holatini monitoring qilib borish;
yangi tahrirdagi Konstitutsiya asosida yangi o‘quv dasturlari, darsliklar va boshqa qo‘llanmalarni tayyorlash bo‘yicha ilmiy-metodik chora-tadbirlarni muvofiqlashtirish.
Oliy Majlis palatalari va siyosiy partiyalarning Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va mahalliy Kengashlar deputatlari korpusini shakllantirishning majoritar-proporsional shakliga asoslangan saylov tizimini joriy etish haqidagi takliflari ma’qullansin.
Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga bir oy muddatda majoritar-proporsional shaklga asoslangan saylov tizimiga o‘tishni nazarda tutuvchi qonun loyihasini ishlab chiqish tavsiya etilsin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 32-moddasida belgilangan mamlakat bo‘ylab erkin harakatlanish, turar va yashash joyini tanlash huquqi to‘liq ro‘yobga chiqarilishini ta’minlash maqsadida:
Vazirlar Mahkamasi (A. Aripov) ikki oy muddatda “Toshkent shahri va Toshkent viloyatida doimiy yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olinishi lozim bo‘lgan shaxslar – O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari toifalarining ro‘yxati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish bo‘yicha qonun loyihasini Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga kiritsin;
Ichki ishlar vazirligi (P. Bobojonov) bir oy muddatda fuqarolarni yashash joyi bo‘yicha ro‘yxatga olishda xabardor qilish tartibini joriy etishga qaratilgan mutlaqo yangi mexanizmlarni nazarda tutuvchi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmoni loyihasini taqdim qilsin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 78-moddasida belgilangan bolalar va yoshlarda xalqning boy madaniy merosidan faxrlanish, Vatanga bo‘lgan mehr-muhabbat tuyg‘ularini shakllantirishga oid qoidalarni amalga oshirish maqsadida 2023-yil 1-sentabrdan boshlab respublika fuqarosi hisoblangan va 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarning madaniy meros obyektlariga, jumladan ko‘rgazmalar, tarixiy obidalar va ziyoratgohlar, shuningdek, davlat muzeylariga to‘lovsiz kirish tartibi joriy etilsin.
Oliy Majlis palatalariga bola huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ta’minlash hamda himoya qilish, bolaning jismoniy, aqliy va madaniy jihatdan to‘liq rivojlanishi uchun munosib shart-sharoitlarni yaratish maqsadida “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Bola huquqlari bo‘yicha vakili (Bolalar ombudsmani) to‘g‘risida”gi qonun loyihasini qisqa muddatda qabul qilish tavsiya etilsin.
Fuqarolarning yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 50-moddasida belgilangan ta’lim olish huquqlari kafolatlarini yanada kuchaytirish maqsadida 2023-yil 1-avgustdan boshlab soliq to‘lovchilar tomonidan yoshidan qat’i nazar farzandlarining O‘zbekiston Respublikasi ta’lim tashkilotlarida ta’lim olishlari uchun yo‘naltiriladigan to‘lovlar soliq solinmaydigan daromadlar toifasiga kiritilsin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 41-, 65–67-moddalari talablaridan kelib chiqib, shuningdek, mulkiy huquqlarning ishonchli himoyasini ta’minlash, ushbu huquqlarni cheklayotgan omillarni bartaraf etish, mulkiy munosabatlarga asossiz aralashuvga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida 2023-yil 1-iyundan boshlab quyidagilar bekor qilinsin:
to‘lov xizmatlarini ko‘rsatuvchi tashkilotlar jismoniy shaxslar o‘rtasida pul o‘tkazmalari amalga oshirilganda, ularga ko‘rsatilgan xizmatlar uchun elektron hisobvaraq-fakturalar taqdim etish
va rasmiylashtirish tartibi;
chakana savdo va xizmat ko‘rsatish obyektlarining faoliyat ko‘rsatish vaqtiga nisbatan cheklovlar.
Iqtisodiyot va moliya vazirligi (Sh. Kudbiyev) Markaziy bank (M. Nurmuratov), Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi (L. Kudratov), Tabiat resurslari vazirligi (A. Abduxakimov) bilan birgalikda ikki oy muddatda “yashil moliyalashtirish” mexanizmlarini tatbiq etish bo‘yicha qaror loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin va unda shu jumladan “yashil sertifikat”, “yashil kreditlar” va xalqaro tajribada keng foydalaniladigan boshqa institutlarni nazarda tutsin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 55-moddasida belgilangan har bir shaxsning o‘z huquq va erkinliklarini sud orqali himoya qilish huquqi kafolatlarini yanada kuchaytirish maqsadida 2024-yil 1-yanvardan boshlab, ma’muriy sudlarga shikoyat qilishda fuqaro va tadbirkorlik subyektlaridan davlat bojini undirmaslik, bunda davlat bojini ishni ko‘rib chiqish natijasi bo‘yicha aybdor tarafdan undirish tartibi joriy etilsin.
