O’zbekistonda oilaning nechta turkum va turi mavjud
GLOSSARIY 1.Endemlar- (gr. endemos- erli, maxali) ma’lum bir geografik joyda tarqalib boshqa erda uchramaydigan o’simlik. 2.Ikki pallali o’simliklar (sinfi)- llaga ega bo’lgan urug‘li o’simliklar; ikki pallali urug‘barglilar; urug‘i unib chiqqanda ikkita bargsimon yashil palla xosil qiluvchi o’simliklar.
3.Bir pallali o’simliklar –murtaklari bir urug‘pallali, bosh ildiz yoqolib, qushimcha ildizlar xosil qiladigan, sodda gul tuzilishli o’simliklar.
15- mavzu
Komillinkabilar ajdodchasi (Commelinidae)
15.1. Ta’lim berish texnologiyasining modeli
Mashg‘ulot vaqti-2 soat
Talabalar soni: 20 – 60 gacha
Mashg‘ulot shakli
Vizual ma’ruza
Ma’ruza rejasi
1.Kungirboshdoshlar yoki bug‘doydoshlar oilasining poya va gul tuzilishidagi o’ziga xos belgilari.
2.Oilaning oilachalarga bo’linishi, sistematik belgilari va tarqalishi.
3.Bambukdoshlar, tariqdoshlar oilachasining asosiy sistematik belgilari, madaniy va yovvoyi xolda usuvchi turkumlariga ta’rif.
4.Qung‘irbosh yoki bug‘doydosh oilachalarining o’ziga xos belgilari madaniy va yovvoyi xolda usuvchi turkumlariga ta’rif.
5.Oila vakillarining xalq xujaligidagi axamiyati.
O’quv mashg‘ulotining maqsadi: Buyg‘doydoshlar yoki qo’ng‘irboshdoshlar oilasining sistematik belgilari, oilachalarga bo’linishi va ularning asosiy vakillarining tuzilishi, tarqalishi xalq xujaligidagi axamiyatlari xaqida tasavvur xosil qilish..
Pedagogik vazifalar:
-Kungirboshdoshlar yoki bug‘doydoshlar oilasining poya va gul tuzilishi xaqida ma’lumotlar berish.
-Oilaning oilachalarga bo’linishi, sistematik belgilari xaqida fikr yuritish.
-Bambukdoshlar, tariqdoshlar oilachasining asosiy sistematik belgilari, madaniy va yovvoyi xolda usuvchi turkumlari xususida tushunchalar berish.
-Qung‘irbosh yoki bug‘doydosh oilachalarining o’ziga xos belgilari madaniy va yovvoyi xolda usuvchi turkumlari xaqida ma’lumotlar berish.
-Oila vakillarining xalq xujaligidagi axamiyati xaqida fikr yuritish.
O’quv faoliyati natijalari:
Talaba:
-Kungirboshdoshlar yoki bug‘doydoshlar oilasining poya va gul tuzilishi xaqida gapirib beradi.
-Oilaning oilachalarga bo’linishi, sistematik belgilari va tarqalishi bo’yicha qiyosiy ma’lumotlar beradi..
-.Bambukdoshlar, tariqdoshlar oilachasining asosiy sistematik belgilari, madaniy va yovvoyi xolda usuvchi turkumlari asosida o’z fikrini bildiradi.
-Qung‘irbosh yoki bug‘doydosh oilachalarining o’ziga xos belgilari madaniy va yovvoyi xolda usuvchi turkumlari xaqida gapirib beradi.
-Oila vakillarining xalq xujaligidagi axamiyati xaqida o’z fikrini aytadi.
O’qitish uslubi va texnikasi
Ko’rgazmali ma’ruza, suhbat, bayon qilish, aqliy hujum, blis so’rov
1. Mavzu bo’yicha o’quv materiallarni, ya’ni taqdimot va tarqatma materiallarni tayyorlash.
2. Talabalarni jonlantirish uchun mavzu doirasida savollarni, ko’rgazmali sxemalarni yaratish.
3. Talabalar o’quv faoliyatini baholash mezonlarini ishlab chiqish.
4. O’quv kursini o’rganishda foydalaniladigan adabiyotlar ro’yxatini tartiblashtirish.
1-bosqich.
Mavzuga kirish
(10 daqiqa)
1.1. Mavzuning nomini ekranga chiqaradi va mazkur mavzuni yoritishdan kutilayotgan asosiy natijalar to’g‘risida axborot beradi.
1.2. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun blis-so’rov o’tkaziladi. (1 ilova) 1.3. Mavzuni yoritish bo’yicha tuzilgan reja savollarini namoyishga uzatadi (2-ilova).
1.4. Bugun o’tilishi kutilayotgan dars mashg‘uloti vizual m’ruza tarzida bo’lishi ta’kidlanadi.
Tinglaydilar va yozib oladilar.
Eshitadi. Navbat bilan savollarga javob beradi.
Ko’chirib oladilar.
Tinglaydilar va muhokama qiladilar
2. Asosiy bosqich
(60 daqiqa)
2.1. Rower Point dasturi asosida ko’rgazmali materiallar bo’yicha ma’ruza o’qiydi.
Ma’ruza davomida asosiy tushunchalarni qayd etish lozimligini uqtiradi. Talabalarning yozib olishlarini ta’kidlaydi.
2.2. Bilimlarni yanada aniqlashtirish maqsadida “Blis- uyin ”jadvalini daftarga chizish taklif etadi. (3-ilova) doskaga chiqaziladi.
2.3. Muammoli savollar tashlaydi va ularni birgalikda o’qib muxokama qiladi.
1. Bug‘doydoshlar oilasi vakillarining poya va gul tuzilishi?
2.Oila qanday sistematik belgilarga ega?
3. Oilaning oilachalarga bo’linishi va qanday madaniy xolda ekiladigan turkumlariga ega?
4.Oila vakillarining xalq xujaligida qanday axamiyatga ega?
Bu muammoli savolarga javob berish uchun oilaning sistematik belgilari, oilachalarga bo’linishi va ularning madaniy va yovvoyi xolda usuvchi turkum vakillarining tuzilishi va tarqalishi xaqidagi ma’lumotlar yoritib beriladi.( jadval- ilova.)
2.1.Tinglaydilar, yozadilar.
2.2.Fikrlarini to’plab blis o’yin jadvalini daftarga chizib olinadi, tuldiriladi.
2.3.Yozib oladilar va o’z bilimlari bilan taqqoslaydilar
2.4.Muammoli yuzasidan o’z echimlarini taklif qiladilar munozara qilib javob beradilar. Ilova qilingan jadval yozib olinadi va tulg‘azadi.
3. Yakuniy bosqich
(10 daqiqa)
3.1. Mavzuni umumlashtiradi va umumiy xulosalar yasaydi. Talabalar diqqatini mavzuning asosiy tomonlariga qaratadi. Faol ishtirok etgan talabalrni rag‘batlantiradi.
3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: “Bo’g‘doydoshlar oilasi vakillarining oziq-ovqat va em-xashak sifatida ishlatilishi” mavzusida esse tayerlanadi.
