4 Mavzu: Aholi yosh-jins tarkibi, mehnat resurslari va demografik siyasat Reja

TAYANCH IBORALAR 
Aholining jins tarkibi, jinslarning birlamchi nisbati, jinslarning ikkilamchi nisbati, 
jinslarning uchlamchi nisbati, aholining yosh tarkibi, yosh akkumulyatsiyasi, 

---

18 
yosh-jins piramidasi, bolalarning yuk koeffitsienti, qariyalarning yuk 
koeffitsienti, quyidan keksayish, yuqoridan keksayish
Nazorat va mulohaza uchun savollar:
1. Aholining jinsiy tarkibi deganda nimani tushunasiz? 
2. Xalqaro amaliyot va statistikada aholining yosh tarkibi iqtisodiy nuqtai 
nazardan qanday guruhlarga ajratiladi?
3. Aholi ijtimoiy-iqtisodiy nuqtai nazardan yoshiga ko‘ra nechta va qanday 
guruhga ajratiladi?
4. Yosh akkumulyatsiyasi deganda nimani tushunasiz? 
5. Pifagorning yosh tasnifini tushuntirib bering? 
6. Aholining progressiv, statsionar va regressiv yosh tarkiblari qanday 
tushunasiz? 
7. Demografik yuk koeffitsienti qanday turlarga ajratiladi?
8. «Qarish indeksi» tushunchasini yoritib bering? 
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati 
Asosiy adabiyotlar 
1. Anoxin A.A., Jitin D.V. Geografiya naseleniya s osnovami demografii: Uchebnoe 
posobie. – SPb. Izd-vo SPbGU, 2013. – 307 s. 
2. Abduraxmanov Q.X., va boshqalar. Demografiya. Darslik. - T.: «Fan va 
texnologiya», 2014.-368 b. 
3. Bo‘rieva M.R., Tojieva Z.N., Zokirov S.S. Aholi geografiyasi va demografiya 
asoslari. – T.: Tafakkur, 2011. – 159 b. 
4. Kopыlov V.A. Geografiya naseleniya. Uchebnoe posobie. – M.: 1999. – 124 s. 
Qo‘shimcha adabiyotlar 
5. Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida xavsizlikka tahdid, barqarorlik 
shartlari va taraqqiyot kafolatlari. -Toshkent, 1997. 
6. O‘zbekiston Davlat Statistika Departamentining 2010 yilga qadar chop etilgan 
respublika aholisining soni tabiiy o‘sishi, migratsiyasi va ijtimoiy taraqqiyotiga
oid statistik yilnomalar. 
7. O‘zbekistonda 1987, 1926, 1939, 1959,1970,1979, va 1989 yilarda o‘tkazilgan 
aholi ro‘yxati ma’lumotlari. 

---

19 
8. Abdalova Z.T., Tojieva Z.N.Iqtisodiy geografiya. O‘quv qo‘llanma. – T.: 
«IQTISOD-MOLIYA», - 2013. 212 bet. 
9. Abdurahnmonov Q.X., Abduramanov X.X. Demografiya. O’quv qollanma. - T.: 
Noshir nashriyoti. – 2011. 
10. Ata-Mirzaev O.B. Narodonaselenie Uzbekistana. – T., 2009. 
11. Axmedov E. O‘zbekiston shaharlari mustaqillik yillarida. – T., 2002. 
12. Bo‘rieva M.R., Tojieva Z.N. Aholi geografiyasi. Ma’ruzalar matni. – T., 2000.
13. Bo‘rieva M.R., Egamova D.N. Dunyo aholisi: Rivojlanish jarayonlari (o‘quv 
qo‘llanma). – T.: Fan, 2008. – 156 b. 
14. Bo‘rieva M. R. O‘zbekistonda oila demografiyasi. – T.,Universitet, 1997.-157 b.
15. Narodonaselenie. Ensiklopedicheskiy slovar. – M., 1994. 
16. Ubaydullaeva R.A., Ata-Mirzaev O.B., Umarova N.O. O‘zbekiston demografik 
jarayonlari va aholi bandligi (ilmiy-o‘quv qo‘llanma). – T., 2006. 
17. Simagin Yu.A. Territorialnaya organizatsiya naseleniya. – M.: Izdatelsko-
torgovaya korporatsiya “Dashkov i K”, 2004. – 244 s. 
18. Soliev A.S., Bo‘rieva M.R va boshqalar. Qishloq joylar demografiyasi. – T., 2005. 
- 140 b. 
19. Tojieva Z.N. O‘zbekiston aholisi: o‘sishi va joylanishi (Monografiya). – T.: «Fan 
va texnologiya», 2010. – 276 b.
20. Tojieva Z.N. Statistikaning umumiy nazariyasi. – T., 2000.-58 b. 
21. Tojieva Z.N. Iqtisodiy va demografik statistika. – T., 2002.-160 b. 
22. Soliev A., Nazarov M. O‘zbekiston qishloqlari (Qishloq joylar geografiyasi). –T.: 
2009. 
23. 2014 World Population Data Sheet of the Population Reference Bureau. 
24. “Aholi geografiyasi” fanidan o‘quv-uslubiy majmua.- 2013.
25. O‘zMU ichki tarmog‘i. 
Elktron manbalar: 
1. http://
www.demoscope.ru
.  
2. http://www.
dmo.econ.msu.ru
.  

---

20 
3. http://
www.undp.org/popin/popin.html
. 
4. 
http://www. demography.narod.ru
5. 
http://stat.uz
. 
6. 
http://ziyo.net