Xulosa kilib aytganda, ekologik ekspertiza, audit ekologik boshqaruvning samaradorligini oshiruvchi asosiy chora-tadbirlardan xisoblanadi. 47. Biosferani monitoringning xususiyatlari bilasizmi? 48. Biosferali kurikxonalar boshka kurikxonalardan nimasi bilan farklanadi? 49. Biosferali kurikxonalar kanday tuzilishga ega buladi? 50. Biosfera maydonchalari deganda nimani tushunasiz? Biosfera tushunchasi, tarkibi va chegaralari. Biosfera yunoncha suz bo’lib ―bios‖ xaѐt, sfera -shar so’zidan olingan bo’lib fanga birinchi marotaba avstriyalik geolog olim E.Zyuss tomonidan kiritilgan. Uning fikriga ko’ra biosfera – tirik organizmlar yashaydigan yerni kobigini anglatadi. Hozirgi vaqtda esa biosferani kuyidagicha ta’riflasa bo’ladi: Biosfera – Tirik organizmlar yashaydigan, uning ta’sirida tinmay o’zgaradigan yer haѐt kobigining bir kismidir. Yerdagi barcha biogeotsenozlarning yigindisi biosferani xosil qiladi. Biosferaning eng kichik birligi biogeotsenozlar hisoblanadi. Akad. V.I.Vernadskiy biosferani kuyidagicha ta’riflaydi: Biosfera - yerning Tirik organizmlar va biogen chukindi tog jinslari tarkalgan kismidir. Uning tushunchasiga ko’ra biosferaga hozirgi vaqtda fakatgina yerning kobigida tarkalgan Tirik organizmlar kirib kolmay balki uning tarkibiga kadimgi davrlarda organizmlar ishtirokida xosil bo’lgan litosferaning bir kismi xam kiradi. Shuning uchun xam biosferani 2 kismiga: neobiosfera va palebiosferaga ajratiladi. Keyingi ma’lumotlarga karaganda biosferaning yukorigi chegarasi dengiz satxidang 22 km balandlikkacha. A.Tuxtaevda esa 12-17 km balandlikkacha deb kursatiladi. Kuyi chegarasi esa dune okeanlarining tubigacha, yer yuzasidan 6-7 km joy hisobga olinadi. Biosferaning chegaralari kuyidagicha: 1. Troposfera - dengiz satxidan 15 km balandlikkacha. 2. Ozon katlami - dengiz satxidan 25 km balandlikkacha.
