5-mavzu: Mog‘or zamburug‘lari. Achitqilar Asosiy savollar

mitseliydan
tashkil topgan. 
Alohida ipchalari 
gifalar 
deb ataladi. Ba’zi mog‘or mitseliysining har tomonga o‘sib, 
shoxchalanib ketgan gifalarida to‘siqlar bo‘lmaydi (septalanmagan mitseliy) - bular 
bir hujayrali mog‘orlarga kiradi. Boshqa mog‘orlarda esa gifalari to‘siqlar bilan 
alohida hujayralarga bo‘lingan (mitseliy septalangan). Ular ko‘p hujayrali 
zamburug‘lar deb ataladi. Gifalarning yo‘g‘onligi 1-15 mkm gacha bo‘ladi. 
Gifalar shoxchalarining uchlari bilan o‘sib, substratni o‘rab olib, undan ozuqa 
moddalarini so‘rib oladi. Ko‘pchilik mog‘orlarning havo mitseliysida sporalar hosil 
bo‘ladi. Tuzilishi bo‘yicha mog‘or hujayrasi boshqa mikroorganizmlar hujayrasidan 
katta farqi yo‘q va tarkibida 1, 2 yoki bir necha yadrosi bo‘ladi. 
Mog‘or zamburug‘lari
turli 
ko‘payish usullari
bilan ajralib turadi. Ko‘pincha 
ular sporalari bilan ko‘payadilar. Spora o‘sib, gifa hosil qilib, shoxchalanib ketadi. 
Ammo mitseliydan uzilgan har bir qismidan ham mog‘or o‘sib rivojlanaveradi. Ba’zi 
mog‘orlar 
oidiyalar
yordamida ko‘payadi. Gifalar alohida hujayralarga to‘kilib 
ketishi natijasida oidiyalar hosil bo‘ladi. Sporalar jinsli va jinssiz usul bilan 
ko‘payishda xizmat qiladilar. 
Jinssiz 
usul bilan ko‘payishda sporalar maxsus tuzilishi 

---

2 
bilan boshqa gifalardan farq qiladigan gifalarda hosil bo‘ladilar. Sporalar shu 
gifalarning yuqorisida hosil bo‘lib 
konidiyalar
deb nomlanadi. Konidiyalarni 
ko‘tarib turgan gifalar esa konidiya tashuvchi deyiladi. Ba’zi zamburug‘larda sporalar 
gifalarning o‘rtasidagi ancha kattaroq yumaloq hujayrada - 
sporangiyda
hosil 
bo‘ladi. Sporangiyni ko‘tarib turgan gifa sporangiy tashuvchi deb nomlanadi. 
Mog‘orlar