Oliy sud (B. Islamov) Adliya vazirligi (A. Tashkulov), Iqtisodiyot va moliya vazirligi (Sh. Kudbiyev) bilan birgalikda 2023-yil 1-oktabrga qadar ushbu bandda nazarda tutilgan masala bo‘yicha qonun loyihasini Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga kiritsin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 21-moddasida belgilangan huquqiy ta’sir choralarini qo‘llashda mutanosiblik prinsipini hayotga tatbiq etish maqsadida Adliya vazirligi (A. Tashkulov) Oliy sud (B. Islamov), Bosh prokuratura (N. Yo‘ldoshev), Ichki ishlar vazirligi (P. Bobojonov) hamda Iqtisodiyot va moliya vazirligi (Sh. Kudbiyev) bilan birgalikda:
ikki oy muddatda ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi qonunchilikda shartnomaviy va boshqa fuqaroviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan javobgarlik choralarini bekor qilish;
2024-yil 1-yanvarga qadar qonunchilik bazasini to‘liq xatlovdan o‘tkazib, unda belgilangan huquqiy ta’sir choralarini mutanosiblik prinsipiga muvofiqlashtirish bo‘yicha takliflar kiritsin.
Adliya vazirligi (A. Tashkulov) Iqtisodiyot va moliya vazirligi (Sh. Kudbiyev), Oliy sud (B. Islamov) va Bosh prokuratura (N. Yo‘ldoshev) bilan birgalikda ikki oy muddatda yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 29-moddasida belgilangan davlatning huquqbuzarliklardan jabrlanganlarga yetkazilgan zararning o‘rni qoplanishi uchun shart-sharoitlarni yaratish majburiyati to‘liq ro‘yobga chiqarilishini ta’minlashga qaratilgan mexanizmlarni nazarda tutuvchi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti qarori loyihasini ishlab chiqsin va belgilangan tartibda kiritsin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning 26-moddasida belgilangan insonning sha’ni va qadr-qimmati daxlsizligi kafolatlarini yanada mustahkamlash maqsadida Bosh prokuratura (N. Yo‘ldoshev) Ichki ishlar vazirligi (P. Bobojonov), Oliy sud (B. Islamov) va Davlat xavfsizlik xizmati (A. Azizov) bilan birgalikda 2023-yil 1-avgustga qadar qamog‘ga olish tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llashda shaxsni hibsxonaga joylashtirishdan oldin majburiy tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish tartibini joriy etish bo‘yicha asoslantirilgan takliflarni kiritsin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiya 142-moddasi talablaridan kelib chiqib:
a) jinoyat protsessida himoyachining maqomini kuchaytirish maqsadida, unga quyidagi qo‘shimcha huquq va vakolatlar berilsin:
surishtiruv va dastlabki tergovda himoyachi tomonidan istalgan vaqtda jinoyat ishini qo‘zg‘atish va tugatish haqidagi qarorlardan nusxa olish;
ko‘rsatmalarni oldindan mustahkamlab qo‘yish (deponirovaniye) uchun sudga to‘g‘ridan-to‘g‘ri iltimosnoma kiritish;
tergovga qadar tekshiruv o‘tkazilayotgan shaxslarga malakali yuridik yordamdan foydalanish huquqini kafolatlash maqsadida tergovga qadar tekshiruv jarayonida himoyachi maqomida ishtirok etish;
ish bo‘yicha shartnoma asosida sud ekspertizalari o‘tkazilishini va zarur bilimga ega mutaxassislar jalb qilinishini tashkillashtirish;
jinoyat ishi bo‘yicha ma’lumotlarga ega shaxslarni so‘rovdan o‘tkazishda ularning roziligi bilan maxsus texnika vositalaridan foydalanish;
b) advokatura sohasiga yosh kadrlarni faol jalb qilish maqsadida 2023-yil 1-sentabrdan boshlab oliy ta’lim tashkilotlari yurisprudensiya yo‘nalishida tahsil olayotgan bitiruvchi kurs talabalariga advokatlik tuzilmalarida mehnat qonunchiligiga muvofiq o‘qishdan bo‘sh vaqtda advokat yordamchisi sifatida ish faoliyatini olib borishga ruxsat etilsin.
