4-mavzu. O‘zbekistonning o‘ziga xos istiqlol va taraqqiyot yo‘li. Reja: O‘zbekistonning o‘ziga xos taraqqiyot yo‘lini tanlashi. «O‘zbek modeli»

---

1 
4-mavzu. O‘zbekistonning o‘ziga xos istiqlol
va taraqqiyot yo‘li. 
Reja: 
1. O‘zbekistonning o‘ziga xos taraqqiyot yo‘lini tanlashi. «O‘zbek modeli» va 
uning o‘ziga xos xususiyatlari.
2. O‘zbekistonning ijtimoiy-siyosiy rivojlanish strategiyasi: yangilanish va 
taraqqiyot yo‘li.
3. O‘zbekistonning iqtisodiy mustaqilligini ta’minlashga qaratilgan strategiya 
asoslari.
4. O‘zbеkiston Rеspublikasi davlat ramzlari va Konstitutsiyasining qabul qilinishi. 
 
Tayanch so‘z va iboralar: Islohot, «O‘zbek modeli», strategiya, davlat 
ramzlari. Konstitutsiya. 
Adabiyotlar ro‘yxati: 
1. Каримов И.А. Ўзбекистоннинг ўз истиқлол ва тараққиёт йўли. – Т.: 
Ўзбекистон, 1992.
2. Каримов И.А. Ўзбекистан XXI асрга интилмоқда. – Т.: Ўзбекистон, 1999.
3. Мирзиёев Ш.М. Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини 
биргаликда барпо этамиз. – Т.: Ўзбекистон, 2016. 
4. Мирзиёев Ш.М. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш 
юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. −Т.: Ўзбекистон, 2017. 
5. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. – Т.: Ўзбекистон, 1992; 2018.
6. Саидов А. Ўзбекистон Конституцияси тарихи. – Т.: TASVIR, 2018. 
7. Shamsutdinov R. Mo‘minov X. O‘zbеkiston tarixi. –T.: Akademnashr, 2019. 
8. Ўзбекистон мустақиллик йилларида. – Т.: Ўзбекистон, 1996. 
9. O‘zbеkiston tarixi / R.H. Murtazayеva umumiy tahriri ostida. – T.: Yangi asr 
avlodi, 2005. –B.423-426. 
10. Ўлмасов А., Вахобов А. Иқтисодиёт назарияси. – Т.: Шарқ, 2006. 
11. Ўзбекистоннинг янги тарихи. Учинчи китоб. Мустақил Ўзбекистон 
тарихи. – Т.: Шарқ, 2000.
12. 
https://lex.uz/symbols
- Ўзбекистон Республикасининг Давлат рамзлари. 
 
Jahon tajribasi shuni ko‘rsatadiki, dunyodagi hamma mamlakatlar uchun 
maqbul bo‘lgan bir xil taraqqiyot yo‘li, bir xil andoza bo‘lishi mumkin emas. 
Hozirda bozor iqtisodiyotiga o‘tishning turli modellari mavjud bo‘lib, ular barcha 
mamlakatlarni bitta manzilga – erkin bozor iqtisodiyoti tizimiga olib keladi. 
Ammo, bozor munosabatlari shakllanishining sotsial – iqtisodiy, tarixiy, milliy va 
xalqaro sharoiti har xil bo‘lganligi tufayli, unga o‘tishning milliy xususiyatlari ham 
mavjud bo‘ladi. Shu nuqtai nazardan biror mamlakatning taraqqiyot yo‘lini yoki 
taraqqiyot modelini borligicha qabul qilib bo‘lmaydi. Natijada o‘ziga xos yo‘lni 
tanlash muhim hisoblanadi.
O‘zbekiston mustaqillikka erishganidan so‘ng kun tartibida jahon 
andozalariga mos keladigan davlat qurish, siyosiy, ijtimoiy va iqtisodiy sohada tub 
islohotlarni amalga oshirish, ularni qonun bilan mustahkamlaydigan huquqiy 
tizimni yaratish vazifasi turardi. Chunki sobiq sovet Ittifoqi tuzumga xos ijtimoiy 

---

2 
munosabatlar va jarayonlar, jumladan, unda amal qilgan va markazlashgan 
ma’muriy boshqarish tizimiga asoslangan iqtisodiyot endilikda barpo qilinajak 
yangi jamiyat manfaatlariga mos kelmas edi. Mulkchilik, mulkka egalik va uni 
boshqarish, ishlab chiqarish omillari, bozor mexanizmi, davlatning ijtimoiy-
iqtisodiy hayotini barqaror izga solishga qaratilgan ob’ektiv zaruriyat yuzaga keldi. 
Natijada mustaqillik yillarida mamlakat taraqqiyot uchun O‘zbekistonda bozor 
munosabatlariga o‘tishning o‘ziga xos yo‘lini ishlab chiqish va bu yo‘lda tub 
islohotlarni belgilash zarurati yuzaga keldi. Mamlakatimiz taraqqiyot yo‘lini ishlab 
chiqishiga O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.A. Karimov 
boshchilik qildi. 
Islom Karimov o‘n ikkinchi chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy 
Kengashining navbatdan tashqari 1992 yil 4 yanvardagi IX sessiyasida so‘zlagan 
dasturiy nutqida hamda 1992 yil avgust oyida nashr etilgan «O‘zbekistonning o‘z 
istiqlol va taraqqiyot yo‘li» asarida O‘zbekistonning taraqqiyot yo‘lini har 
tomonlama puxta belgilab berdi. Mazkur asarda yangilangan jamiyatda yashovchi 
kishining siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy turmush tarzini kafolatlovchi yo‘llar 
ko‘rsatib berildi. Jumladan, siyosiy sohada bu: 
- xalq ham bevosita, ham o‘z vakillari orqali davlat hokimiyatini amalga 
oshirishda to‘liq ishtirok etishi lozimligini; 
- hokimiyat bo‘linishining jahon tan olgan qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi 
va sud hokimiyatiga bo‘linish tamoyilini joriy etish asosida demokratiyani 
chuqurlashtirish hamda milliy davlatchilikni barpo qilishni; 
- jamiyatning siyosiy tizimini, davlat idoralarining tuzilmasini tubdan 
yangilashni; 
- barcha fuqarolarning qonun oldidagi huquqiy tengligini va qonunning 
ustunligini ta’minlashni; 
- bir mafkuraning, bir dunyoqarashning yakka hokimligidan voz kechish, 
siyosiy tashkilotlar, mafkuralar va fikrlar xilma-xilligini tan olishni; 
- 
demokratiyaning 
qonuniy 
tarkibi 
sifatida 
ko‘ppartiyaviylikni 
shakllantirishni; 
- O‘zbekistonda tug‘ilib, uning zaminida yashayotgan, mehnat qilayotgan 
har bir kishi, milliy mansubligi va e’tiqodidan qat’i nazar respublikaning teng 
huquqli fuqarosi bo‘lishga erishishni bildiradi.