4.ƏSas kompetensiyalar

Tələbyönümlülük. Fərdin, cəmiyyətin və dövlətin dəyişən ehtiyac və təlabatları nın nəzərə alınmasıdır.Hər bir dövr öz tələbləri ilə bərabər gəlir və öz təhsilini, texnologiyalarını,ehtiyaclarını tələb edir. Müasir dövrün tələbləri:yaradıcılıq və innovatik; tənqidi təfəkkür və həll etmə bacarığı, kommunikativ və əməkdaşlıq
bacarıqları,informasiya və savadlılıq, İKT savadlılığı(İnformasiya Kommunikasiya Texnalogiya);uyğunlaşma bacarığı,təşəbbüs və özünüistiqamətləndirmə.
Dəyişən dövrün tələbləri də müxtəlifdir,məsələn,əvvəllər metroda,avtobusda hər kəs kitab oxuyardı, ancaq indi gözlə görüləcədə kitab oxuyanların sayı aşağı düşüb. Əvvəllər müəllimlərin vəsaiti sadəcə kitab idi,onunla dərs keçməklə kifayətlənir dilər.Ancaq indi müasir dövr müəllimlərin qarşısına müasir dövrün tələblərinəuyğun məsələn slaydla,elektron vəsaitlərlə dərs keçmək üçün İKT bacarıqlarına yiyələnmə kimi tələblər qoyur.Bundan başqa 10-15 il əvvəl uşaqlar gizlənqaç, evcik-evcik,ortada qalma və .s bunun kimi oyunları sevirdilər.Ancaq dövr dəyişdikcə uşaqlar və onların məşğuliyyətləri də dəyişdi.Müasir uşaqların əyləncəsi əsasən telefon,internet,kompyuter oyunları, televizor,müasir fərqli oyunlar və oyuncaqlardan ibarətdir.Bu onu göstərir ki,zamanın dəyişməsi,nəinki insanlara,həmçinin onların düşüncə tərzlərinə,məşğuliyyətlərinə və ən əsası təhsilinədə təsir edir.
5.İnteqrativlik təhsil komponentlərinin bir-biri ilə və həyatla sistemli şəkildə əlaqələndirilməsidir.İnteqrasiya dünyanın bütöv,vahid və bölünməz obraz olduğunu şagird beynində və təfəkküründə canlandıraraq formalaşdırır.İnteqrasiya latın dilində”integratio”-“bərpa edilmə, doldurmaq,yerinə gəlmə,tamamlama”;”unteger”-“bütöv”deməkdir.
6. Qiymətləndirmə standartları.Təhsil alanların nailiyyət səviyyəsinə qoyulan dövlət tələbidir.Hər bir dövlət özünün standartları əsasında öz öhdəliklərini həyata keçirir.Məsələn bizim ölkədə dövlət şagirlərə 11 illik standart qoyub,yəni 11 illiyi bitirən üniveristetə sənəd versə 4 il(və ya 5il)oxumalıdır.Amma başqa ölkələrdə fərqlidir.Paltarlara(S,L,M); ayaqqabılara(35,36,..44,45) standart ölçü qoyulub bundan böyük olanlar artıq standartdan kənar sayılır.Ümumiyyətlə standart dövlətin qəbul etdiyi bir normadır.Yəni ki,dövlət təhsilin qarşısına hansı standartları qoyursa, təhsil də o standartlara əsasən görəcəyi işi həyata keçirməlidir və dövlətin qoyduğu standartlara,tələblərə əməl etməlidir