Adliya vazirligi (A. Tashkulov) Oliy sud (B. Islamov) va Bosh prokuratura (N. Yo‘ldoshev), Davlat xavfsizlik xizmati (A. Azizov), Ichki ishlar vazirligi (P. Bobojonov) bilan birgalikda ikki oy muddatda himoyachining huquq va vakolatlarini kengaytirishni, advokat yordamchisi sifatida ish faoliyatini olib borish tartibini takomillashtirishni nazarda tutuvchi qonun loyihasini belgilangan tartibda kiritsin.
Bosh prokuratura (N. Yo‘ldoshev) Ichki ishlar vazirligi (P. Bobojonov), Milliy gvardiya (R. Djurayev), Davlat xavfsizlik xizmati (A. Azizov) bilan birgalikda bir oy muddatda ushlangan va tergov ostida bo‘lgan shaxsning konstitutsiyaviy protsessual huquqlarini batafsil tushuntirib beruvchi ko‘rgazmali materiallarning huquqni muhofaza qiluvchi organlar, shu jumladan, tergov idoralari binolarida fuqarolarga ko‘rinadigan tarzda joylashtirilishini ta’minlasin.
Ta’limni rivojlantirish respublika ilmiy-metodik markazi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi (X. Umarova), Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi (I. Abduraxmanov), Adliya vazirligi (A. Tashkulov) va boshqa manfaatdor idoralar bilan birgalikda 2023/2024-o‘quv yili boshlanguniga qadar:
barcha ta’lim turlari va bosqichlaridagi Konstitutsiyani o‘rganish bo‘yicha o‘quv rejalari va ta’lim dasturlarini qayta ko‘rib chiqish va ularni yangi tahrirdagi Konstitutsiya norma va qoidalariga moslashtirish;
o‘quvchilarga, yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda, yangi tahrirdagi Konstitutsiyani o‘rgatish bo‘yicha zamonaviy metodika asosida darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari va maxsus adabiyotlarni yaratish choralarini ko‘rsin.
Mazkur banddagi chora-tadbirlarni amalga oshirish bilan bog‘liq xarajatlar Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan qoplansin.
Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi (G‘.Mirzayev) Adliya vazirligi (A.Tashkulov), Sudyalar oliy kengashi (X.Yodgorov) va huquqni muhofaza qiluvchi organlar bilan birgalikda bir oy muddatda quyidagilarni nazarda tutuvchi 2023–2024-yillarda yangi tahrirdagi Konstitutsiya bo‘yicha davlat fuqarolik xizmatchilari va sud-huquq tizimi xodimlarini o‘qitish rejasini tasdiqlasin:
alohida grafik asosida barcha bo‘g‘indagi davlat fuqarolik xizmatchilari va sud-huquq tizimi xodimlariga yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning mazmun-mohiyatini o‘qitishni tashkil etish;
davlat fuqarolik xizmatchilari va sud-huquq tizimi xodimlarining konstitutsiyaviy madaniyati, huquqiy savodxonligini oshirish va baholash tizimini yangi tahrirdagi Konstitutsiyaga moslashtirish nuqtai nazaridan qayta ko‘rib chiqish.
Oliy Majlis palatalari, Konstitutsiyaviy sud, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Qonunchilik va huquqiy siyosat instituti hamda Inson huquqlari bo‘yicha Milliy markazning yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning moddama-modda ilmiy-amaliy sharhini tayyorlash to‘g‘risidagi taklifi ma’qullansin.
Yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning moddama-modda ilmiy-amaliy sharhini tayyorlash bo‘yicha tahrir kengashi 8-ilovaga muvofiq tarkibda shakllantirilsin va uning ishchi organi etib O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Qonunchilik va huquqiy siyosat instituti belgilansin.
sharhni tayyorlashda yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning ko‘p millatli xalqimizni birlashtirishdagi salohiyatini, unda o‘z aksini topgan suveren, demokratik, huquqiy, ijtimoiy va dunyoviy davlat prinsiplarini, inson huquq va erkinliklarini himoya qilishning yangi mexanizmlarini ochib berishga, shuningdek, uning matni aholining keng qatlamlari, ayniqsa, yoshlar uchun tushunarli va sodda tilda bo‘lishiga e’tibor qaratsin;
yetakchi milliy va xorijiy ekspertlar, huquqshunoslar va davlat arboblarini jalb etgan holda, 2023-yil 1-dekabrga qadar sharh matni tayyorlanishini hamda o‘zbek va xorijiy tillarda chop etilishini ta’minlash choralarini ko‘rsin.
Raqamli texnologiyalar vazirligi (Sh.Shermatov) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Qonunchilik va huquqiy siyosat instituti (M.Raxmankulov) va Adliya vazirligi (A.Tashkulov) 2023-yil 1-iyunga qadar o‘zbek va xorijiy tillarda “Yangi O‘zbekiston Konstitutsiyasi” yagona milliy portali (keyingi o‘rinlarda – portal) va uning mobil ilovasi ishga tushirilishini ta’minlasin.
Bunda, portal va uning mobil ilovasida fuqaro va tadbirkorlar uchun qonunchilikni yangi tahrirdagi Konstitutsiyaga muvofiqlashtirish hamda uni amalga oshirishda yuzaga kelayotgan muammolarni bartaraf etish bo‘yicha takliflarni taqdim etish imkoniyati nazarda tutilsin.
Adliya vazirligi (A.Tashkulov) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Qonunchilik va huquqiy siyosat instituti (M.Raxmankulov) bilan birgalikda uch oy muddatda qonunosti hujjatlarini xatlovdan o‘tkazish hamda portalga kelib tushgan takliflarni umumlashtirish natijalariga ko‘ra yangi tahrirdagi Konstitutsiyaga muvofiqlashtirilishi lozim bo‘lgan normalarni qayta ko‘rib chiqish bo‘yicha takliflarni Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
O‘zbekiston Milliy axborot agentligi va O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasiga ommaviy axborot vositalarida yangi tahrirdagi Konstitutsiyaning hayotga tatbiq etib borilishi, shu jumladan aholining turmushidagi ijobiy o‘zgarishlarni keng yoritish tavsiya etilsin.Mazkur Farmon ijrosini samarali tashkil qilishga mas’ul va shaxsiy javobgar etib dasturda ijrochi sifatida nazarda tutilgan vazirliklar, idoralar va ekspertlik kengashlari rahbarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, viloyatlar va Toshkent shahri hokimlari belgilansin.
Farmon ijrosini muhokama qilib borish, ijro uchun mas’ul tashkilotlar faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri A.N.Aripov va O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi rahbari S.U.Umurzakovga yuklansin.

2. Yangi tahrirdagi konstitutsiyani o’zgartirish uchun bo’lgan hayotiy zarurat.

Yangi konstitutsiya joriy etilishi keng koʻlamli muhokamalardan soʻng va haqiqatan ham butun Oʻzbekiston fuqarolari ovoz berishi orqali sodir boʻladi. Umid qilamizki 2023-yilda koʻplab yurtdoshlarimiz asosiy qonunimizning mazmunmohiyatiga murojaat qilib, uning ruhini yangicha his qilibgina qolmay, balki Oʻzbekiston jamiyatining zamonaviy poydevorini shakllantirishda faol, masʼuliyatli ishtirok etadilar. Shu bois, hech shubhasiz, bu yil Konstitutsiya kuni alohida mazmun, maqom, ahamiyat kasb etadi. Oʻtgan oʻn yilliklar nuqtai nazaridan qaraganda, amaldagi konstitutsiya bizga yaqin boʻlmagan toʻqsoninchi yillar qabul qilinishi Oʻzbekiston uchun juda katta tarixiy ahamiyatga ega boʻlgan voqea boʻlganligi aniq. Mamlakatning erkinlik, demokratiya, iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyot yoʻlida harakatlanishini, jahon davlati maqomini tiklash va mustahkamlashni taʼminladi. Ammo bugun zamon talablari bilan qaraganda koʻrindiki, mamlakatimizning Asosiy qonuni bunyodkorlik salohiyatini toʻliq tugallanmagan. Shuni xam taʼkidlash lozimki taxminan oʻttiz yil davomida vaziyat keskin oʻzgardi. Oʻzbekiston koʻp jihatdan yangi Oʻzbekistonga aylandi. Bizning tashqi konturimizda, butun dunyoda ham jiddiy oʻzgarishlar roʻy berdi. Mamlakatimiz Asosiy qonuniga tuzatishlar kiritish zarurligi masalasini bugungi jamiyatning hayot tarzining oʻzi kun tartibiga qoʻydi. Agar biz oʻzgarishlarning mohiyatini qisqacha ifodalashga harakat qilsak, ular ikki yoʻnalishli vazifani hal qilishga qaratilgan: Oʻzbekistoning demokratik, huquqiy, ijtimoiy davlat sifatida yanada rivojlanishiga yangi turtki berish, unda eng yuqori qadriyat hisoblanadi. Oʻzbekiston 21-asrda duch keladigan har qanday : fuqarolarning erkinliklari va huquqlari, inson qadr-qimmati va farovonligi muammolarga javob berishda ishonchim komilki yangi Konstitutsiyaga kiritilgan oʻzgartishlar orqali amalga oshadi.